Rusya - Ukrayna Savaşı'nda sona doğru: Olası dört senaryo...
Güncelleme Tarihi:
ABD gazetesi New York Times, Rusya ve Ukrayna arasındaki 3 yıla yaklaşan savaşın sona yaklaştığını ifade etti. Gazete, savaşın sonunun nasıl gelebileceğini ve tarafların müzakere masasına oturması için nasıl bir yol izlenilmesi gerektiğini değerlendirdi. Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD'nin emriyle yeni askeri ve politik ittifaklar kurulduğunu söyledi.
Rusya'nın "özel askeri operasyon" adını vererek Ukrayna'da başlattığı savaşın ilk gününün üstünden neredeyse 3 yıl geçti. ABD gazetesi New York Times (NYT), savaşın sona yaklaştığını ve savaşı sona erdirecek anlaşmanın son aşamasına girilmesinin her zamankinden daha olası olduğunu iddia etti.
Ukrayna'nın yaz aylarından bu yana sürekli toprak kaybettiğini ve ordusunun asker sıkıntısıyla karşı karşıya kaldığını belirten NYT, Rusya'nın bu yıl Ukrayna'dan 2023'ün tamamından altı kat daha fazla toprak kazandığını belirtti.
Rusya'ya toprak kaptırmama yeminleri eden Ukrayna Devlet Başkanı Volodomir Zelenski, geçtiğimiz günlerde ordusunun Rusya'yı girdiği bölgelerden çıkartacak güçten yoksun olduğunu söyledi. Kasım ayının sonunda Zelenski, Sky News'e verdiği röportajda, Ukrayna'nın NATO üyeliği karşılığında ateşkesi ve bazı bölgelerden feragat etmeyi kabul edebileceğini söyledi.
Ukrayna genelinde yapılan bir ankette, "savaşın bir an önce müzakere yoluyla son erdirilmesi" talebinde bulunan Ukraynalıların oranı, geçen seneki oranı neredeyse ikiye katlayarak yüzde 27'den yüzde 52'ye çıktı.
Rusya'da da ekonomi alarm vermeye başladı. Ukrayna ve müttefikleri, Rus ordusunun toplam ölü ve yaralı sayısını açıklarken Rusya Merkez Bankası, ülkedeki enflasyonu 8,54 olarak açıkladı. Ekim ayında faiz oranları yüzde 21'e yükselen Rusya'da, ruble Mart 2022'den bu yana en düşük seviyesine geriledi. Tereyağı, lahana ve patates gibi temel gıda maddelerinin maliyeti arttı ve bazı mağazalar hırsızlığı önlemek için tereyağı paketlerini kilitli dolaplarda saklamaya başladı.
Savaşa büyük kaynaklar ayıran Rusya, buna rağmen Luhansk, Donetsk, Herson ve Zaporijya'daki kontrolü ele geçiremedi. Ukrayna'nın Ağustos ayında Kursk bölgesine düzenlediği saldırının ardından Rusya tarafı da ateşkes şartlarını belirlemeye başladı.
TRUMP DENKLEMİ DEĞİŞTİRECEK Mİ?
ABD'de, Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump'ın 47. Başkan seçilerek Beyaz Saray'a dönecek olması herkesi alarma geçirdi. Savaşı bir an önce durdurma sözü veren Trump'ın, Ukrayna'nın müzakereye yanaşmaması durumunda askeri yardımı keseceği öne sürüldü. Ancak Rusya'nın müzakere masasına oturmaması durumunda ise Ukrayna'ya yapılan askeri yardımları arttırabileceği de iddialar arasında yer aldı.
Fransa'nın başkenti Paris'te, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron öncülüğünde Zelenski ile bir araya gelen Trump, görüşmenin ardından Zelenski'nin “Moskova ile anlaşma yapmaya ve savaşı durdurmaya” hazır olduğunu ifade etti.
Zelenski, bir anlaşmaya varılsa dahi yeniden saldırabilecek güçteki komşusuna karşı güvenlik garantileri üzerinde durdu.
OLASI DÖRT SENARYO
"Eninde sonunda bir anlaşma yapılacaktır" diyen NYT, "savaş sonrası aşama için plan yapmanın zamanı geldi" dedi ve olası dört senaryoyu sıraladı.
Zelenski, NATO üyeliği istiyor ancak bu hayalinin gerçek olması uzak bir ihtimal olarak görülüyor. Ukrayna NATO üyeliğine en çok 2008 yılında yaklaştı ancak belirsizlik sürdü. Bu belirsizlik, bugün de devam eden bölünmelere ve çatışmalara neden oldu.
Aralarında ABD'nin de bulunduğu en az yedi NATO ülkesi, Ukrayna'nın ittifaka katılmasına çıktı. ABD'nin seçilmiş başkanı Trump'ın üst düzey danışmanları, üyeliğin söz konusu olmadığını söylediler.
Bir başka durumda ise oluşturulacak bir koalisyon ile Ukrayna'nın güvenliği garanti altına alınabilir diyen NYT, Ukrayna'nın garantörler arasında ABD'nin de yer almasını isteyebileceğini belirtti. NYT, Ukrayna'nın NATO'yu esasen ABD'nin koruma garantisi olarak gördüğünü ifade etti.
NYT, ancak ABD'nin Avrupa'daki güvenlik garantilerini genel anlamda azaltmayı amaçlayan Trump'ın, böyle bir anlaşmaya çok uzak olduğunu vurguladı. Yazıda, Trump yönetimindeki ABD'nin, askeri gücünü Çin'e karşı Asya-Pasifik bölgesine yönelteceği değerlendirmesi yer aldı.
Avrupa'nın kendi güvenlikleri için taşın altına eline koyması gerektiğinin altını çizen NYT, "Ukrayna'yı korumak için birincil sorumluluğu üstlenmelerini gerektireceğini öngörmeleri akıllıca olacaktır" dedi.
AVRUPA LİDERLİĞİ ÜSTLENİRSE
"Avrupa kendi savunmasını geliştirmeli" ifadesinde bulunan Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Polonya Cumhurbaşkanı Donald Tusk ile bir araya gelerek bir barış anlaşmasının ardından Ukrayna'da Avrupalı askerlerin konuşlandırılması konusunu görüştü.
Macron'a olumlu yanıt vermeyen Tusk, ülkesinin bir ateşkes sonrasında bile “böyle bir eylem planlamadığını” söyledi. NYT, Tusk ve Macron arasındaki görüşmeyi "Avrupa'nın güvenlik garantisi konusunda görüşmeler yapıldı ama bir karara varılmadı" değerlendirmesi yaptı.
"SİLAHLI TARAFSIZLIK"
NYT'de yer alan bir başka olası modelde ise, "Silahlı tarafsızlık" olabileceği yorumu yapıldı. "Ukrayna'nın en az tercih ettiği model olacaktır" ifadesinde bulunan NYT, bu modele göre Ukrayna'nın hem NATO'dan hem de topraklarında yabancı asker ve silah konuşlandırılmasından vazgeçmesi gerektiğini belirtti.
NYT, "Silahlı tarafsızlık" modelinin Ukrayna'yı diğer çözümlere kıyasla daha savunmasız bırakacağını ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in “iyi komşuluk ilişkileri” için en ulaşılabilir sonuç olacağını söyledi.
PUTİN: ABD'NİN EMRİYLE YENİ ASKERİ İTTİFAKLAR KURULDU
Rus gazetesi Ria Novosti'de yer alan habere göre, Rusya lideri Putin, ABD'nin emriyle dünyada yeni askeri ve politik ittifaklar kurulduğunu öne sürdü.
Rusya Savunma Bakanlığı yönetim kurulu toplantısında konuşan Putin, “ABD'nin emriyle 10 yıldır kurulan güvenlik mimarisinin altını oyan yeni askeri-politik ittifaklar kuruluyor” dedi.
ABD'nin küresel politikalarını suçlayan Putin, mevcut ABD yönetiminin, Batı'nın dünyadaki hakimiyetini koruma çabalarından vazgeçmediğini söyledi. ABD'nin dünyayı uygun gördüğü biçimde yeniden şekillendirmeye zorladığını ifade eden Putin, "ABD, sözde kurallarını dayatmaya devam ediyor" dedi.
