Güncelleme Tarihi:
Rusya'nın Ukrayna'yı işgali binlerce aileyi parçaladı. İki ülkenin iç içe geçmiş ve karmaşık geçmişi nedeniyle, birçok Ukraynalının sınırın diğer tarafında akrabaları var. İşgalin başlamasından kısa bir süre sonra, bazı Ukraynalıların Rus akrabalarının Vladimir Putin'in ordusunun ülke genelindeki şehirlerde sivilleri bombaladığına inanmayı reddettiğine dair haberler ortaya çıktı.
Ancak bu büyük aile trajedisini, babası Rus kuvvetlerinin bir parçası olarak savaşan Ukraynalı bir askerin olan Artur'unki kadar çarpıcı biçimde özetleyen çok az hikâye var. Hatta Artur ve Oleg’in, ve belki de onlar gibi daha sayısız kişini, yaşadıkları bu korkunç durumun basına ilk kez bu şekilde yansıması oldu.
24 Şubat'ın erken saatlerinde, Rus roketleri ikinci dünya savaşından bu yana bir Avrupa devletine yönelik en büyük saldırıyı başlatarak Ukrayna'yı vurmaya başladığında, Artur, milyonlarca Ukraynalı gibi, ailesiyle iletişim kurmak için telefonunu eline aldı.
Ancak çoğu genç Ukraynalı ebeveynlerinin güvenliğinden endişe ederken, 27 yaşındaki Artur, doğu Ukrayna'daki Moskova yanlısı ayrılıkçı güçler için savaşan bir albay olan babası Oleg'e farklı bir mesaj yolladı.
“Sizi pislikler” dedi Artur babasına, kızgındı.
“Silahını eline alma. Kiev hemen düşecek” dedi Oleg oğluna...
Artur, babasının tavsiyesine uymadı ve hemen orduya gönüllü olarak kaydoldu ve Ukrayna'nın başkentin başarılı savunmasında yer aldı ve nisan ayına gelindiğinde Kiev gerçekten de düşmedi ve kuşatma Rus kuvvetlerinin bölgeden çekilmesiyle sona erdi.
Artur bununla yetinmedi, kısa süre sonra düzenli Ukrayna ordusuna katıldı ve en son Ukrayna'nın kuzey ve doğusundaki karşı saldırılarında yer aldı.
Guardian gazetesi tarafından incelenen ve gerçekliği kanıtlanan fotoğraflarda Artur, geçen ay Ukrayna tarafından kurtarılan stratejik açıdan kilit iki şehir olan İzyum ve Lyman'a girerken görülüyor.
Artur bunca zaman, Rus işgali altındaki Donetsk'teki babasıyla kısa mesajlar aracılığıyla iletişimini sürdürdü.
“Biz kelimenin tam anlamıyla cephenin karşı taraflarındayız. Ama sadece birimiz doğru amaç için savaşıyoruz” dedi Artur, aylarca süren korkunç savaşın ardından toparlanan Ukrayna'nın en batısındaki Zakarpattia bölgesinden bir video görüşmesinde.
Artur, Kiev yakınlarındaki bir şehir olan Boryspil'de askerlerle dolu bir ailede doğdu. Babası Oleg, Ukrayna'nın doğusundaki Donetsk bölgesinden ve 2011 yılına kadar Ukrayna ordusunda on yıl görev yaptı.
Oleg, Artur'un annesinden o yıl boşandıktan sonra, oğluna göre iş aramak için Rusya'ya taşındı. Para için mücadele eden Oleg, Moskova'nın Kırım'ı ilhak etmesinden ve Putin'in doğu Ukrayna'daki ayrılıkçıları desteklemek için güçlerini göndermesinden iki yıl sonra, 2016'da Donetsk'teki Rus yanlısı ayrılıkçı güçlere katıldı.
Artur “Bana Donetsk milislerine katılacağını söylediğinde şok oldum” diye anlatıyor babasını “Birçok Ukraynalı gibi benim için de bu savaş 2014'te başladı ve bu onun düşmana katıldığı anlamına geliyordu.”
Artur, ayrılıkçılara katılmadan önce bile babasının çatışmada yavaş yavaş Rus yanlısı bir duruş benimsediğini gördüğünü söyledi.
“Rus propagandası onu ele geçiriyordu. Buna boyun eğmeyeceğini, bundan daha akıllı olacağını düşündüm. Ama yanılmışım.”
Artur, mühendislik okuduktan sonra, Kiev'de film endüstrisinde kariyer yapmak için yıllardır kurduğu hayalinin peşine düştüğünde babasıyla hâlâ iletişim halindeydi.
Ancak Şubat 2022 işgali öncesinde Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilim arttıkça baba ile oğul arasındaki mesafe de arttı.
Mart ayı başlarında, çoğu Rus askeri Kiev'den geri püskürtüldükten sonra, Artur babasına kısa bir video mesajı göndererek, başkentin düşüşüyle ilgili daha önce yaptığı uyarıdan dolayı onunla alay etti.
“Etrafta dolaşıyorum ama tek bir Rus göremiyorum. Görünüşe göre ortadan kaybolmuşlar. Lütfen anlatabilir misiniz, nerede olduklarını anlamıyorum?” dedi videoda babasına…
Oleg, Rusya'nın kaderinin yakında değişeceğini söyleyerek bir kez daha oğlunu silahlarını bırakmaya çağırdı. Artur “O noktada, Rus zaferi umutlarının azaldığını zaten gördüm. Ukrayna daha fazla zemin kazandıkça daha umutsuz olmaya başladı.” diyor durumu aktarırken.
Ukrayna'nın Buça kasabasında Rusların sivilleri öldürdüğüne dair kanıtlar ortaya çıktıktan sonra tekrar görüştüler.
Oleg, haberlerin 'sahte' olduğunu söyledi ve Rus televizyonunun, Buça'daki ölü sivillerin görüntülerinin sahnelendiği ve sivillerin Ukraynalılar tarafından öldürüldüğü, iddialarını papağan gibi tekrarladı.
Artur “Buça'da olduğumu, her şeyi kendi gözlerimle gördüğümü söyledim” dedi ve ekledi “Ama umutsuz olduğunu anladım. Onu herhangi bir şeye ikna etmeye çalışmayı bıraktım. Bu boşa harcanan enerjiydi.”
İkilinin en son temas kurduğu anlardan biri, Artur'un birimi, Ukrayna'nın ülkenin kuzey doğusundaki yıldırım karşı saldırısının başlangıcında İzyum'un kurtarılmasına yardım ettiği zamandı.
Baba Oleg “Mümkünken sevinin” diye mesaj attı oğluna.
“Korku filmlerindeki kötü adamlar gibisin. Kötülük dövüldüğünde, her zaman geri döneceğine söz verir” diye yanıtladı oğul.
Guardian muhabiri, Artur'a savaş alanında babasıyla karşılaşırsa ne yapacağını sorduğunda derin bir sessizlik oldu.
“Onu vurabileceğimi ya da onun beni vurabileceğini sanmıyorum. Kim öz babasını öldürebilir ki?”
Artur'a attığı yakın tarihli bir mesajda babası Oleg şöyle dedi
“Sen hâlâ benim oğlumsun. Senin için en iyisini istiyorum. Mutlu ve sağlıklı olmanız için…”
Artur, babasını elbette vuramayacağını söylerken “Ama bence tüm bunlar için mahkemede bir cezayla yüzleşmeli” diyor.
“Zaferimize tanık olduğunu ve dünyasının yıkıldığını görmek isterim”
Artur, her şeye rağmen öfke ve nefretin onu tüketmemesi için çok çalıştığını söylüyor.
“Babam ailemize ve ülkemize ihanet etti. Ama ülkem için, benim için aşk demek olan yer için savaşıyorum. Kör nefret beni canlı canlı yerdi ve daha bu savaş bitmeden önce yanardım”
Artur, savaştan sonra film çekmek ve travma sonrası stres bozukluğu yaşayan askerlere yardım etmek istediğini de sözlerine ekledi.
Artur'un hikâyesi ilk olarak Eylül ayı sonlarında, savaştan etkilenenler için bir Rus gazetecilik girişimi ve destek sohbeti olan Help Desk tarafından anlatıldı. Hikâyesini paylaşmaya karar verdiğini çünkü birçok Ukraynalının benzer aile sorunlarıyla mücadele ettiğini fark ettiğini söyledi.
“İnsanlara ailelerinin seçimlerinden sorumlu olmadıkları mesajını iletmek istedim. Babanızın bir suçlu olması sizi daha az vatansever yapmaz.”
*Haberin spot ve kapak fotoğrafı: Libkos (Kostya ve Vlada Liberov)