IBM, NASA’nın aldığı koçluk ödülü kazanan ilk Türk eğitim kurumu

Okullar, çocuklara bilgiyi verirken hayata da hazırlamak, etkin düşünme ve çözüm bulmayı da öğreten kurumlar olarak kilit noktada bulunuyor. Günümüzde bu, her okulda uygulanmasa da Işıkkent Eğitim Kampüsü, bu konuda önemli bir başarı elde etti. 2009’dan beri koçluk uygulamaları üzerinde çalışan Işıkkent, Uluslararası Koçluk Federasyonu, (ICF) tarafından Uluslararası Prizma Ödülü’ne layık görüldü. Daha önce Roche Turkey, BBC, IBM.com, NASA gibi önemli kuruluşların aldığı bu ödülü ilk defa Türkiye’de, hem de İzmir’deki bir eğitim kurumunun alması çok önemli bir gelişme. Bu önemli başarıyı Genel Müdür Okan Sezer, Anaokulu Müdürü-Psikolog Dilek Ümran Arpacı ve Matematik Bölüm Başkanı Hayal Togay ile konuştuk.

ÖNEMLİ OLDUĞUNDAN ÇOK HASSAS DAVRANDIK

- Ülkemizde yeni duyulmaya başlayan koçluk nasıl tanımlanmalı?
- Koçluk kişinin olduğu yerden gitmek istediği yere yaptığı içsel yolculuk. Koç ise bu yolculukta kişiye bu içsel yolculuğunda eşlik eden kişidir. Bir danışman değildir, tavsiyelerde bulunmaz, öğüt vermez. Sadece doğru ve güçlü sorular sorarak kişiye ayna tutar ve kendisine yol çizmesine katkıda bulunur.

- Kısa süreli eğitimlerle birçok kişi koç oluyor. Siz bunu gözönüne alarak nasıl bir yol izlediniz?
- 2009 yılında koçluk, Türkiye’de gelişmekte olan bir modaydı ve genellikle uluslararası şirketlerde uygulanıyordu. O dönemde birkaç günlük eğitim aldıktan sonra kendilerini “yaşam koçu” olarak tanıtanlar çoktu. Biz de planlarken dikkatli olmalıydık. Erken Öğrenme Merkezi Müdürümüz ve Okul Rehberlik Programı Koordinatörümüz Handan Oktar, koçluk konusuyla oldukça ilgileniyordu. İlk adım olarak kendisi için koçluk eğitimi planladık. ICF belgesine sahip eğitmen Vedat Erol ile irtibata geçtik. Onun da desteğiyle, Türkiye’de en iyi uygulamayı gerçekleştiren okul olduğumuza inanıyorum. Şampiyonlarımız, şimdiden koçluk deneyimlerini başkalarıyla paylaşmaya başlamıştır. Ama bir numaralı şampiyonumuz olan ve bir yıl önce ani bir hastalık sonucu vefat eden Handan Oktar’ı anmadan geçemeyiz.

ÖĞRETMENLERİMİZLE VELİLERİMİZ DE EĞİTİLİYOR

- Koçluk yapacak olan kişi nasıl bir eğitimden geçmeli, sizin öğretmenleriniz nasıl bir eğitim aldı?
- Koçluk yapacak olan kişi, ICF (Uluslararası Koçluk Federasyonu) tarafından onaylanmış koçluk okullarında eğitim almış olmalıdır. Bizim öğretmenlerimiz ilk olarak 2 günlük koçluk farkındalık eğitimini Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF) sertifikalı profesyonel (PCC) bir liderlik koçu olan Vedat Erol’dan aldı. Sonrasında gönüllü öğretmenlerimiz, Adler Central Europe Koçluk Okulu’ndan, Uluslararası Koçluk Federasyonu (ICF) tarafından akredite edilmiş, 3 modülden oluşan 15 günlük sertifikalı koçluk eğitimini tamamladı.

- Bir okulda öğrenciler, öğretmenler, veliler gibi birçok bileşen var. Hepsini buna dahil etmek nasıl mümkün olabilir?
- Bunun için dört anahtar konuya dikkat ettik. Tüm öğretmenlerimizin ve personelinin koçluk hakkında farkındalığa sahip olmasını sağlamak, koçluğun şampiyonlarını yetiştirmek ki 2 yıl içinde 41 öğretmenimiz ICF akrediteli 15 günlük temel koçluk eğitimlerini yaz ve sömestrede tamamladı. Bu da fakültenin yüzde 50’si demek. Ayrıca velileri koçvari veliler olarak eğitmek üzere 6 rehber öğretmenimiz Thomas Gordon’dan etkili anne baba eğitimlerinde eğitmenlik yapmak üzere eğitim aldı ve 120 velimizi eğitti. Tabii en önemlisi başarılı uygulama için sağlam bir sistem kurmak.

SELE KAPILMADAN YÖNÜNÜ BELİRLEYEBİLEN ÖĞRENCİLER

- Bir çocuğun ya da öğrencinin gelişiminde koçluğun nasıl bir etkisi olabilir?
- Koçluk uygumalarımız, her yaştaki öğrencinin bağımsız öğrenenler olmasını destekliyor. Buna göre eğitimimizi şekillendiren pedagojik çerçeve, öğrencilerden araştırmalarını-sorgulamalarını, düşünmelerini, iletişim kurmalarını ve dönüşümlü düşünmelerini bekleyen, araştırma-sorgulamaya dayalı bir öğrenme. Öğrenmede aktif olan öğretmenler değil, öğrenciler. Öğrenciler, kendi öğrenmelerinin sorumluluğunu alır, bazen bunun için bazı riskleri de göze alır.

- Birçok yetişkinin yaptığı işten hoşnut olmadığı malum. Özellikle kendini tanıyarak meslek ya da kendi kişiliğine uygun bir iş seçme konusunda koçluk etkili olabilir mi?
- Kesinlikle. Bir insanın hayatında başına gelebilecek en güzel şey, sevdiği mesleği yapmasıdır. Bunun için de yaşamındaki kritik anlarda doğru seçimler yapabilmesi gerekir. Seçmek, kişinin kendisini ve seçeneklerini tanımasıyla mümkündür. Kişi, nereye ulaşmak istediğini, güçlü yönlerini, onun için başarının anlamını bilmeli, etrafındaki seçeneklerini tanıyarak kendisine hedefler koyabilmeli. Sonrasında bu hedeflere ulaşmak için neler yapması gerektiğini, kimden nasıl bir destek alabileceğini bilebilmeli. İşte bu noktada çoğu insan kendine bu tür soruları soramıyor. Çoğu insan yaşamına bir yön verme iradesini gösteremeden çevresindeki sele kapılıp gidiyor. Bizler üniversite sınavındaki puanımız kadar meslek seçmedik mi? Bu soruları kaç kişi kendisine meslek seçerken sorabiliyor ki? Kişiye ayna tutan, kendisine sorular sormasını sağlayan pekala bir koç olabilir.

ÖĞRENCİ SAYIMIZ YÜZDE 47 ARTTI 802 OLDU

- Koçluk programınızın ne gibi yansımaları oldu sizce?
- Bir kere öğrenci sayımızda çok büyük bir artış oldu. Öğrenci nüfusu, 2009 ve 2013 yılları arasında yüzde 47’lik bir oranla 544 öğrenciden 802 öğrenciye yükseldi. Okulumuzun koçluk programı da dahil olmak üzere yeni ve yenilikçi yaklaşımları sayesinde bu artışın gerçekleştiğine inanıyoruz.

- Çocuklarla ilgili farklı hikayeler var mı?
- En önemli başarı öyküsü, okulumuz kültürüne kattığı olumlu değer. Ama bunun yanında yaşanan ve kayıt altına alınan pek çok anekdot var. Mesela 4 yaşında bir öğrencimiz sürekli sınıfı izin almadan terkederken öğretmen ona ‘Sınıftan izinsiz çıktığın zaman ne olur? Bu konuda ne yapabilirsin? Bu konuda sana kim yardımcı olabilir?’ koçluk soruları yöneltir. Sonunda öğrenci, öğretmeninin üzülen suratını resmeder ve kendisine hatırlatma olması için kapının yanına asar.
Bir diğeri ise lise sınıf öğretmeni ve müfredat dışı faaliyet seçmeye çalışan bir öğrenci arasında geçti. Öğretmenin öğrenciye ‘Zaman geçiriken yapmaktan en çok hoşlandığın şey nedir? Önceki okulunda hangi klüpleri seçmiştin? Listedeki klüplerden hangileri en çok ilgini çekiyor? Bir klüpten beklentin nedir? Bu klübün de desteğiyle hayatına katmak istediğin nedir?’ gibi güçlü koçluk soruları ile öğrenci, Genç Başarı Kulübü’ne katılmayı seçer.

ESAS OLAN GİZLİLİK VE ÇIKAR ÇATIŞMASINDAN KAÇMAKTIR

- ICF koçluk ahlak kurallarını okulunuzun gündelik yaşamına nasıl entegre ettiniz?
- İlk temel koçluk eğitiminden sonra, gönüllü koç öğretmenlerden oluşan ve ‘Okulda Koçluk Uygulamaları Politikası’ üzerinde çalışan ‘Koçluk Komitesi’ni kurduk. ICF Ahlak Kuralları’ndan uyarlanan Işıkkent Etik Koçluk Kuralları temel anlaşmalarımıza dahil edildi ve her akademik yılın başında gözden geçirildi. Bildiğiniz gibi, gizlilik koçluğun temel ilkesidir. Bilgi İşlem Departmanımız gizliliği korumak adına sadece koç öğretmenlerin erişebildiği Koçluk Günlüğü dediğimiz bir veri tabanı geliştirdi. Koçluk ahlakının bir diğer ögesi ise, potansiyel çıkar çatışmalarından kaçınmaktır. Bu nedenle, öğrencilerin koç öğretmen havuzundan seçtikleri öğretmenin, kendi ders öğretmenlerinden birisi olmaması, okuldaki farklı bir bölümden olması gerekir.

- Programın geleceği ile ilgili görüşünüz nedir?
- Geleceğe yönelik vizyonumuz, koçlukla ilgili en iyi uygulamaları gerçekleştirerek Türkiye’de bu konuyla ilgili örnek bir okul haline gelmek. Hem okul içinde hem de okul dışında bu vizyonumuzu gerçekleştirmek için yaptığımız bazı çalışmalar var. Okulumuza yeni gelenleri eğiterek ve deneyimli öğretmenlerimizin sahip olduğu koçluk becerilerini güçlendirerek bu konudaki eğitimlerimize devam etmek, bizim için zorlu bir yolculuk olacaktır. Bireylerin ve kurumların koçlukla ilgili en iyi uygulamalarını paylaşabilmeleri için İzmir’de bu konu üzerine bir konferans düzenlemek istiyoruz.