Devlet de unutmaz, millet de

İsmet SOLAK

Dört kuvvet komutanı da emekliye ayrıldı. Arkalarında onurlu bir mücadelenin mirasını bıraktılar. Laik ve çağdaş cumhuriyete yönelen tehlikelere göğüs germenin, bıçak sırtındaki rejimin esenliğe çıkmasına katkıda bulunmanın gururunu taşıyarak gittiler. Son anda bile uyarı yapmayı unutmadılar. Bu paşaları, devlet de unutmaz, millet de...

Dahası var... Ünlü bir siyaset adamından dinledim:

‘‘12 Eylül komutanları ile bunların yaklaşımı çok farklı. Onlar örgütlü topluma karşıydı, bunlar ise örgütlü toplum istiyordu. Bir dakika karanlık eyleminin örgütlenip yayılmasını bence bu komutanlar sağladı.''

Sedat Ergin'in Fırtına Dosyası, bu paşaların mücadelesini tüm çıplaklığı ile gözler önüne serdi. Bunun en yakın tanığı da hâlâ devletin başında oturuyor. Turizm Bakanı İbrahim Gürdal'ın tespiti çok anlamlı:

‘‘Cumhurbaşkanımız çizgisinden hiç sapmadı. Rejimin demokratik kimliğini cumhuriyetin temeli olan laik yapısına oturtan kadronun en önünde ve başındaydı. Laik cumhuriyeti esirgeyenler kol kola siperdeydi; paşalar, demokratik kitle örgütleri, kadınlar ve onurlu medya... Sonunda çözüm asli kaynağında, TBMM'de ortaya çıktı ve bugünlere kavuştuk.''

Güle güle Güven Erkaya Paşa... Güle güle Ahmet Çörekçi Paşa... Güle güle Hikmet Köksal Paşa... Teoman Koman Paşa, güle güle...

Bu dört komutan gibi kadrosuzluk nedeniyle ayrılan başka paşalar da var. Biri, 32 yıldan beri tanıdığım Korgeneral Hasan Muratlı idi. Erzurum Kandilli'de, 6. Zırhlı Tugay'da beraberdik. Tugay komutanımız mangal gibi yüreği olan Şevket Toros Paşa idi. Kulakları çınlasın, gecesi gündüzü yoktu. Hasan Paşa, zıpkın gibi bir bölük komutanıydı. Kafa dengi, Atatürkçü üç kişiydik; emekli Tümgeneral Aliihsan Türkkan Paşa henüz üsteğmendi. Hasan Paşa son olarak, Gelibolu'da Kolordu Komutanı idi. Hasan Paşa, müthiş bir kurmaydı:

‘‘Asker niçin savaştığını bilecek İsmet. Bilmezse, savaştırmak çok zordur. Bu gidişin önü alınmazsa (Refahyol dönemi) Türkiye yemyeşil olur. Bu savaş salt benim değil, hepimizindir. Hülya Avşar'ın, saz çalan ozanın, gazeteci İsmet'in, yazarın, müzisyenin, öğretmenlerin ortak savaşıdır.''

Hasan Muratlı işte böyle bir aydın kişidir. Güle güle Hasan Paşa...