Avrupa pazarında büyük döner kavgası

Türk dönerciler dünya açılmaya, Avrupa’dan ve Amerika’ya kadar restoranlar açmaya başladı. Bay Döner, Kasap Döner, Usta Dönerci gibi büyük markaların hepsi gündeminde “global marka olmak” var. Adım da attılar. Birçok ülkede restoranlar açtılar…Dünya Gazetesi muhabiri Aysel Yücel'in haberine göre, en önemli hedeflerinden biri de Avrupa pazarı. Ancak Avrupa’da Türk dönerine karşı önemli kısıtlama, engelleme çabaları artmaya başladı. 800’e yakın fabrika, 20 bine yakın satış noktasında yıllık 3.5–4 milyar Euro ciro yapılan bu sektördeki gelişmeyi kısıtlayan uygulamalar dikkat çekiyor. Almanya’da bazı bölgelerde mönüye yazılamıyor. Ürünün dünyaca bilinen adı (Döner) değil ‘dönen şiş’ denilmesi isteniyor. İtalya’nın Verona kentinde dönerin yaygınlaşması üzerine, kent yönetimi, merkezde etnik gıda işletmelerini yasakladı. Döner dükkanlarında kapanışlar artıyor. Terör saldırıları sonrası “Müslüman yemeği” olarak bilinen döner satışlarında düşüş var. Bedri Usta restoranlarının sahibi Bedrettin Aydoğdu, gelişmeleri ‘faşizm’ olarak değerlendirdi. Son olarak Rusya’da da yasaklama girişimleri oldu. Moskova Belediyesi Ticaret ve Hizmet Dairesi Başkanı Aleksey Nemeryuk, katıldığı bir radyo programında “Şavarmayı (soslu döner) sokaklardan tamamen kaldıracaklarını söyledi. Gelişmeler, Türkiye’nin, dünya markası olması en muhtemel fast food yemeğinin şansını zorluyor.

DÖNER DEĞİL, DÖNEN ŞİŞ!
Türk mutfağının yurtdışındaki en önemli temsilcisi dönere karşı kısıtlayıcı uygulamalar artıyor. Başta İtalya, Fransa ve Almanya olmak üzere Avrupa’nın birçok ülkesinde dükkan kapanışları dikkat çekiyor. İtalya kendi mutfağını korumak için yeni uygulamalar getirdi. Almanya'da dönerci ve dürümcülerin steril üretim yapmadığı gerekçesi çok sık ceza kesiliyor. Fransa’da özellikle Paris terör saldırısı sonrası “Müslüman yemeği” olarak nitelenen dönere karşı ceza uygulamaları dikkat çekiyor. Dükkanlar kapatılıyor. Almanya dönerin ismini ‘dönen şiş’ olarak değiştirmek istiyor. Almanya’da tabelasında ‘döner’ yazıyor diye işletmelere ceza kesildiği belirtiliyor. Döner markası Bedri Usta’nın sahibi Bedrettin Aydoğdu, “Yaşananlar faşizm. Sadece Berlin’deki 800 döner büfesinde yıllık 3 milyar Euro’nun üzerinde ciro yapılıyor. Berlin özelinde 200 binden fazla kişiye istihdam sağlanıyor. Bu yasaklar bizim Türk işletmecilerine verdiği zarardan ziyade kendilerine de zarar verecek” dedi.

TERÖR OLAYLARINDAN SONRA ARTTI
“Özellikle Avrupa’da yaşanan terör saldırıları sonrası bu haberleri daha fazla almaya başladık” diyen Aydoğdu; “Dönere karşı kampanyayı kabul etmiyoruz. Binlerce Türk işletmeci burdan para kazanıyor. O halde biz de Pizza ve hamburgere yasak mı getirelim? Döner artık global bir yiyecek. Avrupa’da insanlar fast-food tüketimde döneri tercihe diyor. Fast food markalarının satışları düşüyor. Dönerin başarısı dünya markalarını rahatsız ediyor, lobi yapılıyor” diye konuştu.

İtalya önde gelen döner üreticilerinden Sinan Yıldız, "Terör olayları sonrası satışlarda ciddi düşüş yaşandı. İtalya'da bazı turistik şehirlerde döner dükkanları açtırmama kararı var. Belli bölgelerde kesinlikle yasak. Ostana Bölgesi'nde izin verilmiyor. Mülkiyetinize bile açamıyorsunuz. Dağıtım dışında dükkanlarım da var. Genel anlamda bir antipati seziyoruz. İşler düştü. Başka arkadaşlarımdan da benzer şeyleri duyuyorum. 450 kg sattığım yer 150 kg'a düştü. Çin furyası da var. Her sokakta bir Çin mutfağı, çok ucuz. Türkiye'ye iyi gözle bakılmıyor” dedi.

İspanya ve İtalya’da dağıtım yapan Almanya'nın büyük döner üreticilerinden Mercan Döner'in sahibi Şahin Kaya da “Özellikle Paris saldırısı sonrası döner satışlarında ciddi düşüş yaşandı. İtalya'nın bazı bölgelerinde yasaklandı. İtalya kendi mutfağını koruyor” dedi.