Güncelleme Tarihi:
Rusya'nın Ukrayna'ya başlattığı savaş 3. ayında devam ederken Ukrayna saflarında savaştığı sırada Mariupol kentinde Rus güçlerine teslim olan 2’si İngiliz, 1’i Faslı askerlerin yargılanması dün Rus yanlısı ayrılıkçıların bulunduğu Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde görüldü.
3 asker Donetsk Halk Cumhuriyeti Ceza Kanunu’nun 34 maddesi ve 323’ncü maddesine göre suçlu bulundu ve idam cezasına çarptırıldı.
Rusya'nın aldığı karar dünyada adeta bir doğuk duş etkisi yarattı. İngiliz medyası 28 yaşındaki Aiden Aslin ve 48 yaşındaki Shaun Pinner hakkında verilen idam kararının göstermelik bir karar olduğunu ve Putin'in elindeki son kozu oynadığını iddia etti.
PUTİN YAKIN ARKADAŞI İLE TAKAS ETMEK İSTİYOR
The Telegraph Gazetesi, Putin'in hakkında idam kararı verilen iki İngiliz vatandaşı ile şuan Ukrayna'nın elinde bulunan yakın arkadaşı Viktor Medvedçuk'u takas etmek istediğini yazdı.
Ukrayna özel bir operasyonla ele geçirdiği Medvedçuk'u Nisan ayında kameralar önüne çıkarmıştı. Putin'in yakın arkadaşı olduğu bilinen Ukraynalı oligark esir alınan İngiliz askerleri ile takas edilmek istediğini söyleyerek Rus liderden yardım istemişti.
Buna karşılık Rusya'da teslim olan İngiliz askerlerinin görüntülerini yayınlamıştı. İngiliz askerleri de aynı şekilde Ukrayna'nın elinde bulunan Medvedçuk ile edilmek istediklerini belirtmişti.
Takas kararı konusunda ayladır bir ilerleme sağlanamadığı için Putin'in askerler hakkında idam kararı vererek elini güçlendirdiği düşünülüyor.
Rusya Devlet kanalı Rossiya One TV sunucusu Vladimir Solovyov bu haftanın başlarında İngiliz askerlerine idam cezası verilmesiin Boris Johnson için büyük bir sorun olacağını belirtmişti. Rusya'nın Ukrayna'da silah yardımı veren İngiltere'yi bu karar ile baskı altına almaya çalıştığı düşünülüyor.
İNGİLTERE'DE BÜYÜK ÖFKE
İngiltere mahkemenin kararının hemen arkasından durumun 'düzmece' olduğunu belirterek Rusya'yı kınadı. İngiltere vatandaşlarının Kiev ordusuna katılmasının onlara Cenevre Sözleşmesi uyarınca 'savaş esiri' statüsü verdiğinin altını çizdi.
İngiliz vatandaşlarına Rusya'da idam cezası verilmesi ülkede büyük bir öfke ile karşılandı. Hem Rusya'nın elindeki askerlerin aileleri ve yakıları hem de İngiliz vatandaşları sosyal medyadan kınama mesajları yayınladılar.
Dışişleri Bakanı Liz Truss, ölüm cezalarını 'kesinlikle hiçbir meşruiyeti olmayan düzmece bir karar' olarak değerlendirdi "Bu cezanın bozulacağını umuyoruz. Birleşik Krallık ve Ukrayna hükümetlerinden vatandaşlarımızın bize sağ salim ve bir an önce geri dönmeleri için ellerinden gelen her şeyi yapmalarını rica ediyoruz. Ailelerin şu anda neler yaşadıklarını sadece hayal edebiliyoruz. Bu çok üzücü bir gelişme." açıklamasında bulundu.
BİR AY SÜRELERİ VAR
İngiliz askerlerine cezalarının yüzüne okunmasının ardından söz konusu karara 1 ay içinde itiraz edebileceği belirtildi. Sanıklar ise karara itiraz edeceklerini açıkladı.
Uluslararajı ajansların fotoğraflarını servis ettiği askerler mahkemede perişan görünüyordu. Karar açıklanırken Shaun Pinner başını eğip göz yaşlarına boğulurken Aiden Aslin ise daha sakin görünüyordu.
Karar sadece İngiltere'de değil uluslararası alanda da tepki çekti. Avusturya Dışişleri Sözcüsü Ewa Ernst-Dziedzic Rusya'nın kararının uluslararası hukukun açık bir ihlali ve Rus yönetiminin bir provokasyonu olduğunu belirtti.
BM ve bir çok ülke Rusya'nın aldığı kararın 'kabul edilemez' olduğunu belirterek derhal iptalini istedi.
KREMLİN DPR'Yİ ADRES GÖSTERDİ
Rusya İngiltere'den gelen tepkiler üzerine bir açıklama yaparak, Londranın sık sık 'histerik' davrandığını iddia etti ve İngiltere'nin ölüm cezasına çarptırılan askerler için Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR) yetkililerine başvurması gerektiğini belirtti.
Rusya Dışişleri bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova, Ukrayna güçleriyle birlikte doğu Ukrayna'da görev yaparken yakalanan iki İngiliz ve bir Faslı askerin "paralı asker" olduğunu söyledi.
PARALI DEĞİL GÖNÜLLÜ ASKER
İngiliz medyası Donestk'te alınan kararın uluslararası alanda hiç bir geçerliliği olmadığına dikkat çekerek askerlerin Rusya'nın iddia ettiği gibi 'paralı asker' değil gönüllü olduklarını belirtti.
Ukrayna'nın Sumi kentinde 28 Şubat'ta, 62 yaşındaki Ukraynalı Aleksandr Shelipov'u öldürmekten suçlu bulunan 21 yaşındaki Rus asker Vadim Shishimarin, Ukrayna’nın başkenti Kiev’de 23 Mayıs'ta görülen davada mahkeme tarafından ömür boyu hapse mahkum edilmişti. Rus askeri Ukraynalı sivili öldürmekten dolayı pişman olduğunu söyleyip öldürdüğü sivilin ailesinden özür dilemişti.
Rus askerler Aleksandr Bobukin ve Aleksandr İvanov ise 24 Şubat'ta Rusya'nın Belgorod bölgesinden top mermisi ateşleyerek Ukrayna’nın Harkov bölgesinde bulunan Kozacha Lopan'daki altyapıyı ve sivil yerleşim yerlerini hedef alan topçu birliğinin parçası oldukları gerekçesiyle Poltava bölgesindeki Kotelevsky Mahkemesi tarafından 31 Mayıs’ta 11'er yıl 6'şar ay hapis cezasına çarptırılmıştı.