Atıklar milli servet

Ve çöpe gidiyor. Halbuki biz evimizde, firmalar da tesislerinde bu yumurta kabuklarını ve benzerlerini geri dönüştürerek dünyanın kötü gidişatına dur diyebiliriz.

Salı günü Unilever Food Solutions’ın gıda sektöründeki atık sorununa çözüm bulmak üzere dünyanın birçok ülkesinde seferberlik başlattığını yazmıştım.
Türkiye’de durum ne derseniz...
Size Türkiye’de de mümessili olan bir firmadan bahsetmek istiyorum.
Adı Ecotec. Gelecek nesillere yaşanabilir bir çevre bırakma hedefiyle sürdürülebilir uygulamalara yönelen kurumlara çözümler sunan bir firma bu.
Özellikle de yemek/bahçe ve diğer organik atıkların kompostolaştırılması, yani geri dönüştürülmesi ve bundan kıymetli toprak (kompost) elde edilmesi konularında...
Yemek atıklarının geri dönüştürülmesi hem toprak hem de çevre kirliliği ve küresel ısınma açısından çok önemli. Dünyadaki toprak alanları giderek kirleniyor ve verimini kaybediyor. Toprağın verimi içindeki organik madde miktarıyla ölçülür. Eğer toprağın içindeki organik madde oranı düşükse o toprakta bir şey yetişmez ve toprak vasfını yitirir. Topraktan aldığımız organik maddeleri tekrar toprağa döndürerek ekolojik dengenin devamını sağlamalıyız.
Özellikle yemek atıkları, içlerinde barındırdıkları yüksek orandaki su miktarı nedeniyle çok büyük hacim tutar. Bunları kamyonlarla atık sahalarına göndermek yüksek miktarda karbon salınımına neden olur. Asıl tehlike ise atık sahalarında yaşanıyor; bu atıklar oksijensiz ortamda kalarak küresel ısınmayı 21 kat artıran metan gazı salıyor. Ayrıca, yağmur ile zemin sularını kirletip o çevrede yaşayan insanların ve hayvanların yaşamlarını tehdit ediyor.
Yemek atığının çıkmadığı yer yok. İşyerleri ve üretim tesisleri, konut alanları, eğitim kurumları, hastaneler, oteller ve catering firmaları...
Ecotec bu atıkları yerinde geri dönüştürüp çıkan ürünü yeşil alanlarda kullanıma hazırlıyor, fazlasını ise çöp sahalarına gönderiyor. Aslında söz konusu yemek olduğunda çıkan atığın miktarı önemli değil. Hepimiz payımıza düşeni yapmalıyız. Ecotec, birkaç kişilik aileden çıkan atık miktarından belediye ölçeğine kadar olan atık miktarı için çözüm üretiyor.
Bugün Batı’da, küçük bir bahçesi olanın muhakkak bahçe tipi bir geri dönüştürme bidonu vardır veya çevresinde organik atıkları geri dönüştüren bir sistem mevcuttur. Çimini kestiği, ağacını budadığı ve yemeğini hazırladığı zaman çıkan atıklarını toprağında doğal gübre olarak değerlendirir.
Türkiye organik atıkların geri dönüştürülmesi konusunda biraz geç kalmakla beraber Batı ile olan mesafesini kolayca kapayabilir. Bir geri dönüştürme bidonuna bakar.
Dünyadan yüzlerce örnek verilebilir. İngiltere’deki O2 Arena, dünyanın en büyük botanik parkı olan Eden Project, Kanada’daki McGill Üniversitesi, Svalbard Takım Adaları’ndaki Ny-Alesund Araştırma Merkezi, yine İngiltere’deki Glasgow Meyve ve Sebze Hali ile Twycross Hayvanat Bahçesi’ndeki organik atıklar, Ecotec’in mümessili olduğu firmalar tarafından geri dönüştürülüyor. Bunlara daha yüzlerce proje eklemek mümkün.
Türkiye’de her gün çok modern konut alanları, alışveriş merkezleri, golf sahaları olan oteller ve üretim tesisleri açılıyor. Ecotec’in Türkiye mümessili Mehmet Başaran soruyor: “O2 Arena’da olan sistem acaba ?ükrü Saracoğlu’nda olamaz mı?” Ve isim vermeden bir tesisten bahsediyor: “Aylık üretiminden çıkan sadece yumurta kabuğu 150 ton. Diğer organik atıklarını da eklersek bu miktar ayda 300 tona çıkıyor. Bu atıklar milli servet. Ayrıca işletmeler için de ekonomik değeri var.”