Tek eliyle hayatını ördü

Asya Koşal, 17 Ağustos 1999 depremine kadar iki çocuğu ve eşiyle mutlu bir hayat sürüyordu. Ancak yüzyılın felaketi diye adlandırılan depremin yaşandığı gece, hem çocuklarını hem eşini hem de bir kolu ile bir bacağını enkaz altında bıraktı. 5 katlı binanın enkazında 3 gün sürdürdüğü hayat mücadelesini şimdi tek kol ve tek bacakla veriyor. Üstelik yüreğinde iki evlat ve eş acısı taşıyarak... Onun hikâyesini en baştan dinlemek istiyorum:

DEPREMİN YIKTIĞI MUTLULUK

“1970 yılında Kars’ın Kağızman ilçesinde doğdum. 9 yaşındayken Kocaeli’nin Gölcük ilçesine taşındık. İlkokuldan sonra okuyamadım. Biraz büyüdükten sonra aileme destek olmak amacıyla işe girdim. Diş hekimi asistanlığı yaptım. 1989 yılında aynı mahalleden olan eşimle evlendim. O evlilikten bir kızım bir oğlum oldu. 1999 depremi olduğunda kızım 8, oğlum 5.5 yaşındaydı. Hayatım depremden öncesi ve sonrası olarak ikiye ayrılıyor. Deprem sırasında yeni yapılmış 5 katlı bir evde oturuyorduk. Malzemesinden çalınmış bir binadaydık. Daha merdivenleri bile yapılmamıştı, binada kum dökülüyordu. Ben sağlam olmadığını fark etmiştim. 99 depreminden önce olan bir depremde binada çatlaklar da olmuştu. Ancak kayınvalide faktörü yüzünden o bölgeden taşınamıyorduk maalesef. Deprem olduğunda bizim bulunduğumuz ev sallanmadan yıkıldı.”

2 çocuğuyla birlikte eşini de kaybeden Asya Koşal, tek koluyla ilk ilmeği attıktan sonra ikinci hayatına başladı.

ENKAZ ALTINDA 3 GÜN

Koşal deprem sırasında yaşadıklarını ise “Korkunç bir his” diye ifade ediyor: “Çocuklar kendi odasında, ben kendi odamdaydım. Eşim salonda TV izliyordu. Hava çok sıcaktı, uyumak mümkün değildi. Gürültüyü duyunca çocukların odasına hamle yaptım. Yataktan adımımı atar atmaz ayağımın altındaki zemin yarıldı. O sırada duvarların patladığını gördüm. Yatak odasının kapısı dönerek kolum ve bacağıma denk geldi. Ne olduğunu anlayamıyorsunuz, şoktasınız. Bir hamleyle kolumun ve bacağımın üzerindeki kapıyı kaldırmaya çalıştım meğer üzerimde iki kat varmış. Üzerime beton blok düştü. Yarım metrelik bir boşlukta sıkışıp kaldım. Her tarafınızın beton ve toz toprakla dolması, kol bacak sıkışmış çok kötü çok...

BİR DELİKTEN YENİDEN DOĞUŞ

Top mu patladı, bomba mı patladı? Çocuklara seslendim hiç ses gelmedi. Çocuklarımı ve eşimi kaybetmiştim. Sonradan depremzede arkadaşlarımla konuştuğumda çocuklarımın o anda sesini duymamam daha hayırlıymış diye düşündüm. Çünkü annesinin kucağında, nefes alamıyorum diye ağlayarak ölen çocuklar olmuş. Bu yüzden iyi ki de duymamışım seslerini diye düşünüyorum. 3 gün enkazda kaldım. Bilincim gitti geldi, hayaller gördüm. Büyük bir ağrı ve susuzluk hatırlıyorum. Bir titremeyle uyandım, üzerimde kepçenin çalıştığını fark ettim. Küçük bir delik açtılar beni çıkardılar.”

29 YAŞINDA ENGELLİ OLDU

Enkaz altından çıkartıldıktan sonra Koşal için uzun bir hastane süreci başlamış:  “Kolum ve bacağım kangren olduğu için kesildi. Çok büyük ağrılarım oldu. Uzun bir hastane ve ameliyat süreci yaşadım. Eşim ilk gün bulunmuş, çocuklarım ise benden bir gün sonra bulunmuşlar. O kadar acı ki, siz onlardan önce çıktığınız için suçluluk duyuyorsunuz. Bir anne olarak evladını kaybedince artık yaşadığınız hayatın adı sadece nefes almak oluyor. Bu şekilde devam etmek çok zor. Ben bir de 29 yaşından sonra engelli olarak yaşamaya alışmanın sıkıntılarını yaşadım.”

BU BENİM SINAVIM

Asya Koşal, yıllar içerisinde başkalarına şifa olabileceği, örnek olabileceği bir yaşam yaratmaya karar vermiş. O süreci şöyle anlatıyor: “Psikologlar çok yardım etti. Başıma gelen bir insanın başına gelebilecek en ağır şey. Evlisiniz, iki çocuğunuz var, sağlıklısınız, 45 saniye içerisinde aileniz yok, üzerine kendi vücudunuzdan da gidiyor. O dönemde doktorlar ne dese bana yetersiz geliyordu. Çünkü ‘Durumumu bir tek ben anlarım’ gibi bir ruh halim vardı. Ben tüm bu süreci maneviyatla aşmaya çalıştım. Çok kitap okudum, Allah’a döndüm. Her insanın dünyaya bir geliş amacı olduğunu düşünüyorum. Herkesin bir sınavı oluyor. Benim sınavım da buydu. Psikologlar, psikiyatristler ve maneviyat sayesinde bu süreci aştım. Bir yandan ağrılarımla baş etmeye çalışıyordum.” 

ÇILGINLAR GİBİ ÖRDÜM

Hastane döneminden sonra “Amaç olmadan yaşam olmaz” diye düşünerek kendisi gibi arkadaşlarıyla ve derneklerle temasa geçen Koşal, ablasının bahçesine yapılan prefabrik evde yaşamaya başlamış: “Ablamlar örgü yapıyorlardı. İçim gidiyor, boş duramıyorum. Bir gün aldım elime şişin bir tanesini kesilen kolumun altına sıkıştırdım, ilmek atabildiğimi fark ettim. O anki mutluluğumu size anlatamam. Çılgınlar gibi örgü örmeye başladım. Herkese kazak, eldiven, bere... Uzun süre şiş ördüm. Sonra tığa bir aparat oluşturup onu da bacağıma sıkıştırarak örebildiğimi fark ettim. 2018 yılında bir örgü sayfası açtım.

SOSYAL MEDYADA İLGİ

Benim tığ örerken çekilmiş videolarım sosyal medyada büyük ilgi gördü. Derya Baykal’ın programına davet edildim, sosyal medyada insanlara örnek oldum, bir yandan da örgülerimi sattım, satmaya devam ediyorum. Elazığ depremi olduğunda yardım kampanyaları düzenledim. Bir yandan girişimci kadınlar grubuna dahil oldum. Binlerce kız kardeşim oldu.”

MOTİVASYON KONUŞMALARI YAPIYOR

- “Benim de bir kolum yok” diyen onlarca kişinin kendisine ulaştığını anlatan Koşar, yoğun ilgi görünce bilgilendirme videoları çekmeye başlamış: “Şiş ve tığı nasıl ördüğüme ilişkin videolar çektim. Tek elle örmeyi öğrettim. Benden yardım isteyenlerle tek tek ilgilendim. Hem görüntülü hem telefonla görüştüm. Brezilyalı ve Amerikalı bile benden yardım istedi. Bu şekilde insanlara umut olmaya başladım. ‘Motivasyonumu, düşüncelerimi sizin videolarınızı izleyip tekrar toparladım’ diyenler oluyor. Pandemi döneminde üniversitelerden motivasyon konuşması yapmam istendi. Zoom üzerinden Kazakistan’da ailelerini kaybetmiş öğrencilerin olduğu öğrenci gruplarına konuşmalar yaptım. Ben üretim yapmaktan, insanlara umut olmaktan çok mutluyum.”

Tek bacak ve tek kolla hayatına devam eden Koşal’ın depremde kaybettiği kızı 8, oğlu ise 5.5 yaşındaydı...

EMEKLİ ENGELLİ EKONOMİK ZORLUK ÇEKİYOR

- Asya Koşal’a neden protez bacak kullanmadığını soruyorum. Emekli engellilerin ekonomik anlamda çok büyük zorluklar yaşadığını anlatıyor: “Engelliliğimin ilk dönemlerinde benim bir manevi ablam vardı. Protez bacağımı o yaptırmıştı. Ancak yıllar geçtikçe eskidi o protez kullanılamaz oldu, şu anda da protezler çok pahalı. Emekli maaşıyla yaptırmak mümkün değil. 500 bin civarında bir para, devlet emeklinin protezini karşılamıyor. Akülü sandalyeler 50-60 bin olmuş. Manuel sandalyeler şu anda 8 bin TL. Bu sebeple maalesef engellilerin durumu çok zor.”