Büyük rahatlama: Anlaşma dünyaya umut oldu
Güncelleme Tarihi:
Ukrayna limanlarında mahsur kalan tahılların güvenli bir şekilde dünyaya taşınmasının önünü açması öngörülen ve önceki gün İstanbul’da imzalanan anlaşma, uluslararası basının birinci gündem maddesi oldu.
Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında imzalanan “Tahıl ve Yiyecek Maddelerinin Ukrayna Limanlarından Emniyetli Sevki Girişimi Belgesi” ile birlikte, Ukrayna’nın, Karadeniz limanlarında bulunan yaklaşık 20 milyon ton tahılın dünyaya sevkinin önü açılması planlandı. Rusya’nın Ukrayna’ya askeri harekâtının başladığı 24 Şubat tarihinden bu yana ülkeden çıkış yapamayan tahıl yüklü gemiler nedeniyle küresel gıda krizi gündeme gelirken, Türkiye’nin etkin çabalarıyla imzalanan anlaşma dünyada takdirle karşılandı. Dünya basınının anlaşmaya ilişkin öne çıkan bazı değerlendirmeleri şu şekilde:
Wall Street Journal (ABD): Anlaşma, Türkiye ile BM’nin aylarca süren diplomasisinin bir ürünü. Savaşın gıda kıtlığı nedeniyle 10 milyonlarca insanı açlığa sürüklemesinin ardından, Ukrayna limanlarındaki tahıl stoklarının dünyaya iletilmesine dair umutları artırdı. Sayın Erdoğan, bu savaşta Türkiye için tarafsız bir arabulucu pozisyonu arıyor. İnatçı bir diplomasi kullanarak, dünyada kendi etkisini ve Türkiye’nin çıkarlarını da geliştiriyor.
New York Times (ABD): Ukrayna ve Rusya, küresel gıda krizinin kötüleşmesine yol açan Ukrayna limanlarına yönelik ablukanın kalkması için anlaştı. Bu iki ülke arasında savaş başladığından beri imzalanan en önemli anlaşma. Üst düzey BM yetkilileri, ilk sevkıyatın Odesa ve komşu limanlardan birkaç haftada yapılabileceğini, her ay dünya piyasalarına 5 milyon ton Ukrayna gıdası ulaştırabileceğini söylüyor. Çığır açan anlaşma, BM ve Türkiye’nin aracılığıyla gerçekleşti.
Bu çocuk Atatürk mü?Washington Post (ABD): Rusya ve Ukrayna, tahıl konusunda anlaştı. Anlaşmalar BM Genel Sekreteri Guterres’in Ukrayna ve Rusya liderleri ile nisan ayında yaptığı görüşmelerin meyvesi. Türkiye, anlaşmada aktif bir arabuluculuk rolü üstlendi.
Guardian (İngiltere): İstanbul’da atılan imzalar, küresel gıda krizini önleyebilir. Kiev’de Rusya’nın niyetiyle ilgili derin bir kuşku var. Ancak Ukrayna lideri Zelenski’nin danışmanı Mihaylo Podolyak, anlaşmanın uygulanmasında BM ve Türkiye’ye güvendiklerini söyledi. Ankara’daki yetkililere göre, detaylar Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya lideri Putin, Tahran’da buluştuktan sonra netleşti.
BBC (İngiltere): Türkiye, Ukrayna’dan Karadeniz üzerinden tahıl ihracatının önündeki engeli kaldırmak için Rusya ile yapılan anlaşmaya aracılık etti. Küresel gıda krizi endişeleri sürerken, Türkiye ve BM yaklaşık iki aydır iki ülke arasında anlaşmaya varmak için çabaladı.
Daily Mail (İngiltere): (Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sözlerine başlıkta yer verilerek) Savaş müzakere masasında bitecek, bu bir dönüm noktasıdır. Anlaşma, birçok kişi tarafından yaklaşık altı aydır süren savaşta bir dönüm noktası olarak görülüyor. İngiltere Savunma Bakanı Liz Truss da çabalarından ötürü BM ve Türkiye’yi tebrik etti.
Al Jazeera İngilizce (Katar): Türkiye, tahıl koridorunu aşmak için Ukrayna, Rusya ve Birleşmiş Milletler arasında kilit rol oynadı.
' Yıl 1995... Zamanın es geçtiği güzellikler!'UZMANLAR TAHIL KORİDORU ANLAŞMASIYLA İLGİLİ NE DİYOR
Küresel gıda krizine çare olması beklenen tahıl koridoru anlaşması, uygulama noktasında birtakım zorlukları da beraberinde getiriyor. Siyasi olarak taraflar arasında iyi niyet olsa da şartların tahılın planlandığı gibi çıkarılmasına izin verip vermeyeceği merak konusu. Uluslararası denizcilik uzmanlarına göre, Ukrayna tahılını Karadeniz’den çıkarabilmek için en az 400 gemi seferi gerekiyor. Ukrayna limanlarında ise yaklaşık 100 geminin mahsur kaldığı tahmin ediliyor. Bunların hepsi tahıl taşımaya uygun değil. Tahıl taşımaya uygun olanların en fazla 50 bin ton alabildiği belirtilirken, abluka altında yaklaşık 20 milyon ton tahıl bulunduğuna dikkat çekiliyor.
PERSONEL VE GÜVENLİK
Savaş yüzünden limanlarda ve gemilerde çalışacak personel de dağıtılmış durumda. Şubat ayında limanlarda 2 bin personel bulunurken, şimdi ise 450 çekirdek kadro bulunduğu bildiriliyor. Gemi ve personel sorununun, kolay çözülecek bir mesele olmadığı da belirtiliyor.
Bir diğer kritik konu da güvenlik. Limanda yaklaşık 6 aydır mahsur kalan gemilerin bakımdan geçirilmesi, ardından sigorta şirketlerinin de bu gemilerin seyrine onay vermesi gerekiyor. En iyi senaryoda, tahılların tahliye operasyonu için en az 10 gün gerektiği belirtilirken, kötü senaryoda bunun aylar alabileceği tahmin ediliyor.
ABD’Lİ BAKAN: MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ
Ukrayna ile Rusya arasında İstanbul’da imzalanan kritik anlaşmaya, bazı uluslararası diplomatlardan da tepki geldi:
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken: Anlaşmayı memnuniyetle karşılıyoruz. BM ve Türkiye Cumhuriyeti’nin çabaları sayesinde Rusya Devlet Başkanı Putin’in savaşının etkilerini hissedenlere Ukrayna gıda ürünleri ulaştırılacak. Dünya, Rusya’nın bu anlaşmayı yerine getirme sözünü yerine getirmesinin sağlamak için süreci izliyor.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby: Cumhurbaşkanı Erdoğan ve BM Genel Sekretere Guterres’i çabalarından dolayı tebrik ediyorum. Ancak anlaşmanın başarısı, Rusya’nın uygulamalarına bağlı olacak. Şeytan ayrıntılarda gizlidir.
Avrupa Parlamentosu Fransız Üyesi Gilles Lebreton: BM ile müzakere eden ne yazık ki (Fransa Cumhurbaşkanı) Macron değil (Türkiye Cumhurbaşkanı) Erdoğan’dı. Türkiye’nin ağırlığı Fransa’dan daha fazla.
