Bizim neslin damak tadına pek de hitap etmeyen bir sostur ketçap.
Ancak artık yemek kültürümüzün içine iyice girdi. Yeni nesil pek seviyor ve hemen her şeye katıyor onu. Amerikan yeme içme alışkanlıklarıyla birlikte anılan ketçabın bir Çin icadı olduğunu duyduğumda pek şaşırmıştım doğrusu. Sonradan araştırıp Çinliler’in bu sosu balık ve tavuk yemeklerinde kullandıklarını öğrendim. Tabii ki şimdiki halinden biraz farklıymış o zaman ketçap. Çinliler tarafından bulunan ve kullanılan ketçabın Avrupa’yla tanışması ise 1600’lü yıllara rastlar. İngiliz denizciler Singapur ve Malezya’da yedikleri bu lezzetli sosu ülkelerine götürdüler.
Ancak İngiliz ketçabı Çin ketçabına pek de benzemiyordu. Malum Çinliler’in baharatla kurduğu ilişki zamanın Avrupa’sı için pek yabancıydı ve üstelik yabancı olmasalar bile baharat kültürüne, Çin baharatlarını bulamadıklarından bu tarifi birebir uygulayamayacakları kesindi.
Öyle de oldu ve İngiltere’de ketçaba mantar, ceviz ve salatalık da eklendi. Ve resmi olarak ketçabın bir yemek kitabına geçmesi 1740’larda oldu. Ancak bugün bildiğimiz haline en yakın olan ketçap, yani domatesli olanı 1790’da piyasaya sürüldü. Ve nihayet ketçap 1876’da şişelerde satılmaya başlandı. Bize gelince, yazının başında söylediğim gibi, ketçap ancak hamburger kültürünün yaygınlaşmasıyla girmeye başladı yemek kültürümüze. Ve ketçabın hamburger harici kullanımı gıda sektörümüzdeki gelişmelere paralel olarak artış gösterdi.
Türk usulü suşi
10 kişilik
Hazırlama süresi 35 dakika
Pişirme süresi
20 dakika
Malzeme listesi
á 1 su bardağı pirinç
á 1 çay kaşığı tuz
á 2 yemek kaşığı elma sirkesi
á 10-12 adet pazı yaprağı (salamura asma yaprağı da kullanabilirsiniz)
á 1 adet orta boy salatalık
á 1 adet kırmızı biber (uzun sivri biber, salçalık biber de denir)
á 1 adet orta boy havuç
á 1 dilim lakerda (70-100 gr. somon fileto da kullanabilirsiniz)
á Yarım su bardağı soya sosu
Pazı yapraklarının damarlı ve sert kısımlarını bıçakla çıkarın ve avuç içi büyüklüğünde pazı yaprakları oluşturacak şekilde kesin. Yaprakları kaynayan suda 10 saniye kadar beklettikten sonra çıkarıp soğuk suyun içinde bekletin. Pirinci yıkayıp üzerine 4 su bardağı sıcak su ekleyin. Tuz ve elma sirkesini katarak pirinç diri kalacak şekilde haşlayıp süzün. Salatalık, kırmızı biber ve havucu kibrit çöpü formunda doğrayın. Lakerda ya da somonu incecik yaprak döner formunda kesip bir kenarda bekletin. Pazı yaprağı büyüklüğünde alüminyum folyo parçaları kesip tezgahın üzerine yayın. Üzerlerine pazı yapraklarını yırtmadan yerleştirin. Süzülmüş pirinçten bir yemek kaşığı kadar alıp elinizle sıkıştırın ve pazı yaprağının üzerine tamamını kaplayacak şekilde yayın. Üzerlerine 2 çay kaşığı kadar soya sosu gezdirin. Tam ortalarına ağız kısmından görünecek şekilde lakerda, havuç, salatalık, kırmızı biber koyun. Üzerlerindeki folyolarla birlikte sarıp rulo haline getirin. Üzerlerindeki folyoları çıkarıp servise sunun.
Yeşil incir reçeli
Malzeme listesi
á 1 kg. reçellik yeşil incir
á 1 kg. tozşeker
á 8 su bardağı su
á Yarım limonun suyu
á 2 adet limon tuzu (nohut büyüklüğünde olmalı)
Hazırlama süresi 15 dakika
Pişirme süresi
25 dakika
Reçellik inciri (olgunlaşmamış küçük yeşil incirleri) iyice yıkayıp süzün. Geniş bir çelik tencereye 20 su bardağı su koyup orta ısılı ateşte kaynatın. İncirleri kaynayan suya aktarıp hafifçe yumuşayıncaya kadar, 10 dakika haşlayın. Sonra el süzgeciyle süzerek tencereden alın. Tozşeker ve suyu aynı çelik tencereye koyup orta ısılı ateşte, arada sırada karıştırarak kaynayıncaya kadar pişirin. Şerbet kaynamaya başlayınca hafifçe ılık hale gelmiş olan incirleri tencereye aktarıp orta ısılı ateşte 5 dakika kadar pişirin. Ocağın altını kısıp reçeli 30 dakika da kısık ateşte pişirin. Limon suyu ve limon tuzunu ilave edip 5 dakika daha karıştırarak kaynatın. Reçelin üzerinde oluşan köpüğü el kevgiri ya da kağıt peçeteyle alın. Ocaktan aldığınız reçelin soğumasını bekledikten sonra temiz bir kavanoza doldurun. Kavanozun kapağını sıkıca kapatıp serin bir yerde bekletin.