Yaptırımlar ve tuhaflıklar... Rus halkının savaşa bakış açısı değişti mi? Putin'e destek nasıl?
Güncelleme Tarihi:
Almanya'da Rus orkestra şefinin kovulması... Antrenörün işine son verilmesi... Dostoyevski dersinin iptal edilmesi... Kedilerin bile 'milliyet' ayrımına uğraması... Ukrayna'ya işgal harekâtı sonrası Rusya'ya yönelik ekonomik yaptırımlar Rus vatandaşlarının gündelik hayatını da etkiliyor. Buna Rusları doğrudan etkileyen tuhaf uygulamalar da eklendi. Peki tüm bunların Rusya kamuoyundaki yansıması nasıl? Ülkedeki muhalefeti mi yoksa Putin'in elini mi güçlendiriyor? İşte tarihe şimdiden birçoğu 'gariplik' olarak geçen 'uygulamalar' ve Putin'i bekleyen iç politika ortamı...
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik işgal harekâtı bir haftayı geride bıraktı. Dünya genelinde, Putin yönetimi aleyhine oluşan kamuoyu da Rusya'ya yönelik yaptırımlarla birlikte, Rus vatandaşlarının hayatını da olumsuz etkilemeye başladı.
Sberbank, VTB gibi ülkenin önemli finans kurumlarının yanında Rusya Merkez Bankası da yaptırımların hedefi oldu. Avrupa ve ABD gibi bölgelerdeki hava sahaları Rus uçaklarına kapandı. Özellikle Rus bankalarının swift sisteminden çıkarılması, Rus vatandaşlarının dünya genelindeki ekonomik hayatını dondurdu.
Swift uygulaması yüzünden, Rus tur operatörleri, çeşitli ülkelerdeki otellere erken rezervasyon ödemesi yapamaz hale geldi. Halihazırda yurt dışında bulunan Rus turistlerin kredi kartları, yaptırımlardan sonra işlevsiz kaldı.
GARİPLİKLER DE YAŞANIYOR
Ancak bunların dışında dünya, 'ırkçılığa' varan doğrudan Rus uyruklu insanları hedef alan kararlara da sahne oluyor. Örneğin, Milano-Bicocca Üniversitesi, Dostoyevski üzerine verilecek dersi iptal etti tepkilerin ardından karar geri çekildi. Uluslararası Kedi Federasyonu (FIFe), Rus kedilerine yaptırım kararı aldı. Karara göre Rus kedilerine artık sertifika verilmeyecek. Ayrıca Cannes Film Festivali'ne Rusya'nın katılımı da yasaklandı. Netflix Rusya'daki bütün projelerini askıya aldı. Spotify Rusya'daki ofisini kapattı.
Washington Post'ta bir FBI raporuna dayandırılan haberde; Putin’in yaptırımları ‘orantısız bir tepki’ olarak görüp oldukça sinirlendiğine yer verildi.
Washington Post'ta bir FBI raporuna dayandırılan haberde; Putin’in yaptırımları ‘orantısız bir tepki’ olarak görüp oldukça sinirlendiğine yer verildi.
Putin, Ukrayna direnişinin boyutuna hazırlıksız yakalanmış birisi. Onun köşeye sıkışmış olmasından ve açık bir çıkış yolu olmamasından endişeleniyorum
ABD Senatörü Mark WarnerUzmanlara göre tüm bunlar Rus halkının Putin'e karşı gelmeleri için yapılan hamleler. Ancak evdeki hesap çarşıdakine de uymayabilir.
Rusya'da yıllardır 'düşük tonda' seyreden muhalefetin, son Ukrayna harekâtı ile güçlenmeye başlasa da Batı'nın 'sandığı kadar' olmadığına değinen uzmanlara göre 'net yorum' yapmak için erken.
Bazı Fransız Bakanlar Rusya'ya ekonomik savaş ilan ettiklerini söyledi. Dilinize dikkat edin beyler! Ve insanlık tarihinde ekonomik savaşların çoğu zaman gerçek olanlara dönüştüğünü unutmayın
Eski Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev"RUSYA'DAKİ HAYAT STANDARTI ZATEN YÜKSEK DEĞİL"
Moskova Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler öğretim üyesi Doç. Dr. İkbal Dürre de 'temkinli' konuşan uzmanlardan.
Rusya'daki son durumu Hürriyet.com.tr'ye yorumlayan Dürre, "Bu seviyedeki ekonomik ve diğer yaptırımlar tabii ki Rusya'daki genel hayatın akışını olumsuz etkiliyor ki Rusya halkı da bu durumun oldukça farkında. Rusya’da hayat standartları görüldüğü kadar da yüksek değil. Yani uygulanan yaptırımlardan ülkede sadece belirli bir kısım etkilenecek" diye konuştu.
“Putin bir günlük planla bu savaşa girmedi” diyen Dürre şu tespitlerde bulundu:
-- Bu adımları atarken bunu da öngörmüş olmalı ki, bütün dünyanın gözü önünde siyasi elitleri göstererek savaş kararını duyurdu. Bu gösterilen gruplar, gelecek yaptırımlardan en çok etkilenecekler.
Rusya'da 'Muhalif ses yok' diyemeyiz. Dolayısıyla son hamlesinden sonra muhalifleri de hareketlenmeye başladı. Ama henüz 'büyük bir kitlesel dalga haline geldi mi gelmedi mi?' bunun için yorum yapmak erken. Ukraynalılar ile Rusların da akraba olmaları bu muhalefet dalgasını güçlendiriyor.
Emekli Büyükelçi Hüseyin Diriöz-- Dolayısıyla, ‘Rusya, Batı tarafından gelebilecek yaptırımların bu kadar sert olabileceğini tahmin etmiyordu’ ifadesi çok yerinde bir açıklama olmuyor.
-- Öte yandan Rusya, tasarlanan planın bu kadar uzun süreceğini de tahmin etmiyordu. Rusya'nın hesabı bu ekonomik yaptırımlardan zarar görmeyeceği değil, çok uzun vadeli olmayacağı yönünde. Çünkü Avrupa özellikle Almanya Rus gazı olmadan yapamaz ve dünya da Rus petrolsüz yapamaz. Ve Rusya büyük bir coğrafyaya sahip olduğu için tamamen dünya ekonomisinden izole edilemeyeceği düşünülüyor. Ortadaki hesap tam olarak bu.
Rusya, doğalgaz ve petrole dayalı ekonomik sistemini yenilemek, bir 'sanayi devrimi' gibi hamle yaratmak Rusya'nın bu kriz ortamındaki amaçları arasında yer alıyor.
Doç.Dr. İkbal DürreUkrayna’daki harekâtın süresinin uzamasına orantılı olarak Putin’e yönelik kamuoyu baskısının artacağını kabul eden Dürre, “Ancak bu durumda da insanların sokağa döküleceğini beklemek yanlış olur. Şu anda zaten savaş hali olduğu için kim ne adım atsa ‘hain’ olarak yaftalamıyor. İkincisi, Rusya'nın genel idari yapısı bu tür tepkileri hemen bastırır. Üçüncüsü de bu sürecin uzun olacağı belli. Şu da var ki; Rusya bu harekâta ekonomik olarak en güçlü olduğu zamanda başladı. Her ne kadar Rusya'nın yurt dışındaki rezervlerinin yarısının dondurulduğu söylense de bu süreci de savaş bittikten sonra farklı bir boyuta taşıyabilir” yorumunda bulundu.
“EN AZ BİR YIL ETKİLENMEZLER”
Rusya’yı bekleyen ekonomik krizle ilgili de konuşan Dürre, “Rusya bir yıl kadar ekonomik krizi halkın genel yaşam standartlarının çok da etkilenmeyecek şekilde götürebilir. Çünkü tekrar altını çiziyorum, Rusya'nın rezervleri bu zamana kadar hiç olmadığı kadar güçlü” dedi.
Rusya Kırım'ın ilhakından sonra da bir sürü yaptırıma maruz kaldı. Ama Rusya o dönemde tarım sektöründe çok büyük adımlar da attı. Rusya'nın tarım ihracatı silah ihracatının önüne geçti.
Doç.Dr. İkbal Dürre“Ben Rusya’da Putin'e karşı kısa bir süre içerisinde sert bir muhalefet dalgası beklemiyorum” diyen Dürre şu tespitlerde bulundu:
-- Batılı şirketlerin yaptıkları anketlere göre; Rusya'nın şu an yüzde 50'si Putin'in yanında, onu destekliyor. Ancak bunu savaşı destekliyorlar şeklinde algılamamak lazım. Hiç kimse bu savaştan memnun değil. Herkes bu savaşın bir an önce bitmesini istiyor. Üstelik Rusya da hiç beklenmediği kadar büyük kayıplar veriyor. Öte yandan Ukrayna'nın askeri duruşu ve moral seviyesi umulduğundan daha yüksek. Ama ne yazık ki savaş ‘toz pembe’ değil. Halkın yaklaşık olarak yarısı Putin'e destek veriyor. Tabii olayların gidişatına göre ya da baskılara göre de durumun gidişatının değişmesi mümkün.
-- Benim görüşüm de büyük ihtimalle gidişat değişecek. Ama Rusya aleyhinde belki değişimler olmadan mutlaka bunlara önlem alacaktır. Rusya ve batı dünyası iki farklı paralel dünyada yaşayacak burası kesin. Tabii burada da Türkiye gibi ekonomik açıdan bağımsız duran ülkelerin önemi Rusya için artıyor.
1979'daki Humeyni liderliğindeki İran Devrimi'nin ardından ABD başta olmak üzere Batı dünyası İran'a yönelik ağır yaptırımlar uyguladı.
1979'daki Humeyni liderliğindeki İran Devrimi'nin ardından ABD başta olmak üzere Batı dünyası İran'a yönelik ağır yaptırımlar uyguladı.
RUSYA İRAN GİBİ OLUR MU?
Dünya kamuoyunda Rusya’nın 1979 sonrası İran gibi dünyadan ‘izole edilebileceğine’ dair yorumlara da değinen Dürre “Rusya'nın amacı İran'a göre biraz daha farklı. Hem alt yapı hem kaynaklar bakımından dünyanın hiçbir ülkesiyle kıyaslanmayacak kadar avantajlara sahip” dedi.
Ukrayna’daki harekata ilişkin de öngörülerde bulunan Dürre şunları kaydetti:
"Bu savaşı Rusya'nın kazanacağı yönünde bir fikir birliği var. Şu anda batının tavrı da çok ilginç. Ukrayna'ya gönderdikleri saldırı değil savunma silahı. Ve bunları nasıl gönderecekleri de sorun. Tam da bu noktada Türkiye'nin arabuluculuk işlevi daha da önem kazanmaya başladı. Rusya'ya 'Sizin istediklerinizin çoğunu veriyoruz' demedikçe bu savaşın bitmesi mümkün değil. Bu aşamada Zelenski ikna edilebilirse; Zelenski'nin ülkenin başında kaldığı bir geçiş dönemi yaşanabilir. 'Rusya bütün askerlerini çeksin' mantığıyla gidersek maalesef bu iş kanlı bir şekilde sürecek.”
