Doğan Hızlan: Liseli gençlerle edebiyatı konuştum

Doğan HIZLAN

İSTANBUL LİSESİ'nin düzenlediği, Kültür Etkinlikleri Haftası'nda bir söyleşiye katıldım.

Konum, kitap okumak ve edebiyatı anlamak üzerine idi.

İstanbul Lisesi'nin erkek lisesi olduğu günlerde bir sömestr orada okumuştum.

Arkadaş çoğunluğum o lisedendi; Konur Ertop, Önay Sözer, Kemal Özer, Adnan Özyalçıner.

Hepsi de okullarına devam eden iyi öğrencilerdi, benim gibi edebiyat haylazı değillerdi.

Nerde edebiyat matinesi var, ben ordayım.

İstanbul Erkek Lisesi'nin konferans salonunda Abdülhak Hámit'i Anma Günü'nü hálá anımsıyorum.

Bitişi hazindi (!)

Hiç unutmam, Şair-i Ázam'ın eşi Lüsyen Hanım, müdür Ahmet Özbey'in koluna girmiş, salonun kadife perdeleri kapanmış, Hafız Burhan'ın Her yer karanlık gazelini dinleyerek onlar önde biz arkada salonu terk etmiştik.

Arkadaşlarımın sevdiği edebiyat hocalarından Alişan İnceoğlu, Hámit hayranıydı.

O törenden sonra, Nurullah Ataç'ın çok sevdiğim ‘‘Haşim'i Yermişim’’ yazısı aklıma geldi.

Oradaki bir edebiyat matinesinde Behçet Necatigil'in ‘‘Evler’’ kitabını salonun kapısında şaire imzalatmıştım. Yıl 1953.

Belleğim beni yanıltmıyorsa, Varlık Dergisi'nin 20. yılıydı.

LİSELİ gençlerle konuşurken, yılların, eğitim sistemini nasıl değiştirdiğini, doğallaştırdığını gördüm.

Tatil öncesi okulda, bermudalı, blucinli öğrenciler bana yazın ferahlığını hissettirdi. Oh, diye nefes aldım.

Eskiden olsa o sıcakta, herkes gri pantolon, lacivert ceket içinde cehennem ateşinde yanardı. İçimden/içimizden geçenleri ben bilirim.

‘‘Genç kuşak okumuyor,’’ şeklindeki toptancı yargısına katılmam.

Neleri okuduklarını, neyi okumak istediklerini öğrendikten sonra, kitap seçme beğenisinin değişimine tanık oldum.

Edebiyat gündeminde, yazarın gösterdiği emeğin birazını okurların, onların göstermeleri gerektiğini söyledim.

Bu tezimin pek kabul gördüğünü söyleyemem. Artık insanlar okuduklarını kolayca anlamak istiyorlar.

İki ad çok konuşuldu:

Attilá İlhan ve Orhan Pamuk.

Attilá İlhan'ın şiirini sevdiklerini söylerken, Orhan Pamuk'u anlamakta zorluk çektiklerini belirttiler.

Buna rağmen, Pamuk'u okuduklarını anladım.

* * *

İSTANBUL LİSELİ gençlerin edebiyata ilgisi beni sevindirdi.

Dilerim gelecek yıl da buluşuruz.

Okulların sanata ilgi göstermeleri, emek vermeleri elbet beni çok mutlu ediyor.