Bir bakalım şu anayasaya

349 sayfalık Avrupa Anayasası’nın 448 maddesini henüz Avrupa Birliği kamuoyu bile tam olarak bilmiyor. Üye ülkeler önümüzdeki günlerde, halklarına Anayasayı anlatmak için çeşitli yöntemleri devreye sokmaya hazırlanıyorlar. Çünkü son kararı, onlar verecek. Biz, ülke olarak Anayasa hazırlık çalışmalarını başından beri izledik, dolayısıyla Başbakan’ın, Dışişleri Bakanı’nın ve ilgili birimlerin Avrupa Anayasası konusunda bilgileri olduğunu varsayıyorum. Ama Avrupa vatandaşlığına hazırlandığımıza göre biz de, artık Avrupa Anayasası’nı bilmek durumundayız. Avrupa Anayasası’nın özünü anlamak için, ‘Nasıl bir Avrupa?’ sorusunu sorup Anayasa’daki yanıtlarına bakarak işe başlamaya ne dersiniz?BİR BARIŞ ALANI Avrupa Birliği, bugün 25 ülkenin 453 milyon vatandaşının ortak değerleri paylaştığı bir alan.Anayasa, asırlar süren savaşlardan çıkan dersler sonucu, halkın barış ve refaha kavuşması amacıyla getirilen kurallar sayesinde yaratılmış bir barış alanı olduğu tarifine yer veriyor. Avrupa’nın barışın güvencesi olarak üzerinde durduğu kavram ise ‘farklılıkların birlik içinde var olabilmesi.’ Bu şekilde Avrupa halklarının daha demokratik bir ortamda hedeflenen birliğe ulaşması amaçlanıyor. Kimse, kimseye ‘bana benze, ben ol’ demiyor ama uyum için karşılıklı özveri, Avrupa Birliği’nin esasını oluşturuyor. AVRUPA KİMLİĞİAnayasa, üye ülkelerin Avrupa Birliği ile, ‘ulusal parlamentoların denetimi altında’, ‘egemenliğin paylaşıldığı’ bir alan yaratmayı, var olan egemenlik paylaşımını derinleştirmeyi amaçlıyor. Bunun amacı, Avrupa halkları ve devletleri arasında gerçek bir birlik kurmak ve Avrupa’yı uluslararası bir aktör haline getirmek. Ayrıca, Anayasa ile Avrupa halklarının temel hakları hukuki bir güç kazanıyor. Anayasanın vatandaşlık ile ilgili bölümünde, ‘Avrupa vatandaşlığı ulusal vatandaşlığa ilavedir. Onun yerini almaz’ deniyor.Türkiye için dolaşım hakkının kalıcı önlemlerle engellenebileceği tartışmalarının yapıldığı bugünlerde bizim açımızdan önemli olan ise, Avrupa vatandaşlığının, ulusal vatandaşlık haklarının tümünü de kapsaması. Üye ülkelerin vatandaşları, Birlik sınırları içinde serbest dolaşım, konaklama, çalışma ve ticaret özgürlüğüne sahiptirler. AB hukukunun da temelini teşkil eden bu kavram Anayasa’da da vurgulanıyor. GÜÇLENDİRİLMİŞ TEMSİLAvrupa halkının temsil edildiği Avrupa Parlamentosu’nun etkisi artırılıyor. Parlamento da, Bakanlar Konseyi gibi yasaları onaylayacak. Yetkileri, Birlik sınırlarının kontrolü, bütçenin kabulü gibi alanlara genişletildi. Ayrıca Parlamento, artık iki buçuk yıl için Avrupa’yı temsil edecek olan Komisyon Başkanı’nı seçecek. Anayasa’nın amacı, Avrupa halklarını birbirlerine daha da yakınlaştırmak. Bunun için, ‘vatandaşların Avrupa’nın demokratik yaşamına daha fazla katılmaları’ sağlanacak. Örneğin, bir milyon imza toplanması halinde, vatandaşlar Komisyon’a yasa tasarısı sunabilecekler. Konsey, nitelikli çoğunluk ile karar verecek. Komisyon’dan gelen bir teklifin kabulü için AB nüfusunun yüzde 65’inin oyunu temsil eden 15 üyenin oyu gerekli. Temsil konusunda çok temel değişiklikler getiren Anayasa’nın önemli bir yaklaşımı da, üye ülke halkları arasındaki diyalogun derinleşmesini sağlamak. AVRUPA VE DÜNYABugüne kadar, gerek kendi kıtasında gerek dünyanın başka bölgelerindeki çatışmalarda etkisiz kalan Avrupa artık dünya politikasında etkili bir aktör haline gelmeye karar vermiş görünüyor. Ortak güvenlik politikası çerçevesinde Anayasa’da, ‘Eğer bir üye devlet her hangi bir saldırı ile karşı karşıyaysa, diğer üyeler yardımına koşarlar’ deniyor. ‘Terör ya da karmaşaya neden olacak herhangi bir tehdit altındaki üyeye de dayanışma adı altında yardım’ öngörülüyor. Anayasa’nın, isteyen üye ülkelerin, aralarında savunma entegrasyonuna gidebilmelerine olanak tanıması da dikkatle altını çizmemiz gereken bir nokta. Avrupa Anayasa’sının çerçevesi bile Türkiye açısından üyelik dışında seçenek olamayacağını gösteriyor. Avrupa Anayasası’nı biz onaylamayacağız, ama hazırlanışında biz de vardık, imzamızla bunu somutlaştırdık, Avrupa ile müzakere döneminden başlayarak haklarımızı bu anayasa çerçevesinde arayacağız. Onaylandığında, bu artık bizim de Anayasamız olacak.