Doğan Hızlan, Mikis Theodorakis'i anlattı: 'Besteleri ses belleğimizde yaşayacak'

Mikis Theodorakis elbette önemli bir besteci. Ama önemli bir müzisyen olduğu kadar siyasal hareketlerdeki yeri ile de siyaset tarihinde, ülkesinin siyasi girişimlerinde, hareketlerinde de müziğiyle, konuşmalarıyla, yazdıklarıyla bir aktivist kimliği de taşımaktadır.

Aslında tabii film müzikleri de iyi bir bestecinin ününü artırır, uluslararası nitelik kazandırır. Onun müziğini hazırladığı filmler içinde Z filmini de seyrettim. Costa Gavras'ın sinemaya aktardığı bir filmdi. Onun yazarı Vasilis Vasilikos'la görüştüm. İstanbul'a geldiğinde Hilton Oteli'ndeki buluşmamızda hem romanını, hem de filmi konustuk. Tabii ki enteresan yanı, bir sahne benim belleğimde kalmıştı. O da bir siyasi suikastten sonra bunu yapanların birlikte bir oyun oynamalarıydı omuz omuza. Bakın bu sahne o müzikle aklımda kalmış.

Zorba'yı da seyrettim. Orada da sirtaki dansı dünyada meşhur oldu. Mikis Theodorakis'i Türk dinleyicisi de tanıdı. Hiç kuşkusuz onun tanınmasında, onun buraya gelip konser vermesinde en büyük etken Zülfü Livaneli ile olan dostluğuydu. Hatta ikisi sözleri Ülkü Tamer'e ait olan Güneş Topla Benim İçin'in kaydını yaptılar.

Tabii ki müzisyenler de yaçarlar da zor günlerdeki tepkileriyle davranışlarıyla tarihe kalıyorlar. Albaylar Cuntası sırasında çok kötü günler geçirdi Theodorakis. Çok zulme uğradı. Birçok zamanda da zaten başka ülkelerdeki demokratik haklar için de çalışmalar yaptı.

Benim zaten Yunan müzisyenlerinin besteleriyle tanışıklığım çok eskilere gider. Çünkü Akdeniz ve Ege'nin sesi birçok bestecide buluşur. Daha sonraları Zülfü Livaneli ve diğer dostlarıyla birlikte Türk- Yunan Dostluk Derneği'ni kurdular. Sanatın siyaset içindeki yerini bir müzisyen sıfatıyla ve bir aktivist kimliğiyle savundu Mikis Theodorakis. 12 filmin müziğini yaptı. Bunların arasında Zorba var, Z var, Serpico var. Bunlar o filmlerle beraber o müziğin ve o dansların yayılmasını sağladı.

Elbette dünya iyi bir müzisyeni, iyi bir demokratı ve atılgan bir yazarı kaybetti. Besteleri artık bizim ses belleğimizde yaşayacak.