Hurmaya övgü
Ramazan sofrası denince benim için olmazsa olmaz ramazan pidesidir.
Tam bir çocukluk nostaljisidir aslında. Verirler eline parayı gönderirler fırına. Dakikalarca sıra beklersin, ezana 2-3 dakika kala çıkan son pideden alırsın, sıcak sıcak yetiştirmek için koşa koşa eve gidersin. Vişne reçeli, Ezine peyniri, daha yemeğe sıra gelmeden doyarsın, oh!
Bir de bizim sofrada hep hurma olurdu ramazanda. Oruçlar onunla açılırdı. Fakat hurmayla olan ilişkimin ramazan pidesiyle olan kadar samimi olmadığını söylemek zorundayım. Hatta birkaç sene öncesine kadar ağzına hurma koymuş bir insan değildim, aptallığıma doymayayım.
Halbuki ne güzel bir şeymiş hurma. Çok tatlı ama düşük kalorili, bol lifli. Canın tatlı istedi mi ki-üç tane yersin keser. Şeker kullanmadan tatlı yapmak istiyorsan en iyi yardımcındır. Keklere, sütlü tatlılara koyarsın hiç itiraz etmez. Azıcık sıcak suda bekletip robottan geçirince dünyanın en uyumlu malzemesi olur, her şeye karışıverir.
Tarım ürünü olarak ilk üretilen meyvelerden biri olması şaşırtıcı değil yani. Araştırmalar hurmanın ilk kez milattan önce 5000 yıllarında Güneybatı Asya civarında üretildiğini gösteriyor. Mezopotamya’da yaşayan medeniyetlerin (Sümerler, Akadlar, Asurlular, Babilliler), eski Mısırlıların, ilk Anadolu uygarlıklarının, eski İranlıların, Antik Yunan ve Roma’nın, Bizans’ın, Arapların, Selçukluların ve tabii ki Osmanlıların mutfaklarında hurma hiç eksik olmamış. Hz. Muhammed’in en sevdiği gıdalardan biri olduğu için, özellikle Müslümanlar için çok değerliymiş, halen de öyle. Ama günümüzde Batı’da da hurma tüketimi yaygınlaşıyor, yabancı yemek sitelerinde bol miktarda hurmalı tarif karşımıza çıkıyor.
Hurmanın bu kadar sevilmesi, temel gıda maddeleri arasında bu kadar önemli bir yer tutması boşuna da değil aslında. Çünkü besin değeri de oldukça yüksek. 100 gram hurma için birkaç temel değerin ortalamasını aşağı yazayım:
-285 kalori
-75 gram karbonhidrat, 0,5 gram yağ, 2,5 gram protein
-Çeşitli miktarlarda A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E, K vitaminleri
-Yine çeşitli miktarlarda potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, demir gibi mineraller
Fakat bunca güzelliğine rağmen, Türkiye’de marketlerde ramazan dışında bulunması biraz zor. Ya aktarlara veya kuruyemişçilere soracaksınız ya da sadece hurma satışı yapan internet sitelerine başvuracaksınız.
Bu güzelliğe hayatınızda daha fazla yer vermek istiyorsanız Hürriyet Lezizz’de enfes hurmalı tarifler var. Birkaç tanesinin derlenmiş halini de linkte bulabilirsiniz. Afiyet, şifa olsun!
Hürriyet.com.trNot: Yazıdaki tarihi bilgileri Priscilla Mary Işın’ın “Avcılıktan Gurmeliğe Yemeğin Kültürel Tarihi” isimli kitabından aldım.
