Artık neredeyse tüm ev sahipleri istiyor: Tahliye taahhütnamesi hakkında tüm merak edilenler 'Her yıl sonu ev mi taşıyacağız?'
Güncelleme Tarihi:
Kiracılarla ev sahipleri arasındaki sorunların gündeme gelmediği gün neredeyse yok. Son dönemde tartışmaların ana başlıklarından birini de tahliye taahhütnameleri oluşturuyor. Günümüzde özellikle emlakçılar aracılığıyla kiralık ev bakanlar sık sık, “Ev sahibi tahliye taahhütnamesi istiyor, buna imza atmanız gerekiyor” cümlesini işitiyor. Peki kiracı, ev sahibinin talebi doğrultusunda taahhütnameyi imzalamak zorunda mı? Emlakçılar böyle bir şeyde aracı olabilir mi? Kiracılar nelere dikkat etmeli?
Ev sahipleri ile kiracılar arasında yaşanan tartışmalara her gün bir yenisi ekleniyor. İstanbul Sultangazi’de yaşayan G.L. de ev sahibi ile anlaşmazlığa düşenlerden.
Oturduğu evde beşinci yılını dolduran ve ev sahibiyle kira ücreti konusunda anlaşamayan G.L., “Geçen yıl ev sahibimle küçük çaplı bir tartışma yaşamıştık. Kendisine yüzde 25’ten fazla zam teklif etmeme rağmen kabul etmemişti. Yüzde 100’den fazla zamda diretmişti. Eşimle bana karşı üslubu ve tavrı da çok kötüydü. Sonra araya ağabeyi girdi ve konu bir şekilde çözüldü. Fakat bu ayın sonunda beşinci yılımızın dolacak olması, ev sahibimin iştahını iyice kabarttı. Kira ücretini 3,5 katına çıkarmamızı istedi” dedi...
'KREDİ ÇEKİP TAŞINMAYA KARAR VERDİK'
Yaptığı araştırmayla ev sahibinin talep ettiği meblağın civarda aynı ayardaki dairelerin kirasının neredeyse iki katı olduğunu öğrendiğini söyleyen G.L. şöyle devam etti:
-- Eylül’ün başından itibaren sürekli aramaya başladı. O kadar sık arıyor ya da mesaj atıyordu ki artık bunaldım. Ben cevap vermeyince bu sefer eşimi aramaya başladı. Kendisine "Daha makul bir oranda anlaşalım" dediğimde telefonu suratıma kapatıyordu.
-- Kendisine çevredeki fiyatlarla ilgili aldığım bilgileri aktardım. Emsal dairelerin kira ücretleri üzerinden şu anki kiramızın 2,5 katını teklif ettim ama anlaşmayı kesinlikle kabul etmedi.
-- Artık durum öyle bir noktaya geldi ki eşimle eve adım atmak gelmiyor içimizden… Kredi çekip taşınmaya karar verdik. Bir haftadır oturduğumuz bölgede gitmediğimiz emlakçı kalmadı. Bütçemize uygun birkaç ev de bulduk üstelik ama bu sefer de başka bir sorunla karşılaştık: Tahliye taahhütnamesi!” ifadelerini kullandı.
'BÜTÇEMİZE UYGUN EV BULUNCA TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ ÖNÜMÜZE GELDİ’
Gezdikleri emlakçıların dediğine göre ev sahiplerinin artık kira kontratı dışında tahliye taahhütnamesi de istediklerini söyleyen G.L., “Emlakçılara 'Bu bir zorunluluk değil, böyle bir şeye zorlayamazlar' desem de 'Valla ağabey ev sahibi böyle istiyor ne yazık ki' yanıtını aldım. Bütçeye göre ev bulmanın ve taşınmanın iyice zorlaştığı şu dönemde kiracı, tahliye taahhütnamesini neden imzalasın? En fazla bir yıl oturduktan sonra beni çıkarması için o kâğıda neden imza atayım? Böyle kiracılık mı olur? Her yıl sonu ev mi taşıyacağız? Ev sahibi istediği meblağda diretiyor, başka ev bulamıyorum, bulunca da böyle şeyler karşımıza çıkıyor. Bir haftadır gözümüze doğru düzgün uyku girmedi” ifadelerini kullandı.
‘TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ ASLA BİR ZORUNLULUK DEĞİLDİR’
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Gayrimenkul Hukukçusu Ümit Yasin Kısa, “Tahliye taahhütnamesi olarak isimlendirdiğimiz hukuki işlem; kiracının kiralananı belirlenen tarihte tahliye edeceğine irade beyanıdır” dedi ve şu önemli bilgilerin altını çizdi:
“Bu belge, Türk Borçlar Kanunu’na göre kira sözleşmesinin sona erdirilmesi hallerinden birisidir. Nitekim Türk Borçlar Kanunu’nun 352’nci maddesinde 'Kiracı, kiralananın teslim edilmesinden sonra kiraya verene karşı, kiralananı belli bir tarihte boşaltmayı yazılı olarak üstlendiği halde boşaltmamışsa, kiraya veren kira sözleşmesini bu tarihten başlayarak bir ay içinde icraya başvurmak veya dava açmak suretiyle sona erdirebilir' denmektedir. Tahliye taahhütnamesi, tek taraflı bir irade beyanı ile taşınmazın belirli bir tarihte tahliye etmeyi yazılı olarak taahhüt etmesidir. Fakat tahliye taahhütnamesi asla bir zorunluluk değildir.”
‘BU DAYATMA TÜRK KİRA HUKUKUNA AYKIRIDIR’
“Ne var ki uygulamada kira sözleşmesinin imzası anında tahliye taahhütnamesi alınmaya veya şart koşulmaya çalışılmaktadır” diyen Ümit Yasin Kısa, “Bu öncelikle kanun maddesine ve maddenin ruhuna aykırıdır. Kanun koyucu tarafından tahliye taahhütnamesi devam eden kira ilişkisinde yapılabilecek bir hukuki işlem olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle kira sözleşmesinin yapılması şartı olarak tahliye taahhütnamesinin ileri sürülmesi kanuna ve içtihatlara aykırıdır. Ev sahipleri tabii burada kendilerini güvenceye almak istemektedirler ancak bu dayatma Türk kira hukukuna aykırıdır” ifadelerini kullandı.
DİKKAT! BOŞ TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİNE İMZA ATMAYIN!
Kiracı sözleşme günü tahliye taahhütnamesi imzalanmaya zorlandıysa ya da boş bir evraka imza attığını sonradan anladıysa ne yapacak?
“Eğer kira sözleşmesinin imzalandığı tarihte tahliye taahhütnamesi de imzalandıysa ve ikisinin de düzenlenme tarihi aynı ise tahliye taahhütnamesi geçersizdir” diyen Ümit Yasin Kısa, “Bunun dışında uygulamada çokça görülen tahliye taahhütnamesinde daha ileri bir tarih gösterildiyse, bu belge zorla imzalatıldıysa veya boş belgeye imza atmaya zorlandıysa; hiç vakit kaybetmeden derhal atılan imzanın baskı altında atıldığı, gerçek iradesini yansıtmadığına dair bildirim yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde kendi iradesiyle boş belgeye imza atan kişi bunun sonuçlarına katlanmak zorunda kalacaktır” dedi.
KİRA SÖZLEŞMESİNE EKLENEN TAHLİYE ŞARTI DA GEÇERSİZ
Bu noktada akla şu soru da geliyor: Sözleşme maddeleri arasına "Yıl sonunda kiracı mülkü boşaltacaktır" eklenirse ve kiracı bunu imzalarsa, kontrat kiracı açısından bağlayıcı oluyor mu?
Bu soruma Ümit Yasin Kısa, “Kira sözleşmesi ile tahliye taahhütnamesi aynı tarihte imzalanamayacağından, kira sözleşmesine eklenen tahliye şartı kanunun aradığı tahliye taahhütnamesi olamayacağı ve bu şartın kanuna da aykırı olması nedeniyle taşınmazın yıl sonunda boşaltılacağına dair hükümler kesin olarak geçersizdir. Bu nedenle iki taraf için de bu maddeler geçersiz olacaktır” cevabını verdi.
USULÜNE UYGUN TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ KİRACIYI EVDEN ÇIKARIR
Peki, elinde usulüne uygun tahliye taahhütnamesi olan bir ev sahibi icra yoluyla tahliye sağlayabilir mi?
"Usulüne uygun tahliye taahhütnamesi olan malik, tahliyenin taahhüt edildiği tarihte kiralanan boşaltılmazsa 1 ay içerisinde icra kanalıyla talep edebilir" diyen Ümit Yasin Kısa, "Kiracı tarafından buna itiraz edilmesi halinde ise gerekli yer mahkemesinde dava açarak genel yargılamaya göre daha hızlı şekilde sonuç alacaktır. Usulüne uygun tahliye taahhütnamesi ise yazılı olmalı, kira sözleşmesinden sonra yapılmış olmalı, tahliye tarihi açık olmalı, kiralananın adresi açık olarak yazılmalıdır. Kiralanan yer bir aile konutu ise eşin de imzası gerekmektedir" ifadelerini kullandı.
Fotoğraflar: iStock