Güncelleme Tarihi:
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, ekmek üreten fırınların müstakil yerde olma zorunluluğu getirilmesi eleştirilerine, “Depremlere gerekli önlemler hızla alınmaya başlanmıştır. Fırınların özel yapı şekline uygun ve bu amaca tahsisli ayrık nizamlarda açılması öngörülerek, konut sakinleri ve civarında bulunan yapıların da korunması hedeflenmiştir. Çünkü fırınlar, yüksek ısıdan dolayı binanın statik yapısına zarar vermektedir” açıklamasını yaptı.
Saadet Partisi Konya Milletvekili Abdulkadir Karaduman, Bakan Kurum’un yanıtlaması üzere Meclis Başkanlığı’na bir önerge verdi. İşyeri açma yönetmeliğindeki değişikliklerle ekmek üreten fırınların belirli bir büyüklükte olması ve müstakil yerde olma zorunluluğu getirildiğini hatırlatan Karaduman önergesinde, “Bu zorunluluk ekmek üretiminde tekelleşmeye sebep olmakta ve küçük fırın esnafını mağdur etmektedir. Alışveriş merkezleri zorunluluktan muaf tutulmuştur. Fırınların belirlenen büyüklükte ve müstakil yerde olma zorunluluğu hangi gerekçe ile getirilmiştir? AVM’ler neden bu zorunluluktan muaf tutulmuştur?” eleştirilerinde bulundu.
Bakan Kurum, önergeye verdiği yanıtta şunları aktardı:
“Depremlerde, çarpık yapılaşmanın da bir sonucu olarak çok sayıda vatandaşımızın enkaz altında kalarak hayatlarını kaybettiği göz önünde bulundurularak, gerekli önlemler hızla alınmaya başlanmış olup bundan sonra olabilecek felaketlerde can ve mal kaybının en aza indirgenmesi amaçlanmıştır. Bu sürecin bir gereği olarak idare de halk sağlığı ve güvenliğini sağlamak amacıyla belli kurallar ve kriterleri yasal dayanağına uygun olarak belirlemiş olup, ekmek üretimi amacıyla açılacak fırınların özel yapı şekline uygun ve bu amaca tahsisli ayrık nizamlarda açılması öngörülerek bu faaliyetten etkilenmesi muhtemel konut sakinleri ve civarında bulunan yapıların da korunması hedeflenmiştir. Çünkü fırınlar, yüksek ısıdan dolayı binanın statik yapısına zarar vermektedir.
MÜSTAKİL BİNA ŞARTI
Yönetmeliğe ‘Ekmek fırınlarının bu amaca tahsisli ayrık nizamda müstakil binalarda açılmış olması (Alışveriş merkezleri içinde bulunan bin metrekare ve üstü alana sahip hipermarket, süpermarket, grossmarket ve megamarket gibi adlarla açılan işyerlerinde yer alan fırınlarda ayrık nizamda müstakil bina şartı aranmaz)’ hükmü getirilmiştir. Bu kapsamda, kendi özel mevzuatı olan ve amacına tahsisli özel yapıya sahip bu gibi yerlerde ekmek fırını açmak ile diğer bitişik nizam yapılarda fırın işletmek aynı riske ve şartlara sahip olmayacaktır. Danıştay 17. Dairesi’nin 18 Haziran 2015 tarihli kararında da ‘Alışveriş merkezleri bünyesindeki marketler açısından getirilen istisna ise bu alışveriş merkezlerinin tamamen ticari ünitelerden oluştuğu, belirli açılış ve kapanış saatleri doğrultusunda çalıştığı ve mesken niteliği taşımayarak insan barınmasına olanaklı olmadığı, bu itibarla bitişik nizam ve müstakil binada bulunmayan ekmek fırınlarının doğurabileceği güvenlik ve sağlık olumsuzluklarına neden olmayacağı dikkate alındığında, iptali istenilen düzenlemenin hukuka aykırı olmadığı görülmektedir.”
ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ İÇİN KAMU YARARI VURGUSU
Danıştay’ın 2015’teki kararında ekmek ürünlerine ulaşma imkânına dikkat çekilerek, “Alışveriş merkezleri bünyesinde kurulan büyük marketlerde pek çok mal ve hizmetin bir arada tüketiciye sunulduğu, tüketicinin ihtiyacını tek bir noktadan karşılamasına olanak sağlayan bu sistem içerisinde, taze ve uygun fiyatlı olarak sunulan ekmek ve ekmek ürünlerinin bulunmamasının düşünülemeyeceği dikkate alındığında, ekmek fırınlarının ayrık nizam ve müstakil binada açılması şartının, alışveriş merkezleri bünyesinde açılacak fırınlar için de aranması kamu yararına uygun olmadığı gibi, bilakis bu işletmelerin bünyesinde ekmek üretimi yapmasını engellemek ve bu suretle tüketicilerin bu marketlerden yaptıkları alışverişte taze ve uygun fiyatlı ekmek ve ekmek ürünlerine ulaşma imkânlarını ortadan kaldırmak kamu, yararına aykırılık teşkil edecek niteliktedir” denilmişti. Bakan Kurum açıklamasında, düzenlemenin ayrıntılarının ve uygunluğunun da altını çizdi.