Egzoz emisyonunda büyük hile! Katkı ve kiralık katalizör oyunu
Güncelleme Tarihi:
Otomobil, kamyonet, kamyon, otobüs gibi içten yanmalı motora sahip olan araçlara yönelik egzoz emisyon denetimleri gerçekleştiriliyor. Araçlar sıfır alınırsa ilk 3 yıl egzoz emisyonu yaptırılmıyor. Ticari araçlarda 1 yıl, hususi araçlarda da her iki yılda bir egzoz emisyonu yapılması gerekiyor. Ancak egzoz emisyon ölçümleri de manipüle edilmeye başlandı.
Araçlarda emisyon değerleri düşürülerek çevrenin daha az kirlenmesi için çalışmalar yapılıyor. İçten yanmalı motora sahip araçların çevre dostu olması için emisyon oranlarının düşük olması gerekiyor.
Günümüzde petrol ve türevi yakıtlar yerine daha çevreci olan elektrikli ya da hibrit araçlar tercih edilmeye başlansa da tamamen elektrikliye dönüşüm uzun yıllar alacağa benziyor.
Avrupa’da içten yanmalı motorların üretimine son vermek için kararlar alındı. Ülkemizde de ilerleyen yıllarda elektrikli araçlara geçilmesi kaçınılmaz olacak. Yavaş yavaş başlayan dönüşüm gelişen, ilerleyen teknolojiyle ve yerli otomobil hamlesiyle daha da hızlanacağa benziyor.
Borsa İstanbul’da hala fırsat var mı; hangi sektörler cazip?YÖNETMELİKTE ŞARTLAR VAR
Egzoz emisyonuyla ilgili yönetmelik gereğince binek araçların ve resmi araçların ilk 3 yaş sonundan başlamak üzere devamında 2 yılda bir, ticari araçlarda ise ilk 1 yaş sonundan başlamak üzere devamında yılda bir kez egzoz ölçümünü yaptırmaları gerekiyor.
EGZOZ EMİSYONU NE İŞE YARAR?
Egzoz emisyonu araçlarda kullanılan yakıtın yanmasıyla oluşan ve havaya yayılan kimyasalların yarattığı hava kirliliğini tanımlamak için kullanılıyor. Başka bir deyişle araçlar, birçok kimyasalı gaz ve katı parçacıklar halinde egzoz yolu ile havaya atıyor. Bunun referans değerler içinde kalmasını denetlemek için de egzoz emisyonu ölçümleri gerçekleştiriliyor.
Ölçüm sonucunda referans değerler içinde kalan araçlar onay alırken, ölçümden geçmeyen araçların bakım ve parça değişimi yapması gerekiyor.
EGZOZ EMİSYONUNU SAĞLAYAN PARÇALAR NELER?
Egzoz emisyonunu sağlayan en önemli parça katalitik konvertör olarak karşımıza çıkıyor. Sanayi dilinde katalizör, aracın egzozunda bulunan ve filtre görevini üstlenen parça olarak tanımlanıyor. Bu filtre egzozdan salınan dumanı süzerek havanın daha az kirlenmesine sağlıyor. Katalitik konvertör, egzoz gazında bulunan zararlı, yanmamış hidrokarbon, karbonmonoksit, nitro oksit gibi maddeleri kimyasal reaksiyon ile zararsız hale getiriyor.
EURO NORMLARI VAR
Piyasada bulunan ve son 20-25 yıldır üretilen araçlara takılan katalitik konvertörle emisyon şartları sağlanıyor. Egzoz emisyon standartlarında, ülkelerin belirlediği yasal limit değerler veya Euro normları (Euro 4, Euro 5, Euro 6 gibi) var. Katalitik konvertör hem benzinli hem de dizel motorlu araçlarda mevcut durumda.
MUAYENEYE GİTMEDEN EMİSYONA GİRİYOR
Araçlar periyodik muayeneye gitmeden önce egzoz emisyon şartlarını sağlaması gerekiyor. Bunun için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın kontrolünde olan muayene istasyonlarına gidilerek egzoz emisyon muayenesi yaptırılıyor. Egzoz emisyon muayenesinden geçmeyen araçlar bakım ya da parça değişikliği yaparak yeniden egzoz emisyon muayenesine girmesi gerekiyor.
USTALAR KATALİTİK KONVERTÖRÜ İPTAL EDİYOR
Sanayi ortamında bulunan ustalar araçlardaki çekiş düşüklüğü, yeterli performans alınmaması gibi şikayetler nedeniyle araç sahiplerine katalitik konvertörün iptal edilmesini öneriyorlar. Filtre görevi gören bu parça sökülüp yerine düz boru kaynatılarak zararlı kimyasalların kontrolsüzce doğaya salınması başlıyor. Bu işlemin ardından araçlar egzoz emisyon muayenesinden geçemiyor.
MUAYENE İÇİN YAĞ KATKISI YA DA KİRALIK KATALİZÖR ÖNERİSİ
Egzoz emisyonundan geçmeyen araçlar için sanayi ortamında katkı maddeleri ya da kiralık katalitik konvertör önerisi sunuluyor. Baldan daha koyu kıvama sahip ve yaklaşık 300-400 mililitre civarında olan katkı motor yağına ekleniyor. Araç katkılı halde 3-4 bin devirle 5-10 kilometre dolaşması tavsiye ediliyor. Sonrasında egzoz emisyondan geçmeyen araç katkı sayesinde emisyon değerlerini karşılamış oluyor. Ancak bu da geçici bir çözüm. Katkının etkisi kısa süreli olduğu için araç zehirli gazları yeniden doğaya salmaya başlıyor.
Katalitik konvertörü olmayan ya da işlevini yitirmiş araçlar için de kiralık katalitik konvertörler devreye giriyor. Egzozcularda bulunan kiralık katalitik konvertörler araca montajlanıyor ve egzoz emisyondan geçmesi sağlanıyor. Sonrasında ise kiralık katalizör sökülüp yerine eskisi ya da düz boru takılarak zehirli gazların doğaya salınmasına neden olunuyor.
İşte masadaki tek EYT formülüKATALİTİK KONVERTÖRLERİN FİYATLARI DEĞİŞİYOR
Piyasada 750 liradan başlayıp 20 bin liraya kadar yan sanayi ve orijinal katalitik konvertörler satılıyor. Yetkili servislerde bu ücret daha yüksek çıkabiliyor. Katalitik konvertör almak yerine sürücüler kiralama ya da katkı atarak egzoz emisyondan geçmeyi tercih ediyorlar.
DENETİMLERDE ORTAYA ÇIKMIYOR
Polis uygulamaları muayene üzerinden ilerlediği için ve polis kontrol noktalarında egzoz emisyon cihazları bulunmadığından sahtecilik yapılarak egzoz emisyonundan geçmiş araçların tespiti yapılamıyor.
DÜZGÜN EGZOZ EMİSYONU İÇİN NELER YAPILMALI?
Öncelikle aracın periyodik yağ bakımları aksatılmamalı ve kaliteli yağ kullanılmalı, güvenilir akaryakıt istasyonlarından akaryakıt alınmalı, şehir içi trafikte çok kalınmışsa boş yollarda düşük vites yüksek devirle araç kullanılmalı ve katalitik konvertörün temizliğinin sağlanması gerekiyor. Özellikle dizel araçlarda katalitik konvertör daha hızlı tıkanma gerçekleştiriyor ve bunların temizliği bazı egzozcular tarafından gerçekleştiriliyor. Bu şekilde de aracın bakımı yapıldığında düzenli egzoz emisyon salınımı gerçekleşiyor.
EGEDES'LE EGZOZ EMİSYONU YAPTIRMAYANLAR TESPİT EDİLİYOR
Egzoz Elektronik Denetleme Sistemi (EGEDES) ile egzoz muayenesi yaptırmayan araçlar trafikte otomatik olarak trafik akışını aksatmadan tespit ediliyor. Plaka tanıma sistemiyle sorgulama yapılarak aracın egzoz emisyonunun olup olmadığı belirleniyor. Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahiplerine 2.815 Türk Lirası ceza kesiliyor.
Egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan ve standartlara aykırı emisyona sebep olan motorlu taşıt sahiplerine 3.791 Türk Lirası ceza kesiliyor.