Kadın orkestra şefleri kimler

BBC Music Magazine dergisinin mart sayısında, Yaşa Kadın Şef! (Viva La Maestra!) başlıklı bir yazı var (*).

Benim bildiğim bizim iki kadın orkestra şefimiz var; İnci Özdil ve Será Yazıcı.

Kaçımız, bir müzik mağazasına girdiğimizde, CD’ler, DVD’ler arasında kadın şeflerin adlarına rastlıyoruz, daha doğrusu onları arayıp buluyor muyuz? Tanıyor muyuz? Belleğimizde yer etmiş adları anımsıyor musunuz?

Genç şeflerden Ewa Strusinka (31), Varşova Akademisi’nde yönetmenlik sınavının yapılacağı salonun kapısında elinde değnek beklerken, şansının olmadığı kanısındaymış.

Şimdi Halle Orkestrası’nın 150 yıllık tarihinde ilk kadın yönetmen.

Marin Alsop, altı yıl Bournemouth Senfoni Orkestrası’nı yönetti, Baltimore Senfoni Orkestrası’nı yöneterek, başlıca Amerikan orkestralarından birini yöneten ilk kadın unvanını aldı.

1963 yılında Nadia Boulanger, Manchester’da orkestra yöneten ilk kadın oldu ama zamanında ilgi toplayan başlangıç devam etmedi.

JoAnn Falletta, Buffalo Filarmoni ve Virginia Senfoni Orkestrası’nın müzik direktörü ve Julliard School’da doktora yapan ilk kadın şef.

Sian Edwards, "Kadınların da erkekler kadar güçlü duyguları olduğunu" söylüyor.

Kadın şefler, dinleyiciye kendilerini kabul ettirmek için, daha da büyük çaba harcadıklarını söylüyorlar.

* * *

YAZIDA, yer alan On Önde Gelen Kadın Şefin Listesi’ni aktarıyorum:

Marin Alsop (52) birinci sırada yer alıyor.

Gisele Ben - Dor, (53) Santa Barbara Orkestrası’nın yönetmeni. Uruguaylı, Güney Amerikalı bestecilerin icrasıyla ödüller aldı.

Odaline de la Martinez (59), Küba doğumlu. Lontano Oda Orkestrası’nın ve Avrupalı Kadınlar Orkestrası’nın kurucusu.

Sian Edwards (49), 1993 - 1995 arasında English National Opera’nın müzik direktörü. Geçen yıl, Welsh National Opera’da Janacek’in Jenufa’sını yönetti.

JoAnn Falletta (55), Buffalo Filarmoni Orkestrası ile Virginia Senfoni Orkestrası’nın müzik diketörü. Önemli ama nadiren çalınan eserlerin icrasıyla ün yaptı.

Jane Glover (59), Mozart Players’ın yönetmeniydi.

Emanuelle Haim (47), Fransız Barok spesiyalisti, Le Concert d’Astree adında bir grubu var.

Susanna Malkki (39), Finli yönetmen. Ensemble Intercontemporain’in müzik direktörü. Geçen yıl Berlin Filarmoni’yi yönetti.

Andrea Quinn (44), İngiliz direktör. The Royal Ballet ile New York City Ballet’nin yönetmenliğini yaptı. Önemli bir bale yönetmeni.

Simone Young (48), Avustralyalı. Opera Avustralya’nın, bugün Hamburg Filarmoni’nin yönetmeni.

* * *

KADIN orkestra şefleri hem az hem de tanınma, bilinme alanı dar.

(*) ’Viva La Maestra!’, Rachel Pugh, BBC Classical Music Magazine, March 2009, s.34.