'Londra Köprüsü' yıkılalı 1 yıl oldu... Kraliçe öldüğünde neden yanında sadece iki çocuğu vardı? İşte 7 Eylül'den 8 Eylül'e 24 saatte yaşananlar
Güncelleme Tarihi:
Bugün İngiltere Kraliçesi 2'nci Elizabeth'in ölümünün 1'inci yıldönümü. Kraliçe öleli 1 yıl oldu ancak o gün yaşananlara dair tartışmalar bir türlü sona ermedi. Bir önceki güne kadar görevinin başında olan Kraliçe'nin hastalığı neydi? Öldüğü sırada çocukları ve torunları neden yanında değildi? Harry neden ailenin diğer üyelerinden ayrı seyahat etti? Tüm bu sorulara aileye en yakın kaynaklar yanıt verdi...
İngiltere Kraliçesi 2'nci Elizabeth, 8 Eylül 2022 Perşembe tarihinde, hayata gözlerini yumdu. Kod adıyla ifade etmek gerekirse o gün, "Londra Köprüsü yıkıldı".
Aslına bakılırsa ilerleyen yaşı ve sağlık sorunları nedeniyle Kraliçe'nin ölümü çok da beklenmedik bir şey değildi. Hatta devletin tüm kurumları, bu kaçınılmaz ölümün yaşandığı güne dair hazırlıklarını çoktan yapmıştı. Televizyon kanallarının yayın stratejileri, spikerlerin giyecekleri kıyafetlere kadar belirlenmiş, herhangi bir aksaklık yaşanmaması için defalarca prova yapılmıştı.
Yine de Kraliçe'nin ölümü hem ailesi hem de ülkesinin geri kalanı için bir sürpriz oldu. O kadar ki Elizabeth'in son saatlerinde yanında sadece en büyük oğlu Charles ve kızı Anne vardı. Diğer çocukları ve torunları, haberi alır almaz Kraliçe'ye son kez veda edebilmek için yollara düşse de İskoçya'da bulunan Balmoral Kalesi'ne vaktinde ulaşmayı başaramadı.
Anne ve Charles'ın o sırada İskoçya'da olmaları da tamamen şans eseriydi. Her ikisi de annelerinin yanına, Kraliçe son nefesini vermeden birkaç saat önce ulaşabilmişti. Örneğin Anne, 7 Eylül gecesi Balmoral'da uyumuş ancak ertesi sabah bir vakıf etkinliğine katılmak için Blairgowrie'ye doğru yola çıkmıştı. Öğlen saatlerinde kaleye geri çağrıldığında etkinlik devam ediyordu.
Kraliyet ailesine çok yakın bir kaynağın Daily Beast'e yaptığı açıklamada kullandığı ifadelerle, "Herkesin aklının bir köşesinde Kraliçe'nin her an ölebileceği vardı ama o Çarşamba günü hiç kimse ölümün ertesi gün gerçekleşmesini beklemiyordu".
Buckingham Sarayı ve Kensington Sarayı, Daily Beast'in yorum taleplerine yanıt vermedi.
BİR ÖNCEKİ GÜN BAŞBAKANLARI KABUL ETMİŞTİ
Bu durumun altında Kraliçe'nin bir önceki hafta sonu oldukça iyi durumda olması yatıyordu. Hatta hem kendisi hem de danışmanları, Kraliçe'nin görev süresi sona eren Başbakan Boris Johnson'ı ve görevi devralan Başbakan Liz Truss'ı kabul edebilecek kadar iyi olduğuna karar vermişti. Nitekim Johnson ve Truss 6 Eylül Salı günü Balmoral'a gitti ve resmi devir teslim gerçekleşti.
Görüşmenin ardından Kraliçe'nin Truss'la birlikte olduğu sırada çekilen bir fotoğraf da kamuoyuyla paylaşıldı. Bu fotoğrafta Kraliçe'nin iyice zayıfladığı görülebiliyordu. Ellerinin üzerindeki morluklar da dikkat çekmişti. Uzmanlar bunların damar yolu iğnelerinden kaynaklı olabileceğini öne sürmüş, Kraliçe'nin sağlık durumunun çok iyi olmadığı spekülasyonları yapılmıştı.
Üstelik o günkü kabulleri Kraliçe için oldukça yoğun bir mesai anlamına geliyordu. Johnson 11.16'da gelmiş 11.55'ye ayrılmıştı. Truss ise 12.22'de kaleye ulaşıp 33 dakika kalmıştı. Dahası o gün Kraliçe'nin uzun yıllardır iletişim sorumluluğu görevini yürüten Donal McCabe'e bir Kraliyet nişanı takdim etmesi de planlanmıştı. (McCabe, Kraliçe tarafından bu şekilde onurlandırılan son kişi olarak tarihe geçti.)
Bu karelerde Kraliçe'nin ellerinin üstündeki morluklar tartışma yaratmıştı
HASTALIĞININ NE OLDUĞU ÖLÜMÜNDEN SONRA AÇIKLANDI
Kendisini tanıyanlara göre, Kraliçe hayatı boyunca görev insanı olmuştu, ancak o bile son saatlerini yaşadığını bilse kendini bu kadar yormazdı.
Daily Beast'e konuşan bir kaynak şunları söyledi:
"Sağlık durumunun kötüleştiği iyi korunan bir sırdı. Ama aslında ne kadar hasta olduğu çoğu insan tarafından bilinmiyordu. Sık sık ağrılar çekiyor, görme ve işitme kaybı yaşıyordu. Kafası kolayca karışabiliyordu. Çoğu zaman tekerlekli sandalye kullanıyordu. Ancak Liz Truss'la görüşmesindeki fotoğrafta ayakta durması insanları sahte bir güven hissine sürüklemişti."
Bir başka kaynak da Kraliçe'ye ölümünden kısa süre önce kemik kanseri teşhisi konduğunu belirtti. Bu bilgi Elizabeth öldükten kısa süre sonra arkadaşı biyografi yazarı olan Gyles Brandreth tarafından da kamuoyuyla paylaşılmıştı. Kemik kanseri yoğun ağrılara yol açan bir hastalık olarak biliniyor. Kraliçe'nin kafa karışıklığının ağrıları azaltmak için kullandığı güçlü ilaçların bir etkisi olabileceği tahmin ediliyor.
WILLIAM VE HARRY ARASINDA SOĞUK RÜZGÂRLAR ESİYORDU
Bu esnada Londra'da hareketli saatler yaşanıyordu. Harry ve eşi Meghan birkaç gün önce İngiltere'ye inmiş ve 5 Eylül günü Manchester'da bir ödül törenine katılmıştı. 6 Eylül günü Kraliçe kabullerini gerçekleştirirken genç çift, Invictus Oyunları için Düsseldorf'a uçmuştu. Burada 24 saat bile geçirmeyen Harry ve Meghan, Perşembe günü yapılacak bir başka ödül töreni için yeniden Londra'ya dönmüştü.
Kate ve William ise kısa süre önce Windsor mülkünde bulunan Adelaide Köşkü'ne taşınmıştı. O dönemde Harry ve Meghan'a tahsis edilmiş olan Frogmore Köşkü'yle Adelaide birbirine çok yakındı. Kate ve William hem Harry ve Meghan'la karşılaşmamaya çalışıyor hem de çocuklarını yeni okullarına yazdırmakla uğraşıyordu. İngiliz gazeteleri William-Harry dramasının ayrıntılarıyla doluydu.
Çarşamba akşamına doğru yapılan bir açıklama her şeyin yolunda gitmediğinin ilk ipucu oldu. Saray'dan sessiz sedasız yapılan açıklamada, Kraliçe'nin yoğun gününün ardından katılması planlanan bir toplantıda yer almayacağı ifade edildi. Ancak Kraliçe, çok önemli olmayan bu tarz katılımlarını daha önce de iptal ettiğinden, Saray'ın açıklaması fazla dikkat çekmedi.
Dahası aile üyeleri de kaygılı gibi görünmüyordu. Zira hiçbiri Balmoral'a dönmek için acele etmemişti. Yani Kraliçe'nin hayati tehlikesi olduğunu düşünmüyor gibiydiler. Bir başka teoriye göre ise aile üyeleri durumun farkındaydı. Ancak spekülasyonları ve yaşanacak panik dalgasını önlemek için soğukkanlılıklarını korudular ve programlarını uygulamaya devam ettiler.
Balmoral Kalesi
CAMILLA'NIN ERTESİ GÜN RÖPORTAJ VERMESİ PLANLANIYORDU
Yukarıda da dediğimiz gibi Prenses Anne bir gece önce Balmoral'da kalmış, ertesi sabah erkenden ayrılmıştı. Katıldığı etkinlikten dönmesi öğleden sonrayı buldu.
Diğer yandan Prens Charles da 4 saat uzaktaki Dumfries Köşkü'nde kalıyordu. Ertesi gün Camilla, NBC muhabiri Jenna Bush Hager'a bir röportaj verecekti. Camilla ertelenen bir uçuş nedeniyle akşam yemeğine yetişemediğinden Charles tek başına konuklarını ağırlıyordu.
Bush Hager'ın daha sonra anlattığına göre, Charles annesinin durumunu bilip bilmediğine dair en ufak bir işaret vermemiş, sadece Camilla'nın yemeğe yetişememiş olmaktan duyduğu üzüntüyü dile getirmişti. Yemekten sonra herkes güle oynaya odalarına çekilmişti.
Ancak ertesi sabah 6.48'de Windsor'dan hareket eden bir helikopterin Dumfries'e inip Charles'ı apar topar Balmoral'a götürmesi, bir sorun olduğuna dair ikinci ipucu oldu. Charles, 10.27'de helikopterle Balmoral'a ulaştı.
Bush Hager, önce köşkte bir hareketlilik olduğunu ardından da kendilerine Kraliçe'nin hasta olduğunu ve Camilla'nın röportajı ertelemek zorunda kaldığının bildirildiğini belirtti.
SİYAH KRAVAT DETAYI DİKKAT ÇEKTİ
Buradan da anlaşıldığına göre, Kraliçe'nin sağlığı bir önceki gece aniden kötüleşmiş ve acil durum planları devreye koyulmuştu.
Durumun ciddiyetinin anlaşıldığı noktada Başbakan Truss ve ana muhalefetteki İşçi Partisi'nin lideri Sör Keir Starmer başta olmak üzere önemli kişiler bilgilendirilmişti. O sırada saat 12.00'yi biraz geçiyordu.
12.32'de Balmoral Sarayı'ndan yapılan açıklamada, "Kraliçe'nin doktorları Majesteleri'nin sağlığı için endişeliler ve müşahede altında tutulmasını tavsiye ettiler. Kraliçe Balmoral'dadır ve rahat ettirilmektedir" ifadeleri kullanıldı. BBC spikeri Huw Edwards'ın bu haberi kamuoyuna paylaştığı sırada Kraliyet ailesinden birinin hayatını kaybetmesine işaret sayılan siyah kravat takması dikkat çekti.
Buckingham Sarayı 12.50'de William, Andrew, Edward ve Sophie'nin İskoçya yolunda olduğunu duyurdu. Bu ekip 13.30'da hareket eden bir askeri jetle İskoçya'ya gidecekti ancak uçağın kalkması 14.40'ı buldu.
Sussex çiftiyle ailenin geri kalanı arasında gerilen ipler cenazeden sonra tamamen koptu
HARRY VE MEGHAN UÇAĞA BİNMEK İSTEDİ AMA…
Daily Beast'e konuşan askeri bir kaynak, gecikmenin altında aile içindeki bir tartışmanın yattığını söyledi. Uçakta Harry ve Meghan'a da yer verilmesi ihtimali diğer aile üyelerini kızdırmıştı.
O dönemde Harry'nin anıları ve çiftin belgeseli henüz yayınlanmamıştı ancak özellikle William'la olan ilişkiler oldukça gergindi. Harry kitabında William'a mesaj göndererek "Meghan ve ben de sizinle gelebilir miyiz?" diye sorduğunu belirtiyordu.
William'ın bir arkadaşı ise Daily Beast'e, şunları söyledi: "İnanılmazdı. İki yıl boyunca büyün aileyi yerden yere vurmuş, ırkçı demişlerdi. Harry, William'a tamamen ihanet etmişti. Anı kitabını ve belgeseli onlara karşı koz olarak kullanıyordu. Aylar boyunca birbirlerine sıcak bir kelime söylememişlerdi. Ve Harry gidip, 'Sizinle gelebilir miyiz?' diye mesaj atıyordu. Harry tek olsaydı yine bir yol bulunabilirdi. Ama Meghan da olunca? Almayayım, sağ olun."
Harry ve Meghan'ın bir sonraki hamlesi aileyi kızdırdı. Sözcülerinin yaptığı açıklamada çiftin planlanan ödül törenine katılmayacağı ve birlikte Balmoral'a gideceği bildirildi.
"KATE GELMİYOR, MEG DE GELMEMELİ"
Geçmişte Buckingham Sarayı'nda çalışmış bir memur, Daily Beast'e, "Bırakın böylesi büyük bir olayı, herhangi bir zamanda Balmoral'a gitmek için davet edilmeniz gerekir. Meghan'ın istenmediğini biliyorlardı. Kimse mesajlarını yanıtlamamıştı, kimse onu davet etmemişti. Kraliçe'yi uzun yıllardır tanıyan Kate, ölüm döşeğinde yanında olmayı bile hayal edemezdi. Ama bir sebepten ötürü Meghan kendisini bu sürece dahil etmek istedi ve bunu kamuoyuna duyurarak [gelecekteki] Kral'ı kabule zorlamaya çalıştılar" dedi.
Harry ve Meghan'ın planı işe yaramadı. Charles, açıklamayı duyar duymaz Harry'i aradı ve "Meghan'ı getirme" dedi.
Harry o dakikaları kitabında, "'Babamdan bir telefon daha geldi. Benim Balmoral'a gidebileceğimi ama onu istemediğini söyledi. Gerekçelerini sıralamaya başladı ama söyledikleri manasız ve saygısızdı. Kabul etmedim. 'Karım hakkında bir daha asla böyle konuşma' dedim. Kekeledi, özür diledi, ortalıkta çok fazla kişi olmasını istemediğini belirtti. Diğer eşler de gitmiyordu. 'Kate gelmiyor, o yüzden Meg de gelmemeli' dedi. 'Bunu demen yeter' diye cevap verdim" satırlarıyla anlatıyordu.
Ancak William Harry'e askeri jetle ilgili olumlu yanıt vermemişti ve Harry kendisi için özel bir uçak ayarlamak zorunda kalmıştı. Bütün bunlar olurken askeri jet pistte kalkışa hazır halde bekliyordu ve dediğimiz gibi saat 14.40'ta hareket edecekti.
William ve Harry, Kraliçe'nin yas haftasından bu yana bir araya gelmedi
ÖLDÜĞÜNDE YANINDA SADECE CHARLES VE ANNE VARDI
Ne var ki Daily Beast'e konuşan bir kaynak, Kraliçe'nin son nefesini 14.37'de verdiğini söyledi. Ölüm belgesindeki saat ise 15.10'du ancak bu bir çelişki değil. Kraliçe öldüğünde odada sadece Charles ve Anne olduğu, ardından doktorların içeri gelerek gerekli kontrolleri yaptığı ve resmî ölüm saatini ilan ettiği biliniyor.
Bu noktada akla şu ihtimal geliyor: Uçaktaki yolculara Kraliçe'nin öldüğü haber verildi. Bunun üzerine Harry'i ya da bir başkasını beklemenin bir anlamı kalmadığını çünkü Kraliçe'ye veda edemeyeceklerini idrak eden yolcular, pilota "Gidelim" dedi.
Kraliçe'nin ölümüyle ilgili resmî duyuru saat 18.30'da yapıldı. Jetteki ekip o sırada Balmoral'a ulaşmıştı.
Harry, özel uçağı indiğinde telefonuna BBC'den gelen bir bildirim sayesinde büyükannesinin öldüğünü haber aldığını iddia ederken, Buckingham Sarayı bunu reddetti ve Harry'nin haber kanallarından önce bilgilendirildiğini söyledi. Bu tartışma bile Harry ile ailenin geri kalanı arasındaki ilişkilerin ne kadar kötüleştiğini gösteriyor.
TAHTIN VARİSLERİ BİR YANDA, DİĞERLERİ ÖBÜR YANDA
Harry, Balmoral'a vardığında bir aşağılanmayla daha karşılaştı. Charles ve William, kendisine bir 'hoş geldin' bile demeden kaleden ayrılmış ve Charles'ın özel mülkü olan Birkhall'da baş başa yemeğe gitmişti. Yani yeni kral ve yeni veliaht yalnız vakit geçirirken, Harry halası ve biri gözden düşmüş iki amcasıyla kalmıştı.
Harry kitabında geri dönüş için de özel araç ayarladığını belirtiyor, babasından ve kardeşinden talepte bile bulunmadığını ifade ediyordu.
Kraliçe'nin cansız bedeni Perşembe gecesi odasında tutuldu, ertesi gün kurşun kaplı bir tabuta alındı ve Cumartesi günü ailesinin, çalışanlarının ve dostlarının ziyaretine açıldı.
Pazar günü Edinburgh'a nakledilen cenaze daha sonra Londra'ya getirildi. Bir haftalık yas döneminde ve sonrasında ise işler yıllardır planlandığı gibi gitti. Ömrü boyunca netliğe ve dakikliğe önem vermiş olan Kraliçe Elizabeth'in ölüm gününde yaşanan kaos, yerini bir kez daha düzene bıraktı.
The Daily Beast'in "What Really Happened the Day Queen Elizabeth Died" başlıklı haberinden derlenmiştir.