Kedi ve köpeklerde mevsime bağlı tüy dökülmesi

Çoğu kez normal ve sağlıklı gerekçelerden kaynaklanan tüy dökülmesi bazen de önemli hastalıkların sonucunda ortaya çıkabilir.

Kedi ve köpeklerin tüyleri insan saçından farklı olarak değişik periyotlarda ve farklı bir denge içinde uzar ve dökülür. Bu periyotlar beslenme, hormonlar, sağlık koşulları ve en çok da çevre ısısı ve gün ışığı seviyesine göre oluşur. Türkiye’nin de bulunduğu kuzey yarımkürede yaşayan köpekler genelde yılda iki kez tüy değiştirir. İlkbahar ve sonbaharda gerçekleşen bu tüy değiştirme döneminde en önemli sebep, çevre ısısı ve gün ışığındaki değişiklikler.

Evde yaşayan kedi ve köpeklerde bu durum biraz daha farklı. Çünkü onların yaşam çevrelerindeki ısı ve ışık mevsimsel olarak belli aylarda değil her gün gerçekleşir. Çünkü onun için ısı farkı gezinmeye çıkardığınızdaki dış ısı ile ev ısısı arasında gün içinde oluşur. Aynı şekilde aydınlatmanın süresine göre de değişiklik gösterir. Bu yüzden evde yaşayan kedi ve köpeklerde tüy değiştirme ve tüy dökülmesi mevsimsel olmaktan daha ziyade tüm yıla yayılmış bir periyotta ve düzende seyreder.

Eğer kedi veya köpeğinizde tüy dökülmesinin aşırı olduğunu ve sağlık sorunundan kaynaklandığını düşünüyorsanız mutlaka veteriner hekiminize başvurmalısınız. Herhangi bir sağlık sorunu yoksa ve tüy değişimi tamamen normalse aşağıdaki öneriler işinize yarayacaktır:

Dengeli ve tam beslenme sağlayan mama kullanın. Bunlar omega yağ asitleri gibi, tüy dökülmesinin aşırı olmasını engelleyen besin maddelerini daha dengeli oranda içerir.

Petinizi düzenli olarak tarayın ve fırçalayın. Bunu köpeğiniz eve girmeden önce yaparsanız tüylerin çoğunu ev dışında bırakmış olursunuz.

Köpeklerin düzenli olarak yıkanması ve uygun şampuan kullanılması tüy değişimi ile ilgili sıkıntıları asgariye indirir. İnsan için üretilen şampuanları kullanmayın.

Stres, kedi ve köpeklerde de tüy dökülmesini artıran faktörlerden birisidir. Hamilelik, doğum ve emzirme dönemlerinde de kedi ve köpeklerinizin tüyleri etrafta fazlaca uçuşmaya başlayacaktır.

Kuş gribinden korkup kedinizi sokağa atmayın

Geçtiğimiz haftalarda Almanya’da kedilerde kuş gribi görülmesinden sonra birçok Avrupalı kedisini sokağa terk etti. Almanya’nın kuzeydoğusundaki Rüge Adası’nda geçtiğimiz haftalarda ölen bir kedide H5N1 kuş gribi virüsüne rastlandı. Sonra yine Almanya’da iki kedi kuş gribinden öldü. Bu arada Avusturya’daki bir barınakta da üç pozitif vaka saptandı. Türk ev kedileri de bu furyadan nasibini aldı maalesef. Tek bir farkla; Avrupalı hayvanseverler ilk paniğin ardından kedilerine yine sahip çıktılar. Türkler ise hálá kedilerinden "kurtulmaya" devam ediyor. Uzmanlar bu telaşın yersiz olduğunu, kedilerin virüsü sadece kanatlı hayvanlardan veya yiyecek yolu ile aldıklarını söylüyor. Bu nedenle evlerde beslenen kedilerde kuş gribi endişesi yok denecek kadar az. Üstelik Türkiye’deki kedilerde kuş gribi vakasına rastlanmadı bile. Bırakın rastlamayı, dedikodusu bile çıkmadı. Bu nedenle evlerinde kedi ve köpek besleyenlerin endişe duymalarına gerek yok. Konuyu Veteriner Prof. Dr. Tamer Dodurka’ya sorduk.

Kedilere kuş gribi nasıl bulaşır?

Hastalığın kedilere bulaşmasında en önemli etken gıda. Uzakdoğu’daki hayvanlar hastalığı gıda yolu ile aldı. Avrupa’daki kedilerin kuş gribi olmasında en büyük etken yabani kuşlardı. Avusturya’daki vakalarda ise barınaklardaki kedilere yemek olarak kanatlı hayvanların verildiği biliniyor. Evde beslenen kedilere bu hastalığın bulaşma olasılığı zayıf ihtimal.

Kedilerde kuş gribi ilk ne zaman görüldü?

Kedilerde kuş gribi vakalarını iki yıldır biliyoruz. Tayland’daki araştırma ekibi Şubat 2004’te hastalıklı ördeklerle temas edip ölen ev kedilerinde virüs saptadıklarını duyurmuşlardı. Daha sonra laboratuvar araştırmalarında kedilerin bu hastalığa yakalanabildikleri belirlendi. Ancak, kediler kuşlara göre daha dirençli ve virüs bu tür direncini kanatlılarda olduğu gibi kolay aşamıyor. Uzakdoğu’da hastalığın yoğun olduğu dönemde binlerce kanatlı ölürken, kaç kedinin öldüğünü duyduk?!

Kuş gribi kediden insana ve diğer hayvanlara bulaşır mı?

Hayır ama olmayacak anlamına da gelmez. Kedi, dışkısıyla virüsü saçar, bu nedenle yayılma olabilir. Teorik olarak mümkün, ancak hiçbir ülkede böyle bir vaka belirtilmedi. Bugüne kadarki bilgilerimize göre, virüsün insanlar arasında olduğu gibi, laboratuvar ortamı haricinde kediler arasında da yayıldığı ispatlanmış değil.

Hastalık kaç günde ortaya çıkar?

Hastalığın ortaya çıkması kedinin bünyesine göre 24 saat ile 1 hafta arasında değişiyor.

Kedilerde kuş gribinin belirtileri nelerdir?

Kedilerde ilk belirtiler solunum yolu rahatsızlığı, öksürük ve nefes alıp vermede güçlük. Ancak her solumun yolu rahatsızlığına kuş gribi demek son derece yanlış. Ayrıca gözlerde kızarıklık burun akıntısı ve ishal olarak da görülür.

Teşhis için neler, hangi testler gerekir?

Teşhis, kan testi ile yapılır. Testler, İstanbul Veteriner Araştırma Enstitüsü’nde, Ankara’da Etlik Veteriner Enstitüsü’nde, İzmir’de ise Bornova Veteriner Araştırma Enstitüleri ile Anadolu’daki bazı veterinerlik enstitülerinde ücretsiz olarak yapılıyor.

Hastalık teşhis edilirse ne yapmak gerekir?

Hastalık yaygın olmadığı için deneyim yok. Ama tedavi mantığı insanlarla aynı. Aynı grup ilaçlar kullanılabiliyor.

Aşısı var mı?

Hayır.Cahit AKYOL

Köpekler yarışıyor

Baharla birlikte tüm dünyada köpek şovları ve güzellik yarışmaları başladı. Türkiye’deki şov-yarışmaların ilki, safkan köpekleri korumak amacıyla kurulan Köpek Bilimleri Derneği tarafından yarın Maslak Refresh Venue’de yapılacak. Şova üç aylıktan sekiz yaş üstüne kadar tüm safkan ırklar katılabiliyor. Bilgi için: 0212 219 12 21 veya www.kbd.org.tr

Bu arada Amerika ve İngiltere’deki iki yarışmadan gözümüze çarpanları size gösterelim istedik. Florida’da yapılan Pug köpek şovunda 117 Pug cinsi köpek podyuma Marilyn Monroe, itfaiye eri ve Star Wars’daki akıl hocası Yoda kılığında çıktı. Diğer fotoğraftaki Yorkshire Terrier’i Savannah ise Amerika’da yapılan bir güzellik yarışmasından önce son rötuşlar yapılırken girdi görüntülere.