Ferai Tınç: Tunus ve seferberlik ruhu

Ferai TINÇ

UÇAK, Türkiye'ye dönmek üzere kapılarını kapatırken, geride bıraktığımız 30 yolcu kızgınlık ve kırgınlık içindeydi. Tunus Devlet Başkanı Zine Abidin Bin Ali'nin dün başlayan Türkiye ziyaretinin etkisi vardı bu talep şişmesinde.

Onunla birlikte Türkiye'ye gelen bir grup iş adamı, son anda eklenmişlerdi yolcu listesine ama yetkililer, ‘‘uçaklar hep dolu gidip geliyor’’ diyorlardı.

Tunus'ta geçirdiğim beş günde, Türk olduğumu öğrenenlerden duyduklarım bu doluluğun nedenini ortaya koyuyordu.

‘‘Sizde giyim kuşak çok zevkli ve çok ucuz!’’

Ağzına kadar tıka basa dolu bavullar da 250 milyon dolarlık ticaret hacminin yanı sıra sürekli artan bavul ticaretinin kanıtlarıydı.

* * *

TUNUS, rejimi tehdit eden radikal İslamcı ayaklanmaya, ekonomik çöküntüye karşı başarıyla gerçekleştirilen bir toplumsal seferberlik örneği.

1985'ler Tunus'un en karanlık yılları. Radikal İslamcıların rejimi tehdit ettikleri dönem. 1987'de Zine Abidin'in devlet başkanlığına gelmesiyle uzun vadeli bir toplumsal projeyi yürürlüğe koyan Tunus'ta ilk aşama, ekonomik kalkınma.

Radikal İslamın yeşerme fırsatı bulduğu gecekondu ve yoksul köyleri kalkındırmayı amaçlayan bu program sonucunda bugün geniş bir orta sınıfa sahip Tunus. Halkın yüzde 80'i ev sahibi.

‘‘Biz müslümanız. Zekat ve dayanışma dinimizde var’’ deyip ulusal dayanışma projeleri gerçekleştirmişler. Yoksulluk ve işsizliğe karşı mücadele için.

Her yıl dört yüzden fazla dış yatırımcı geliyor, nüfusu 9 milyon olan bu ülkenin ağırladığı turist sayısı 5 milyon.

Ülkenin her taşının, her kum tepesinin kıymeti biliniyor ve pazarlanıyor.

Şimdi sıra, ikinci aşama olan demokratikleşme sürecine gelmiş.

Devlet Başkanı, ülkenin en güçlü adamı. Ne derse o oluyor.

Ana muhalefet partisi, Demokratik Sosyalist Hareket Başkanı İsmail Boulahia da dahil görüştüğüm birçok muhalif bu duruma hak verdiğini söylüyor. ‘‘Ümmetlikten vatandaşlığa geçiş kolay değildir. Demokrasi eğitim işi. Önce ekonomik kalkınmayı gerçekleştirdik. Şimdi sıra demokraside. Önümüzdeki dönemde biz de bu konuda daha aktif olacağız’’diyor Boulahia.

Tunus, tipik bir Akdeniz ülkesi.

Arap-Müslüman Akdeniz ile 21'inci yüzyıl Avrupası'nın kucaklaşma noktası.

Ortadoğu barış sürecinde ve Arap dünyasında önemli bir aktör.

Türkiye ile ilişkilerin daha da geliştirilmesini, ‘‘21'inci yüzyılın ekonomik ve siyasi rekabetlerine hazırlık’’ olarak niteliyor Tunus Dışişleri Bakanı.

* * *

2001 Akdeniz oyunlarına harıl harıl hazırlanan Tunus tam bir şantiye.

Gözle görülecek kadar somut olan bu seferberlik nasıl başarıldı?

Doktor raporuyla bunadığı tespit ettirilen Burgiba'nın görevden uzaklaştırılmasıyla.

Ulusal bir proje etrafında halkın seferberliği zaten dünyanın neresinde eski kadrolarla mümkün olabildi ki?