Güncelleme Tarihi:
Son dönemde yaşadığı düşüşle gündeme gelen kripto token (belirteç) Luna, yatırımcılarını 40 milyar dolardan fazla zarara uğrattı. Tarihi bir düşüşe imza atarak kripto para piyasalarını şoke eden Luna’nın değeri şimdilerde neredeyse sıfıra düştü.
12 Mayıs günü yatırımcısının yüzünü güldürmeyi bırakan Luna, neredeyse yüzde 99 değer kaybetti. Toplam piyasa hacmine bakıldığında ise değer kaybı 25 milyar dolardan fazla oldu. Haliyle pek çok yatırımcının serveti de birden sıfırlandı. Bunlar arasında kripto borsası Binance’in kısaca ‘CZ’ olarak bilinen kurucusu Changpeng Zhao da var.
Zhao, yaşanan düşüşten sonra bir tweet atarak Luna yatırımlarının karşılığının 2.200 dolara gerilediğini belirtti ve ‘Yine fakirim’ diye espri yaptı. Binance’in Luna varlıkları Nisan ayı başında token'ın en yüksek fiyatıyla 1,6 milyar dolar değerindeydi.
Poor again.https://t.co/88v2U2vjfM
— CZ 🔶 Binance (@cz_binance) May 17, 2022
Bundan sadece bir gün önce attığı tweet'te ise Zhao, Binance’in tam 15 milyon Luna token'ına sahip olduğunu belirtmişti. Binance’in bunları Luna’nın dayandığı Terra ağına yaptığı 3 milyon dolarlık yatırım karşılığında 2018 yılında aldığını da vurgulayan Zhao, Luna token'larının 16 Mayıs itibarıyla devredilmediğini ve satılmadığını da sözlerine eklemişti.
2/ Binance received 15,000,000 LUNA (at peak worth $1.6 billion USD, now not much) as part of the original ($3m) invest. 560x return at peak. It still sits on the address we received at 👇. Never moved or sold.
— CZ 🔶 Binance (@cz_binance) May 16, 2022
Address:https://t.co/6HwTu6CCuB
Haberimizin yayına girdiği dakikalarda Luna, 0,000144 dolardan işlem görüyordu.
Bir blok zinciri teknolojisi olan Terra Luna, Ocak 2018'de Daniel Shin ve Do Kwon tarafından kuruldu. Token ilk olarak Ağustos 2018'de özel bir satışla yatırımcıların erişimine açıldı.
‘ÖNCE PERAKENDE YATIRIMCILARINA ÖDEME YAPIN’
Zhao, büyük bir kayıp yaşadı ancak buna rağmen Luna'nın çöküşü sırasında para kaybeden perakende yatırımcılarına Binance'ten önce geri ödeme yapılması gerektiğini söyledi:
“Binance, kullanıcıları koruma konusunda örnek olmak için, Terra proje ekibinden önce perakende kullanıcılarının, en son olarak ise kendi kaybının tazmin edilmesini isteyecek.”
Zhao'nun kurucusu olduğu Binance, günlük işlem hacimleriyle dünyanın en büyük kripto para borsası haline geldi. Binance'in günlük ortalama hacmi, saniyede 14 binden fazla işlemle 2 milyarın üzerinde.
Zhao'nun kurucusu olduğu Binance, günlük işlem hacimleriyle dünyanın en büyük kripto para borsası haline geldi. Binance'in günlük ortalama hacmi, saniyede 14 binden fazla işlemle 2 milyarın üzerinde.
SERVETİ BINANCE HİSSESİNDEN GELİYOR
Tweet'inde "Yine fakirim" demesine rağmen 45 yaşındaki Zhao tabii ki parasız kalmadı. Yapılan tahminlere göre servetinin değeri yaklaşık 14,8 milyar dolar olan Zhao'nun zenginliğinin çoğunluğu Forbes’a göre, muhtemelen Binance’teki yüzde 70 hissesinden geliyor.
Fortune dergisi ise Mart ayında Binance’in piyasa değerinin en yakın rakibinin altı katı olduğunun tahmin edildiğini bildirdi.
DÖVMESİNİ BİLE YAPTIRDI
Kripto topluluğu, Luna'nın patlamasının etkisinden sıyrılmaya çalışırken, bazı kişiler "Biz demiştik" diyor, bazıları ise bir zamanlar popüler olan kriptoyu destekledikleri için üzülüyor.
Örneğin, koluna üzerinde Luna'nın yazılı bir kurt dövmesi yaptıran Galaxy Digital CEO'su Mike Novogratz, hissedarlarına yaptığı açıklamada "Başarısız olan büyük bir fikirdi" ifadelerini kullandı.
REZERVLERİN ÇOĞU EKOSİSTEMİ DESTEKLEMEK İÇİN KULLANILDI
Terra ve ağı dağılırken birçok perakende yatırımcı para kaybetti. Pek çok forum sayfasında Luna veya UST'ye yatırım yapan ve birikimlerini kaybeden insanlarla ilgili yürek burkan hikayeler var. Bu kişiler yatırımlarının belki küçük bir kısmını geri alabilir ama Luna Vakfı rezervlerinin çoğunu ekosistemi desteklemek için harcadığı düşünüldüğünde, geriye çok az para kalıyor.
Güney Kore basınında çıkan haberlere göre, Terra'nın kurucusu Do Kwon cezai suçlamalarla karşı karşıya kalabilir, ancak bunların nasıl sonuçlanacağını söylemek için henüz çok erken.
Biz de Luna'daki bu çöküşü ve yatırımcı psikolojisini Kripto Para Uzmanı Oytun Es ile konuştuk.
ÇÖKÜŞÜ ANLAMAK İÇİN EKOSİSTEMİ BİLMEK GEREK
Luna’daki değer kaybını anlayabilmek için ‘Terra Network Ekosistemi’ni iyi şekilde anlamak gerektiğini söyleyen Es, “Burada farklı altcoin'ler var, bunlardan biri de UST isimli stabil kripto. Yani fiyatı başka bir varlığa endekslenmiş bir kriptodan bahsediyoruz. UST’nin değeri de ABD dolarına endekslenmiş durumdaydı” dedi ve ekledi:
“Stabil coin'ler de kendi arasında ikiye ayrılıyor. Biri algoritmik stabil coin'ler, diğeri de bastığı token kadar köşede rezerv tutan kripto stabil coin'ler. Çöküş yaşayan UST’nin durumu biraz farklı. Burada algoritmik stabil coin'den bahsediyoruz. Bunu da yine UST üzerinden örneklendirecek olursak, fiyatının 1 dolara denk olmasını sağlamak için farklı bir altcoin devreye giriyor. Fiyatı düştüğü zaman veya yükseldiği zaman, arzını artırarak veya azaltarak fiyatı dengelemeye çalışıyor.”
FİYATLAR DENGELENEMEZ HALE GELDİ
Es, UST’deki düşüşü şöyle açıkladı:
“Bitcoin zaten düşüyordu ve bu sert düşüşle beraber UST tarafında da ciddi bir satış dalgası gerçekleşti. 1 dolara sabit olması gereken UST, ilk etapta 0,60 seviyelerine kadar geriledi. Bununla beraber algoritma arkada çalışmaya başladı ve çok seri bir şekilde yeni Luna basılıp satılmaya başlandı. Algoritmanın bütün amacı elindeki Luna’ları satıp UST fiyatlarını dengelemekti. Ancak fiyat dengesi öylesine bozuldu ki UST fiyatları artık dengelenemez bir hale geldi. Bu fiyat dengelenemedikçe de daha fazla Luna basıldı ve bunlar ciddi bir satış baskısıyla beraber fiyatı sert bir şekilde aşağı çekti.”
ESKİ GÜNLERİNE DÖNMESİ HAYAL
Kimileri Luna'daki çöküş sebebiyle tüm mal varlığını kaybederken, bazı yatırımcılar da büyük bir geri dönüş beklentisiyle yatırım yapmaya devam ediyor. 'Luna'da bir geri dönüş beklenir mi?' sorusunu yönelttiğimiz Es, bunun mümkün olmadığını söyledi:
"Luna’nın eski fiyatlarına dönmesi artık mümkün değil. Çünkü ciddi miktarda basılmış Luna var ve bunların çok büyük kısmı artık kullanıcıların cüzdanında. Haliyle kullanıcıları cüzdanındaki token'ları da yakamazlar. Luna çok büyük bir güven kaybına uğradı ve eski günlerine dönmesi artık bir hayal."
EKOSİSTEM EN BÜYÜK İKİNCİ KRİZİ YAŞIYOR
2015 yılındaki Mentfox olayından sonra ekosistemin en büyük ikinci krizi yaşadığını vurgulayan Es, "Bu olay bütün yatırımcılarda haliyle ciddi bir psikolojik bozukluk yarattı. Bitcoin’de zaten bir düşüş söz konusuydu, Luna’daki krizle beraber düşüş trendine girmedi. Ancak bu krizle beraber 30 bin seviyelerinin de altına inmiş oldu. Luna Vakfı’nın elinde çok ciddi miktarda Bitcoin olması, Bitcoin’deki düşüşlerin sebeplerinden biri. UST’nin değerini koruyabilmek için bunları da sattılar ve ekstra düşüşlere sebep oldular" dedi.
ALGORİTMAYA BAĞLI KRİPTOLARDA KRİZLER YAŞANABİLİR
Es, bu gibi çöküşlerin yaşanabileceğini ifade ederek, "Her ne kadar güven kaybına sebep olsa da teknik olarak sadece algoritmaya bağlı bir stabil kriptolarda böyle bir sorun yaşanabilir. Algoritmaya bağlı olmayan kriptolarda ise rezervlerin basılan coin'leri karşılamadığı görülürse krizler yaşanabilir. Ancak bu ölçekte bir kriz algoritmik olmayan kriptolarda pek de mümkün değil" ifadelerini kullandı.