Uzmanlar aile dizimine karşı uyarıyor... 'Tedavi bırakmak söz konusu bile olmamalı...'
Güncelleme Tarihi:
Şimdiye kadar pek de bilinmeyen aile dizimi, son günlerde ülkenin gündeminde. Neden popüler oldu, bilimsel bir dayanağı var mı? Uzmanları endişelendiren konu ne? Detaylar haberimizde...
Yayınlanan bir dizi ile gündeme gelen "aile dizimi", özellikle bazı kişilerin bunu hastalıklarıyla ilgili çözüm olarak görmeye başlamasıyla daha hayati tartışmalara neden olmaya başladı.
Kanser ve benzeri sorunlar yaşayan birçok kişinin dikkatini çeken konu, hastaların tedavilerini aksatmasına sebep olabileceği için uzmanların da merceği altında.
--Peki aile dizimi nedir?
--Bilimsel bir karşılığı var mı?
--Ciddi hastalıkların tedavisinde etkili olabilir mi?
--İnsanlar neden alternatif yöntemlere yönelir?
Tüm bu sorular ve daha fazlasını uzmanlara sorduk. Hematoloji Uzmanı Prof. Dr. Ömür Gökmen Sevindik, Uzman Klinik Psikolog Berk Karaoğlu ve Türk Kanser Derneği Başkanı Burak Duruman sorularımızı yanıtladı…
'AİLE DİZİMİ BİLİMSEL OLARAK KANITLANMIŞ DEĞİL'
Aile dizimini, "Olumsuz etkilerin ve ruhsal problemlerin aile üyelerinin geçmiş yaşantılarından, bağlardan gelen etkiler olduğunu varsayarak, role-playing yöntemi ile sorunları çözmeye çalışan bir uygulama" sözleriyle açıklayan Karaoğlu, “Ancak şu anda bilimsel olarak kanıtlanan, geleneksel bir terapi yöntemi olarak görülmüyor. Her ne kadar bilinç dışı ve biliş arasında bağlantılar olduğu belirtilse de bu uygulamanın bir terapi ve iyileşme metodu olması için birçok bilimsel çalışma ile kanıtlanması gerekiyor” dedi.
'TIBBIN ALTERNATİFİ OLMAZ'
Hastalıkların tıptan başka çaresi olmadığını söyleyen Duruman ise “Bu sebeple her şeyi tıbbın ışığında yapmamız lazım. İnsanların alternatif tıptan bahsediyor, ancak tıbbın alternatifi olmaz” ifadelerini kullandı ve şöyle devam etti:
“Kanser ve kalp hastalıkları gibi önemli hastalıklarda tıbbın yanında ancak tamamlayıcı bazı şeyler kullanılabilir. Özellikle kanser hastalığında psikolojiyi iyi tutmak çok önemlidir. Çünkü bu hastalar, ölüm, sevdiklerinden ayrılma ve ailesini sahipsiz bırakma korkuları yaşıyor. Bunun altında geçmişten gelen travmalar da birleşince hastaların psikolojileri olumsuz etkileniyor. Bu sebeple hastaların psikolojik destek almaları için elimizden geleni yapıyoruz.”
'ÇARESİZLİK DUYGUSU ALTERNATİF YÖNTEMLERE GÖTÜRÜYOR'
Karaoğlu, özellikle kanser gibi çözümü zor olan birçok hastalıkta insanların çaresizlik duygusu hissettiği için bu tarz alternatif yöntemlere eğilim gösterebildiğini vurgulayarak, “Her zaman öncelikle uzman hekimin tedavisini baz almak, bunun yanı sıra destekleyici bilimsel psikoterapi yöntemleri ile çalışmak uygun olur. Çünkü her ne kadar böyle çalışmalarda travmatik bir anı bulunsa dahi bu hastalıkları yapanın o travmatik anının getirdiği düşünce ve duygular olduğu bilinemeyebilir. Hatta daha da istenmeyen ruhsal problemlere yol açabilir” diye konuştu.
'MODERN TIBBIN ÇÖZÜMLERİNE ENGEL OLABİLİYOR'
Kanser tedavisindeki en hayati noktanın hastanın tedaviye uyumu olduğunu söyleyen Sevindik, “Alternatif tıp hemen her hastamız tarafından bize soruluyor. Modern tıbbın bu kadar iyi çareler sunabildiği bir zamanda hastalarımızın alternatif tıbba kaymasını çok doğru bulmuyorum. Çünkü alternatif tıp dediğiniz kavramın içerisinde veri ve analizler yetersiz. Bazen alternatif tıp noktasında kullanılan tedaviler veya ilaçlar hastalarımızın modern tıbbın sunabileceği tedavileri almasına engel olabiliyor” dedi.
'HEMEN DÜZELSİN İSTİYORUZ'
İnsanların öncelikli olarak alternatif yöntemlere başvurma amacının ‘hemen düzelsin’ isteği olduğunu vurgulayan Karaoğlu, “Spor salonuna gittiğinde hemen göbeği erisin istiyor ama bilmiyor ki uzun süredir aldığı kalori orada birikmiş ve en son olarak o bölge düzelme sağlayacak. Ruh sağlığımız da tıpkı böyle işliyor. Önceki kuşakların da getirisi olmakla birlikte, kendi yaşantılarımızda da binlerce anı, düşünce örüntüsü oluşturmuş oluyoruz ve var olan psikolojik rahatsızlığın bu tarz dizilerde gösterildiği gibi hemen bir grup çalışmasıyla düzeleceği umut edilebiliyor” dedi.
'KANSER O KADAR BASİT BİR HASTALIK DEĞİL'
Kanser tedavisinde tek bir mucizevi çözüm yöntemi olmadığının altını çizen Sevindik, “Bir hekim olarak biz de hastalarımızı mucizevi bir şekilde hemen şifaya kavuşturabilmek isteriz. Ancak kanser o kadar basit bir hastalık türü değil. Kanser türlerinin bile kendi aralarında hem tedavi hem de seyir açısından pek çok farkı var. O yüzden tek bir tedavi, tek bir mucizevi yöntem kansere çözüm değil” diyerek modern tıpta etkili yöntemlerin olduğunu dile getirdi.
Sevindik şunları söyledi:
“Kanserin günümüzde oldukça etkin tedavileri var. Bu sebeple biz hastalarımızla ilk görüştüğümüzde mümkün olduğu kadar modern tıp çerçevesinde bu tedavileri kullanmalarını arzu ediyoruz. Son yıllarda hem hücresel tedaviler hem de hedefe yönelik tedavilerdeki gelişmeler sayesinde lösemi hastalarımızda bile çok yüksek oranda şifa oranları yakalayabiliyoruz.”
'İLAÇLARI BIRAKMAK SÖZ KONUSU BİLE OLMAMALI'
Aile diziminin sadece çok uzman kişiler tarafından yapılması gerektiğini ifade eden Duruman, “Aile diziminde de psikolojik olarak rahatlama sağlanabilir ancak hastalar kendini biraz iyi hissetti, mide bulantısı veya ağrıları geçti diye tedavisini bırakmamalı. Böyle bir şey, söz konusu bile olmamalı” dedi.
'YÖNTEMİN ÇIKIŞ AMACI MANTIKLI AMA…'
Aile dizimi yönteminin çıkış amacının geçmiş yaşantıların şu anki problemlerle paralelliği olduğunu belirten Karaoğlu, “Mantıklı olarak gözükse de çok yaygın kullanılan ve bilimsel olarak çalışmaları yapılmış bir yöntem olmadığından şu an için ruhsal problemlerde işe yarıyor diyemeyiz. Psikolojik bozukluklar başta psikotik (gerçeklikten kopuk), nevrotik (korku, kaygılar vs.) ve kişilik bozuklukları olarak ayrılabilen ve bu ayrımları bilmeyen kişilerin çalışmaması gereken alanlardır. Birçok ağ ile birbirine bağlı olan ruh sağlığımızı, psikolojik yapımızı yalnızca kökenden gelen travmalara odaklanan bu tarz yöntemlerle düzeltmeye çalışmak sağlıklı olmaz” açıklamalarında bulundu.
'PROBLEMLER TEK BİR TRAVMATİK ANIDAN İBARET DEĞİL'
‘Yaşanan rahatsızlıklar tek bir travmaya mı bağlı?’ sorusunu yönelttiğimiz Karaoğlu, “Yaşantımıza karşı tehdit oluşturabilen büyük kaygı, korku, çaresizlik veren travmatik durumlar yaşandıysa bu anıların tekrar işlenmesinin gerektiğini” söyledi ve ekledi:
“Ancak her psikolojik problem veya beden sıkıntısı illa ki tek bir travmatik anıdan kaynaklı değildir; hatta çoğu zaman pekişen ve aynı duygu, düşüncelerin oluşturduğu anılardan kaynaklanabilir.”
Fulya Soybaş’a konuşan Aile Dizimi Eğitmeni Fulya Nanba, “Zaten bu terapi kendini dışarıdan izleme üzerine kurulu. Danışan o seansa katılanlar arasından istediğini aile üyesi adına temsilci seçiyor. Yani seçtiği kişi annesi, babası ya da kocasını canlandırıyor. Oradaki anne, gerçek anne değil. Danışanın kafasında, psişesindeki anne... Bu temsilciler danışana bilinçaltındakini gösteriyor. Nasıl biliyorlar peki o kişinin bilinçaltını? Bilmiyorlar. O an ortaya çıkan bir his, enerji ile hareket ediyorlar” diyor ve aile diziminin ancak yardım ve destek çalışması olabileceğinin altını çiziyor.
'SEVGİ DE ALTERNATİF BİR YÖNTEM'
Sevindik, mutlaka bir alternatif yönteme başvurulacaksa bunun sevgi olması gerektiğini ifade ederek, “Sevginin iyileşme noktasında bir parametre olduğuna dair hiç şüphe yok. Bu sebeple mümkün olduğu kadar hastayla ilgilenen kişilerden ve diğer paydaşlarından bol sevgi çerçevesinde bir ilişki yürütmesini istiyoruz. Direkt olarak anti-tümoral bir etkisi olmasa da hastanın tedavilerin zorluklarıyla daha kolay mücadele etmesini sağlar” dedi ve devam etti:
“Umutsuzca alternatif yöntemler peşinde koşmaktansa, hastalar modern tıbbın onlara sunacağı imkanlar çerçevesinde hareket etmeli. Her gün yeni bir tedavi yöntemi ortaya çıkıyor ve hastalarımızda çok yüksek oranda başarı sağlıyor.”