Güncelleme Tarihi:
Kripto para birimleri hem jeopolitik hem de küresel risklerin etkisiyle adeta tepetaklak oldu. Özellikle Bitcoin, geçtiğimiz haftalarda son sekiz ayın dip seviyesine ulaşarak 20 bin doları gördü ve birkaç gündür de 19-20 bin dolar bandında seyrediyor. ABD’de yaşanan enflasyon ve beklenen resesyon (reel gayri safi yurt içi hasılanın düşmesi) ihtimali de yatırımcıları kripto gibi riskli varlıklardan uzaklaştırdı. Bu durum kripto paralarda satış baskısını epey artırdı.
‘20 BİN DOLAR SEVİYESİ BİRKAÇ YIL SÜRECEK’
En son 2020 sonlarında 20 bin dolar olan Bitcoin’in yaşadığı gidişatı The Guardian’a değerlendiren Binance CEO’su Changpeng Zhao, kripto para piyasalarında görülen ayı sezonuna paralel olarak yaşanan değer kayıplarının telafisinin zaman alacağının altını çizdi ve 20 bin dolar bandının bir süre daha devam edeceğini vurguladı:
“Bence tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 69 binden 20 bin seviyesine, bu fiyat düşüşü göz önüne alındığında, geri dönüş muhtemelen zaman alacak. Bu durum belki birkaç ay belki de birkaç yıl sürecek gibi duruyor.”
CHANGPENG ZHAO: 'MEVCUT PİYASA DURUMU YENİ KRİPTOCULAR İÇİN KORKUTUCU'
Bitcoin’in ve diğer kripto para birimlerinin oynaklığının normal olup olmadığıyla ilgili olarak da konuşan Zhao, “Bitcoin’in şu anki dip seviyesine bakarsanız, en son zirveden daha yüksek olduğunu görürsünüz. Yani, normal olsun ya da olmasın, endüstri hâlâ kesinlikle büyüyor. Fiyattaki dalgalanmaları normal buluyorum” ifadelerini kullandı ve ekledi:
-- Mevcut piyasa durumunun birçok insan için, özellikle de kripto konusunda yeni olanlar için rahatsız edici ve korkutucu olduğunun farkındayım. Ancak örneğin 2018 ve 2019’da insanlara Bitcoin’in 2022’de 20 bin olacağını söyleseniz çok mutlu olurlardı.
-- 2018-2019 yıllarında Bitcoin 3 bin dolar ile 6 bin dolar aralığındaydı. Bugün ise 20 bin dolar. Bu, birkaç yıl öncesine göre hâlâ çok iyi demek. Piyasalar döngülerden geçiyor. Bu ilk değil ve son da olmayacak. Ama bu seviyelerde uzun süre kalacak.
Kripto para denince akla ilk gelen kişilerden biri olan Changpeng Zhao, geçtiğimiz günlerde Insider'a verdiği röportajda da Bitcoin konusunda neden halen umutlu olduğunu anlattı. Haberde "tarihteki tüm insanlardan daha fazla para kaybeden kişi" olarak tanımlanan Zhao, buna rağmen kripto paraların geleceğine dair ümidini korumasını sağlayan üç şeyi sıraladı: Bunlardan ilki kripto para piyasasındaki çöküşe karşın kripto para yatırımlarının ve risk sermayesi fonlarının artması. İkincisi, gittikçe güçlenen kurumsal ilgi. Üçüncüsü ise kripto paraların kullanım alanlarının artmasının getirdiği istikrar.
‘ZİNCİR SATIŞ ETKİSİ BITCOIN’İ 13 BİN DOLAR SEVİYESİNE GÖTÜREBİLİR’
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğum Bybit Türkiye Genel Müdürü Alphan Göğüş ise sorunun kripto para sektörünü Bitcoin’e endekslemekten kaynaklandığını ve bundan vazgeçmek gerektiğini vurguladı. Göğüş, yaşanan süreçle ilgili de önemli bilgiler paylaştı:
-- Kripto para sektörü arkasında geleceğin finans sistemini inşa edecek bir yapıya sahip. Blok zincir teknolojileri ve Web3’e yapılan yatırım hep sektörün çıktısı. Dolayısıyla bu sektörü bugün özelinde değil geleceğin sistemi olarak kabul edip, teknoloji tarafına odaklanmalıyız. Bitcoin’e gelecek olursak, öncelikle küresel risk iştahında bir toparlanma söz konusu değil. 20 bin dolar seviyelerine gelene kadar, hikâye Fed kaynaklı enflasyon endişeleriyle başlıyor. Sert faiz adımları sonucu ABD’de büyüme ve işsizlikten ne kadar feragat edileceği bilinmiyor.
-- Bu belirsizlik ancak Kasım ayına doğru ortadan kalkmaya başlayabilir çünkü Temmuz ayında 75 baz puan, Eylül ayında ise 50 baz puan olmak üzere son üç toplantıda 200 baz puan faiz artırımı yapmış oluyorlar. Bu nedenle kripto para gibi riskli bir sektöre para girişi için yatırımcı risk iştahının toparlaması, altın ve metallere park etmiş ‘güvenli liman parasının’ çıkması gerekir.
Tüm bu bilgiler doğrultusunda bundan sonra Bitcoin fiyatlarını takip ederken S&P 500 (Standart&Poor's tarafından hesaplanan ve ABD'nin en büyük 500 şirketini içeren borsa endeksi) seviyeleri kadar, altın, bakır ve nikel fiyatlarını da takip etmek gerektiğini vurgulayan Alphan Göğüş, Bitcoin’in 13 bin dolar seviyesine kadar düşebilme ihtimalinin olduğunun da altını çizdi:
-- Bitcoin volatilitesi normal zamanlardaki yüzde 45’lik seyrinden çok uzakta. Yüzde 80’lere fırlamış durumda. Bu nedenle bir süre daha düşük seviyelerde fiyatlanmaya devam edeceğiz.
-- Yakın dönem içerisinde Bitcoin’in 25 bin dolar seviyelerine doğru bir tepkisi olabilir ancak fonların ve madencilerin likiditasyon fiyatlarını düşündüğümüzde oluşabilecek zincir satış etkisi, bizi 13 bin dolar seviyesine götürebilir. Ana eğilim halen daha satış ağırlıklı devam ediyor.
Bitcoin'in son bir haftada yaşadığı değer kaybının yüzde 8'e yaklaştığı bugünlerde Singapur merkezli Three Arrows Capital iflas bayrağını çekti. Dev şirket varlıklarının tasfiye edilmesine ilişkin kararın ardından ABD mahkemelerine iflas işlemlerinin başlatılması için talepte bulundu.
Bitcoin'in son bir haftada yaşadığı değer kaybının yüzde 8'e yaklaştığı bugünlerde Singapur merkezli Three Arrows Capital iflas bayrağını çekti. Dev şirket varlıklarının tasfiye edilmesine ilişkin kararın ardından ABD mahkemelerine iflas işlemlerinin başlatılması için talepte bulundu.
‘BITCOIN’İN YENİDEN 40 BİN DOLAR VE ÜSTÜNE ÇIKMASI ÇOK ZOR’
Changpeng Zhao yaşanan düşüşü normal karşılasa da Bitcoin’in bir süre daha bu seviyelerde kalacağından emin… Bu durumda da akla 'Bu süreç aşılırsa Bitcoin’i neler bekliyor? Yeniden 40 bin dolar üstüne çıkabilir mi? Veya yeni bir rekor görülür mü?’ gibi sorular geliyor.
Alphan Göğüş, “Terra Luna etkisinin uzun bir süre devam edeceğini düşünüyoruz. Henüz hangi borsa ya da fonun batık olduğunu tam olarak bilemiyoruz” dedi ve şöyle devam etti:
-- Three Arrows Capital ve Celcius bu örneklerden bilinenleri. Buralardan paraların silinmesi sonucu güven bileşkeleri fazlasıyla zarar görecektir. Bitcoin’in yeniden 40 bin dolar ve üzerine çıkması zor görünüyor. Fakat bu yıl Ripple lehine sonuçlanmasını beklediğimiz bir ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) davası var. Bu dava yalnızca Ripple şirketinin ve XRP’nin değil tüm sektörün davası haline gelmiş durumda.
-- Çünkü Ripple’ın XRP satışları yargıç tarafından ‘menkul kıymet’ şeklinde tanımlanmazsa, bu diğer altcoin'ler için de emsal teşkil edecek ve SEC’nin markajından çıkacaklar. Ancak Ripple davası sene içinde tepki yaratabilir. 2024 yılına kadar önemli bir hareket beklemiyoruz. 2024, hem Bitcoin halving'inin (kripto para madenciliğinde, madencilik ödülünün belirli aralıklarla kasıtlı olarak düşürülmesi) hem de Avrupa Birliği ve ABD’de alınan regülasyon kararlarının yürürlüğe girdiği sene olacak.
Bitcoin’deki yaşanan düşüş altcoin'lere de önemli düzeyde yansıdı. Buradaki kayıp yüzde 7 seviyelerinin üzerine çıktı. Peki kısa vadede altcoin'lerde ne bekleniyor?
Alphan Göğüş, “Tüm alternatif coin'ler Bitcoin’i çok sıkı takip ediyor. Sektörün 2020’de dönüşüme uğramasına neden olan kurumsal yatırımcılar da kripto para denince Bitcoin ve hatırı sayılır bir düzeyde Ethereum’u biliyor” ifadelerini kullandı ve şnları söyledi:
“Mevcut durumda risk iştahını yeniden canlandırabilecek bir ortamdan uzağız. Hem ABD’nin resesyon sorunu hem de regülasyon belirsizlikleri kısa vadede etkili oluyor. Kısa vadede sektördeki bu düşüş muhtemelen 18 bin dolar civarında durulabilir. Bu da tüm kayıpları telafi ettirmese de işlem isteğini bir noktaya kadar kabartabilir. Fakat şu anki durumumuzda kayıpların yerine konması oldukça zor gözüküyor.”
Bitcoin, Haziran ayını yüzde 37 oranında düşüşle tamamladıktan sonra yıl başından bu yana değer kaybını yüzde 58’e taşıdı. En sert düşüş Haziran ayının ikinci haftasında yaşanırken Bitcoin, 18 Haziran’da 17 bin 622 dolara kadar düşerek Kasım 2020 döneminden beri en düşük fiyat seviyesini gördü.
Bitcoin, Haziran ayını yüzde 37 oranında düşüşle tamamladıktan sonra yıl başından bu yana değer kaybını yüzde 58’e taşıdı. En sert düşüş Haziran ayının ikinci haftasında yaşanırken Bitcoin, 18 Haziran’da 17 bin 622 dolara kadar düşerek Kasım 2020 döneminden beri en düşük fiyat seviyesini gördü.
MICROSTRATEGY CEO'SU MICHAEL SAYLOR: “BITCOIN DIŞINDAKİ DİĞER DİJİTAL VARLIKLAR HAYATTA KALAMAYACAK”
Bitcoin fiyatının, 20 bin doların altına sarktığı şu günlerde tüm gözler portföyünde en çok Bitcoin’i bulunduran kurumsal şirket olan MicroStrategy’ye çevrilmiş durumda. Kurumun CEO'su Michael Saylor ise yaptığı son açıklamada, Bitcoin’in şu anki durumunun geçici olduğunu, bu para biriminin varlığını sürdüreceğini fakat diğer dijital varlıkların çoğunun hayatta kalamayacağını düşündüğünü söyledi.
Böyle bir senaryonun gerçekleşme ihtimalini sorduğum Alphan Göğüş, Saylor'a katıldığını belirtti ve şöyle konuştu:
-- Microstrategy kurumsaldaki en yüklü Bitcoin satın almasını yapan şirketlerden biri ve piyasada oldukça önemli. Michael Saylor’ın yaptığı açıklamalara şu noktada katılıyorum: Regülasyonların özellikle merkeziyetsiz borsaları da (DEX) hedef almasını bekliyoruz. Şu anda piyasada işlem gören 20 binden fazla altcoin var ve içinden geçtiğimiz bu dönemde bunların bir kısmı elenerek sistem dışında kalacak.
-- O yüzden de yatırımcı muhakkak, kripto para okuryazarlığı konusunda kendini geliştirmeli ve yatırımlarını buna göre çeşitlendirmeli. DeFi (decentralized finance yani merkeziyetsiz finans) yatırımları, sektör için çok yeni olan kripto endeksli fonlar, NFT projeleri yatırımcıların radarında olmalı. Yine Web3 projeleri de takip edilmeli. Ayrıca yatırımcılar, "Daha fazla faiz veriyor/kazanç sağlıyor" gibi terimlere takılmadan yüksek hacimli kripto para birimlerinde işlem yapmalı ve varlıklarını güvenlik konusunda daha sıkı davranan borsalarda saklamalı.
Fotoğraflar: iStock, AP