Enis Berberoğlu: Dış ticaretin henüz adı yok

Enis BERBEROĞLU

ARTIK adını ne koyarlar bilemiyoruz...

Uçan Balina mı, yoksa İsviçre Beyazı mı daha uygun düşer, herhalde son kararı İçişleri Bakanı Sadettin Tantan verecek. Adı ne her neyse, son operasyonun konusu dış ticaret şirketleri...

* * *

İçişleri Bakanlığı'nın diğer ekonomik birimlerle koordinasyon halinde yürüttüğü yeni operasyonda, özellikle şirketlerin ihracat gelirlerinin yurtdışında bıraktıkları yüzde 20'lik bölüm soruşturuluyor.

Yıllık ihracat gelirinin 28 milyar dolar olduğu göz önünde tutulursa soruşturmaya konu rakamın bir milyar dolardan az olmayacağı hesaplanıyor.

Türk emniyeti soruşturma kapsamında sadece Dış Ticaret Müsteşarlığı gibi yerli ekonomik birimlerden değil, işbirliği içinde bulunduğu yabancı güvenlik örgütlerinden de bilgi ve yardım alıyor.

Yaklaşık 200 şirketin soruşturma kapsamına alınması ve polisin aktif olarak devrede bulunması akıllara iki eksen getiriyor:

1) Kara para aklama kuşkusu.

2) Yurtdışı gizli hesaplardaki hareketler...

* * *

Kimse yanlış anlamasın, dış ticaret şirketlerine ilişkin çalışmadan herhangi bir somut sonuç çıkmayabilir. Zaten dün görüştüğümüz yetkililerde, ‘‘İlla ki suçlu bulma’’ hevesine rastlamadık. Ne var ki Türkiye'nin döviz hareketlerinin incelemeye muhtaç olduğu ortada...

Çünkü 1980 yılında seçtiğimiz yeni ekonomik rota sadece mali ve reel sektörlerde dönüşüm yaratmakla kalmadı. Suçun nevi ve türü de değişti.

Eskiden ‘‘Yokluk Mafyası’’ vardı. Türkiye'de bulunmayan her türlü tüketim maddesinin, örneğin içki ve sigaranın kaçakçılığı besliyordu suç örgütlerini. Terör döneminde silah kaçakçılarını ihbar ederek polisin, MİT'in himayesinde uyuşturucu ticaretinden geçinen Baba'lar bile vardı.

1980'li yıllarda Türkiye, dünya ile arasındaki duvarları yıkarak ‘‘Yokluk Mafyasını’’ yok etti. Ama yerini daha gelişmiş suç örgütleri aldı.

ANAP'lı büyük mütefekkirlerin döviz kapısı olarak kabul edip göz yumdukları hayali ihracat daha sonra her biri ayrı bela haline gelecek kaç tane suç örgütü liderini semirtti, bir hatırlayın.

Köktendinci örgütler, ayrılıkçı örgütler, sol terör örgütleri para transferlerini normal banka havalesiyle mi yapıyor sanıyorsunuz?..

* * *

Ne var ki soruşturmanın döviz çarkını durduracak katılıkta yürümesi de sakıncalı. Dün görüşlerine başvurduğumuz bir dış ticaret şirketi yetkilisinin sözlerini aktaralım:

‘‘Bizimki kadar büyük bir şirketin evrak, döviz sahtekárlığına başvurması düşünülemez bile. Ama soruşturma var diye hiçbir memurdan imza alamıyoruz. Soruşturma terörü estiriliyor...’’

Bu şikáyetin ardından çözüm yolunu da aslında yine kendisi öneriyor: ‘‘Kaç zamandır dış ticaret şirketleri kanunu çıksın diye uğraşıyoruz.’’

* * *

Enerji Bakanlığı'nda Teftiş Kurulu raporunun altına ‘‘enerji krizi ve önemli projelere binaen’’ diye not düşüp görevden alınacak bürokratları koruyan yetkilinin ismini hálá bekliyoruz. Teftiş Kurulu'nun her kararını uygulamakla övünen bakana bu sessizlik hiç yakışmıyor.