Beynin sınırlarına gizemli bir yolculuk

Beyindeki kıvrımlarla başlayan yolculuk, beynin sırlarını aralıyor. Ruh nedir, akıl nedir gibi temel sorularla ve pek çok değerli bilgiyle birlikte. Keşke sergi sonunda beni mutsuz eden o tablo olmasa!

Kelebek, kalem, tarak, klozet, kutu, böcek gibi yirmi nesne. Bunları bir mercekten görüyorsunuz. Bir süre sonra, bunların ne kadarını hatırlıyorsunuz, kaçını akılda tutabiliyorsunuz? Bunlardan makul ve mantıklı nasıl bir öykü yazmak mümkün mü?

Bellek testi ve yaratıcılık testi. Beynin bir işlevi olarak.

Başka bir mercekten sessiz film izliyorsunuz. Bir süre sonra, ne kadar ayrıntıya dikkat ediyorsunuz? Ayrıntıları ve olayın bütününü ne kadar doğru yorumluyorsunuz?

Düşünce (akıl) testi. Beynin bir işlevi olarak.

Bir insanla aranızda belli bir mesafe var. Aranızdaki mesafede kadar üç çizgi var. Yeşil çizgide, siz o insanla taraf konumundasınız. Batılı insanda öyle. Sarı çizgide, o insanı tanımadığınız durumdasınız. Batılı insanda öyle. Kırmızı çizgi, o insan sizin kişisel ilgi alanınızda. Batılı insanda öyle.

BEYNE YOLCULUK

Algılama testi. Beyin insanların yetişme ve eğitim tarzına göre sınır koyuyor. Beynin bir işlevi olarak.

Bir mercekten şekiller görüyorsunuz. Sonra o şekilleri yorumluyorsunuz. Önyargılı mısınız, değil misiniz? Buna benzer çeşitli interaktif testlerle beyne yolculuk. Ağrı, sıcak, soğuk, tat alma duyuları.

Akıl oyunları. IQ, zeka katsayısı. Bir insanın gerçek yaşamla başa çıkma yeteneği.

En uzun erkek 2.72 metre boyunda, en kısa erkek 67 santim. En uzun kadın 2.41 metre, en kısa kadın 58 santim boyunda. Beyin büyüme hormonu salgılıyor. Gelişmemiş insanda salgı az. En çok salgı, küçükken ve uykuda. Bebekler onun için çok uyuyor. Erkekler fizik, geometri, matematikte daha iyi. Kadınlar iletişimde, ev düzeninde, tasarımda daha üstün.

NEFİS BİR SERGİ

İstanbul’da Hasköy’deki Rahmi Koç Müzesi’nde nefis bir sergi var. "Beyin: Gizemli Yolculuk" adını taşıyan sergiyi geçenlerde dolaşıyorum. Beyindeki kıvrımlarla başlayan yolculuk, beynin sırlarını aralıyor. Ruh nedir, akıl nedir gibi temel sorularla ve pek çok değerli bilgiyle birlikte.

Örneğin, herhangi bir duyuyu hareket geçirmekte en hızlı beyin sinyali saniyede yüz metre. Zeki insan. En yavaş hız saniyede elli santim. Jeton geç düşüyor.

Seni seviyorum, senden nefret ediyorum, haklısın, haksızsın gibi konuşma dili ile vücut dili arasındaki bağlantı, bu bağlantıya denk düşen yüz ifadelerinin emri. Hep beyinden veriliyor.

Bir buçuk ay önce bir makale okuyorum. "Beynin Dili", 31 Mart 2008 tarihli Der Spiegel dergisinde. Dünyada beyinle ilgili çok ilginç deneyler yapılıyor. Elektrik dalgalarıyla beynin sırlarına bir tür yolculuk. İnsan davranışlarını farklı bir açıdan inceleyen deneyler. Araba kullanırken, rüya görürken, konuşurken, sevişirken beyin. Hayatı kimler, nasıl algılıyor, neden öyle algılıyor testleri. Kişilik analizleri. İnsanın yeniden keşfi.

MUTSUZ OLUYORUM

Varılmak istenen sonuç muhteşem. Belki de, günün birinde, beyni öyle bilgisayarlara aktarmak mümkün olacak ki, insan bir tür ölümsüzlüğe ulaşacak.

Rahmi Koç Müzesi’ndeki sergi, insanın yeniden keşfinde ilk basamakların örnekleriyle dolu.

Sergiyi dolaşırken çok mutlu oluyorum. Okullardan gelen çocuklarla, ilköğretim okullarından ve liselerden gelen öğrencilerle dolu, cıvıl cıvıl.

Ancak, sergiyi dolaşırken mutsuz oluyorum. Sayıyorum, öğrencilerin başında on kadın öğretmen var. Sayıyorum, on kadın öğretmenin yedisi türbanlı.

Bu da, beyine gizemli yolculukta, hangi Türkiye’ye doğru yolculuğa çıktığımızın fotoğrafı.