Büyük bir aile: Koronavirüs

31 Aralık 2019’da Çin Ülke Ofisi, Çin’in Vuhan şehrinde sebebi bilinmeyen vakalar bildirdi. 7 Ocak 2020’de bu virüs daha önce insanlarda tespit edilmemiş yeni bir koronavirus (2019-nCoV) olarak tanımlandı. Daha sonra 2019-nCoV hastalığının adı COVID-19 (2019-nCoV Hastalığı) olarak kabul edildi. Bu nedenle gerek medyada gerek gazetelerde Kovid-19 ismini sıkça duymaktayız.

NASIL BULAŞIR VE NEYE SEBEP OLUR?
Kovid-19’un, diğer koronavirüsler gibi solunum salgıları ile bulaştığı düşünülmektedir. Hasta kişilerden öksürük, hapşırık, gülme, konuşma sırasında çevreye saçılan ve virüs içeren damlacıklar ile bulaşır. Yani, bir insanın normal şartlar altında aralıksız yaptığı insani davranışlar sırasında kolaylıkla bulaşır. Bu damlacıklar, sağlam kişilerin mukozalarına temas ederek hastalanmasına neden olur. Hastalığın bu şekilde insandan insana bulaşması için yakın temas (1.5 metreden yakın) gereklidir. Büyüklüğünden dolayı havada fazla asılı kalamayan koronavirüs hemen yere düşmektedir. Bu açıdan 1.5 metrelik mesafe, virüsün kendi mukoza tabakamıza tutunmasını engelleyecek etkili bir koruma yoludur. Bilhassa kapalı alanlarda bulunmak çok tehlikelidir. Açık alanlarda bulaşma oranı ise çok azdır.
Virüsün el vasıtasıyla da bulaşma imkânı vardır. Yüzeylere değen elin burun, ağız veya gözlere, yani mukoza tabakasına sahip herhangi bir organa dokundurulmasıyla virüs vücuda aktarılmaktadır. Bu nedenle bulaşmayı önlemek için dezenfektan kullanmak ve elleri sürekli yıkamak son derece mühimdir. Virüsler ağız ve boğaz bölümüne ulaştıktan sonra Kovid-19 enfeksiyonu gerçekleşmektedir. Burada insan hücrelerine kenetlenip, bu hücreleri çoğalmak için kullanmaktadırlar. Akciğere ve oradaki hücrelere bulaşan virüs, akciğer enfeksiyonuna sebebiyet vermektedir. Koronavirüs kalp, beyin gibi farklı organlara da yayılabilir. Kanda pıhtılaşmaya da sebep olabilir.

BELİRTİLERİ NELER?
Yeni koronavirüs enfeksiyonu belirtileri arasında ateş, öksürük, nefes darlığı ve solunum güçlüğü bulunur. Daha ağır vakalarda enfeksiyon zatürreye, akut solunum yetmezliğine, böbrek yetmezliğine ve hatta ölüme neden olabilir. Koronavirüs belirtileri arasında en sık karşılaşılan semptomlar birkaç gün boyunca devam eden yüksek ateş, baş ağrısı ve kuru öksürük olarak bilinmektedir. Fakat bazı hastalarda aşağıdaki semptomlarda gözlemlenmektedir;
* Nefes Darlığı
* Tat eksikliği
* Balgamlı öksürük
* Boğaz ağrısı
* Kas ve eklem ağrıları
* Mide bulantısı veya kusma
* İştahsızlık
* Burun akıntısı
* Baş ağrısı
* Ağır solunum yetmezliği
* Böbrek yetmezliği gibi durumlar koronavirüsün belirtileri arasında yer alabilmektedir.

ÖLÜM ORANI
Vakaların yüzde 80’inde enfeksiyon hafif seyretmektedir. Kalan yüzde 20’lik kısımda nefes güçlüğü yaşanır ve hastane şartlarında tedavi edilmesi gerekir. Nefes darlığı yaşayan hasta, yeterince oksijen alabilmek için dakikada 30 kereden fazla nefes alıp vermeye çalışmaktadır. Robert Koch Enstitüsü’ne göre hastaların birçoğu akciğer enfeksiyonu geçirmektedir. Ortalama 81 yaşındaki insanlar bu hastalıktan ölmektedir. Almanya’da hastaneden tedavi gören hastaların yaklaşık yüzde 57’si yoğun bakımda yatarken, akciğer fonksiyonu ciddi derecede azalanlar ise mekanik yoldan nefes almasını sağlayan suni solunum cihazlarına bağlanmaktadır. Ölüm oranı, hastaların fazla kilo, bağışıklık ve akciğer hastalığı ile kanser gibi önceki hastalık durumuna bağlı olarak değişiklik göstermektedir.