Anadolu’nun kayıp çiçekleri! Sadece İstanbul Halkalı'da yaşayan bitki...

Tarım ve Orman Bakanlığı “Yeni Bir Metodoloji Kapsamında Türkiye'nin Nesli Tehlike Altında Türleri için Tür Eylem Planları Hazırlanması, Uygulanması ve İzlenmesi Projesi”ni başlattı.

36 aylık bir projede nesli tükenmekte olan hayvanların yanı sıra bitkilerin üzerine de çalışma yapılacak. Benli Sığırkuyruğu gibi bitkilerin yanı sıra Sivrihisar’daki Marnlı Habitatlar da pilot bölge ilan edildi.

Türkiye'nin bulunduğu coğrafi konum itibariyle dünyada flora açısından son derece zengin ülkeler arasında yer aldığını belirten Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hayri Duman dikkat çeken tespitlerde bulundu.

Nesli tehlike altında türlerden birisi de Ankara, Gölbaşı çevresine özgü yanardöner (Cyanus tchihatcheffii) çiçeği

Nesli tehlike altında türlerden birisi de Ankara, Gölbaşı çevresine özgü yanardöner (Cyanus tchihatcheffii) çiçeği

"BİN 800 ENDEMİK TÜR TEHDİT ALTINDA"

Türkiye’de tür ve tür altı seviyede yaklaşık 12 bin bitki taksonunun yayılış gösterdiğini belirten Duman "Bunların yaklaşık 3'te biri yani 3 bin 800’ü ülkemize özgü endemiktir. Endemik türlerimizin bir kısmı nispeten geniş yayılışlı iken bir kısmı oldukça dar yayılışlıdır. Uluslararası tehdit sınıflamasına göre Tehlike Kategorisi “Kritik=CR, Tehlikede=EN, Zarar Görebilir=VU” kategorilerinde yer alan türler tehdit altındadır. Bu kapsamda Türkiye’de yayılış gösteren endemik türlerin yaklaşık 1800’ü çeşitli nedenlerden dolayı tehdit altındadır ve korunmaya muhtaçtır" dedi.

Benli sığırkuyruğu Türkiye'de sadece, Çanakkale il sınırları içerisinde birkaç noktadan gözlendi. 

Benli sığırkuyruğu Türkiye'de sadece, Çanakkale il sınırları içerisinde birkaç noktadan gözlendi. 

ÇANAKKALE VE SİVRİHİSAR ÖRNEĞİ

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın projesini 'çok olumlu bir proje' olarak tanımlayan Prof. Duman "2012 yılında Çanakkale ili Kirazlı Dağı’ndan bilim dünyasına yeni tür olarak kazandırdığımız benli sığırkuyruğu (Verbascum hasbenlii) türü ve Sivrihisar’daki marnlı step habitatların korumada öncelikli olması da son derece isabetli bir karardır. Çünkü benli sığırkuyruğu ülkemizde sadece Çanakkale il sınırları içerisinde birkaç noktadan bilinmektedir. Sivrihisar marnlı steplerinde çok sayıda lokal yayılışlı endemik tür yayılış göstermektedir. Bu alanlar da tarım alanı elde etme amacı ile gittikçe azalmaktadır. Nesli tehlike altında olan bir başka nadir türümüz de Gölbaşı çevresinde yayılış gösteren yanardöner (Cyanus tchihatcheffii) türüdür. Bu tür de tarla kenarlarında yayılış gösterdiği için ilaçlama etkisi ve habitat bozulmalarına bağlı olarak sürekli popülasyonu azalmaktadır" diye konuştu.

Makberinaşkı (Centaurea scopulorum) Alanya Kalesi'nde yayılış gösteriyor. 

Makberinaşkı (Centaurea scopulorum) Alanya Kalesi'nde yayılış gösteriyor. 

Bitki türlerinin korunması konusunda Türkiye'nin henüz istenen seviyede olmadığına değinen Duman "Biz şimdilik nesli tehdit altında olan türlerin neslinin devamı için koruma çalışmaları yapıyoruz. Halbuki gelişmiş ülkeler bu koruma çalışmalarına çok daha önceden başladıkları için nesli tehlike altında olan bazı türlerin doğal popülasyonlarını arttırarak türün tehdit kategorisini daha iyi düzeye yükseltmişlerdir. Yanı Kırmızı listeden yeşil listeye geçiş yapmışlardır" tespitinde bulundu.

"EN BÜYÜK TEHLİKE..."

Türkiye'deki nesli tehlike altında olan bitki türlerinin bir kısmının artık şehirlerin içerisinde kaldığını hatırlatan Duman "En büyük tehlike de bu zaten. Doğal alanlardaki tahribattan popülasyonlar etkileniyor ama yok olma süreci daha uzun oluyor, halbuki şehirleşme baskısının olduğu alanlarda yok oluş çok hızlı gerçekleşebiliyor." dedi.

Sultanpelemiri, dünyada yalnızca İstanbul'da Ispartakule Vadisi, Halkalı Atakent Mahallesi-İkitelli arası ve Yarımburgaz mağaralarında yetişiyor.

Sultanpelemiri, dünyada yalnızca İstanbul'da Ispartakule Vadisi, Halkalı Atakent Mahallesi-İkitelli arası ve Yarımburgaz mağaralarında yetişiyor.

HALKALI'YA ÖZGÜ BİTKİ: SULTAN PELEMİRİ

Dünyada sadece İstanbul'un Küçükçekmece ilçesine bağlı Halkalı ve İkitelli semtleri ile Bahçeşehir'in Ispartakule Vadisi'nde görülen sultanpelemirinin durumunu da yorumlayan Duman "Sultanpelemiri (Cephalaria tuteliana) İstanbul’un şehirleşen alanlarında yayılış gösteren nadir bir türdür. Ben son olarak şimdiki İkitelli Şehir Hastanesi kampüs alanında fotoğraflamıştım. Artık orada da kalmadı. Yarımburgaz çevresi de şehirleşme baskısı altında. Bu türün doğal yayılış gösterdiği bir alan acilen etkin koruma altına alınmalıdır. Bunun gibi örnekler çok sayıda var. Örneğin Alanya Kalesi'nde yayılış gösteren makberinaşkı (Centaurea scopulorum) ve gavcar (Ferula duranii) türleri aynı durumda. Bu türler de turizm ve yapılaşma baskısı altındadır. Özellikle başta İstanbul olmak üzere Antalya, İzmir ve Adana gibi illerimiz için bu örneği çoğaltmak mümkündür" dedi.

Gözden KaçmasınVe kanıtlandı! Hâlâ aramızdalar…Haberi görüntüle