Hacim sürekli artıyor… Kripto paralara düzenleme gelir mi?
Güncelleme Tarihi:
Kripto paraların kullanımı dünya çapında her geçen gün artıyor. En çok kripto para kullanan ülkelerden biri olan Türkiye’de de işlem hacmi epey yüksek. Talebin yükselmesiyle birlikte bir düzenleme ihtimalinin de arttığı konuşuluyor. Herkesin aklındaki temel soru ise şu: Kripto paralara vergi gelir mi?
Tüm dünyada kullanımı yaygınlaşan kripto paralara Türkiye’de de ilgi oldukça fazla. Hatta Türkiye 1 milyonu aşkın kripto para kullanıcısıyla dünyada dördüncü, Avrupa’da ise ilk sırada yer alıyor.
Artan taleple birlikte kripto pazarına bir düzenleme gelme ihtimali ve olası düzenlemelerin bir vergilendirme içerip içermeyeceği de tartışılıyor.
Türkiye’de kripto para kullanımının yaygınlaşmasıyla akıllarda beliren vergi konusunu Avukat Ömer Kömüç ve Avukat Elçin Karatay hurriyet.com.tr için değerlendirdi.
Kripto paraların hukuki niteliği nedir?
Avukat Ömer Kömüç: Kripto paralar mevzuatımızda tanımlanmamış durumda. Kripto paralar değişim aracı olmaları yönüyle paraya benzemekle birlikte, para olarak nitelendirilemez. Ayrıca cismani olmadıkları için hukuki olarak eşya olarak da nitelendirilemez. Mevcut yasal düzenlemeler kapsamında para, eşya, menkul kıymet tanımlarına da dahil edilmesi mümkün değildir
Hürriyet.com.trKripto paralara vergilendirme gelebilir mi?
Kripto pazarında yapılacak olası düzenlemelerde farklı ülkelerdeki modellerin gündeme gelmesi bekleniyor.
Avukat Ömer Kömüç: Kripto paralarla yapılan işlemlerin ve elde edilen kazançların vergilendirileceği şüphesizdir. Nitekim, ABD, Almanya ve Fransa gibi ülkelerde kripto paralardan elde edilen kazançlar çeşitli vergilere tabidir. Türkiye’de de vergilendirileceği konusu zaten bir süredir gündemdeydi.
Avukat Elçin Karatay: Özellikle ticari işlemler açısından gelir ve kurumlar vergisi konularında vergilendirilebilir. Ancak, hem hangi vergilerin ne şekilde uygulanacağı hem de yapılacak hesaplamalar konusunda çok ciddi soru işaretleri bulunuyor. Bu sebeple vergilendirmenin nasıl yapılacağına ilişkin ilgili kurumlarca açıklama yapılması veya özel vergilerin belirlenmesi gündeme gelebilir.
Gözden Kaçmasın
Vergilendirilmesi konusunda farklı ülkelerde farklı örnekler görüyoruz. Türkiye’de nasıl olur?
Avukat Ömer Kömüç: Vergilendirmeler farklı türlerde olabilir. Bunlar;
- Kripto paralar hakkında kamu otoritesinin yapacağı hukuki nitelemeye göre,
- Kripto paraların elde ediliş şekline göre,
- Kripto paradan sağlanan kazancın türüne göre,
- Hangi faaliyet sonucunda kripto paradan kazanç elde edildiğine göre farklılık gösterecektir.
Kripto paralar, para veya döviz olarak kabul edilirlerse, değer artışı nedeniyle elde edilen kazanç vergiye tabi değil. Ancak, döviz büroları gibi bir işletme tarafından sürekli ve düzenli şekilde kripto para alınıp satılarak kâr elde ediliyorsa bu kazanç ticaridir ve vergilendirilebilir. Kripto para menkul kıymet veya eşya olarak kabul edilirse, satılırken elde edilen pozitif fark vergilendirilecektir.
Kripto paranın elden çıkarılması sırasında elde edilen kâr nedeniyle vergi doğabileceği gibi, kripto paranın değerinin artması nedeniyle oluşacak değer artışı üzerinden vergilendirilmesi de mümkündür. Ancak tıpkı taşınmaz ve anonim şirket hisse satışlarında olduğu gibi, kripto paranın ilgilinin elinde belirli bir süreden uzun kalması durumunda değer artışı vergisinden muaf olacağı da düzenlenebilir.
Olası vergiler kripto paralara olan ilgiyi düşürebilir mi?
Vergilerin kripto paraya olan ilgiyi ne yönde etkileyeceği konusunda ise iki farklı görüş hakim.
Avukat Elçin Karatay: Kurumsal yatırımcıların ve blokzincir projeleri geliştirmek isteyen kişilerin vergilendirme konusunun netleşmesi ile sektöre olan ilgileri artabilir. Nitekim, bu kişiler vergilendirme gibi hukuki konuların netlik kazanmaması ve bu sebeple oluşan risk sebebiyle yatırım yapmaktan veya proje geliştirmekten çekinebiliyor.
Avukat Ömer Kömüç: Türkiye’de kripto para yatırımcılarının sayısı 1 milyonu aşmış durumda. Kripto paralardan elde edilen kazançlarda herhangi bir vergi ödeme yükümlülüğü olmaması bu ilgiyi arttırmış olabilir. Yapılması planlanan vergi düzenlemesi, alınacak vergi oranlarına göre yatırımcıların ilgisi elbette azalabilir veya yatırımcılar yabancı kripto para borsalarına yönelebilirler.
Kripto para miras kalırsa vergisi var mı? Henüz kategorisi belirlenemeyen bir varlık vergilendirilebilir mi?
Avukat Ömer Kömüç: Edirne Vergi Dairesi tarafından hazırlanan ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından uygun bulunan bir görüş gereği, miras kalan bitcoin veraset ve intikal vergisi beyannamesi düzenlenerek ve vergisi ödenerek iktisap edilebilir.