Yıllardır üniversite sanayi işbirliğinin eksikliğinden şikayet edilir. Üniversiteler iş dünyasına öğrenci yetiştirmiyor, öğrenciler mezun olunca sudan çıkmış balığa dönüyor eleştirilerini sıkça duyardık, sadece Türkiye’de değil, bir çok ülkede durum aynı.
Son olarak ABD’de Bentley University tarafından bir araştırma yapıldı. Yöneticiler, iş alımcılar, öğrenciler mezun oldukları okulları, kendilerini ilk işlerine hazırlama konusunda puanladı. Katılımcıların yüzde 58’inin puanı C ve daha aşağı oldu.
Kurumsal katılımcıların yüzde 64’ü hazırlıksız gelen yeni mezunların verimliliğe zarar verdiğini, yüzde 74’ü de bu durumun ekonomiye olumsuz etki ettiğini söyledi.
Bugün şirketlerin insan kaynakları uzmanları, yeni mezunların CV’lerinde ilk olarak stajlara bakıyorlar. Uzun süreli 1 yıllık, 6 aylık staj yapanlar, yazın farklı şirketlerde, farklı departmanlarda staj yapanlar işe alımda öncelikli.
Aynı şekilde üniversitelerdeki hobi kulüpleri, öğrencilerin katıldıkları gönüllülük, sosyal sorumluluk faaliyetleri de öğrencilerin iş hayatına bir adım önde başlamasını sağlıyor.
Farklı bölümlerden, üniversitelerden öğrencilerin bir proje üzerinde çalıştıkları vaka çalışmaları, takım çalışmasına da katkı sağlıyor ki, günümüz iş dünyasının çalışandan beklediği en önemli özelliklerden
biri bu.
İş dünyası ve akademik hayatı birleştirmek için son dönemde yapılan bir diğer önemli adım da ortak oluşturulan ders programları oldu. Bazı şirketler, üniversitelerle bir araya gelip ‘ortak akademik’ programlar hazırlıyorlar, yöneticiler de gidip o üniversitelerde derslere giriyorlar.
İŞ HAYATINA BİR ADIM ÖNDE BAŞLAMAK İÇİN
İnsan kaynakları uzmanları iyi bir kariyer için, üniversite bitirme derecesinin yeterli olmadığının altını çiziyor ve öğrencilere iş hayatına 1 adım önde atılabilmeleri için şu tavsiyelerde bulunuyorlar:
Staj yapın: Mutlaka staj yapın. Stajınızı son yıla bırakmayın, mümkünse her yaz farklı sektör ve departmanlarda uzun dönemli stajlar yapın, ki böylece mezun olduğunuzda hangi departmanda ve hangi sektörde çalışmak istediğinize karar vermiş olursunuz. Bazı şirketlerde bir yıl süren uzun stajlar ve rotasyon imkanları oluyor, bu sayede hem öğrenciler gerçek bir iş deneyimi ediniyor, hem de şirketler yeni mezun alımlarının ciddi bir kısmını bu kanalla yapıyor.
İyi bir CV oluşturun: CV yazma ve mülakat konusunda okulunuzdan, internetten bilgi edinebilirsiniz. Yeni mezun CV’lerinde ilk bakılan şey staj deneyimleri, o sebeple stajınızda neler yaptığınızı detaylıca anlatın. CV’leriniz çok uzun olmasın, mail adresiniz, fotoğrafınız kurumsal olsun. Mülakatlarda herşeyden önce samimi olun, mülakata gitmeden şirketi, sektörü inceleyin ve siz de İK’cıya sorular sorun.
Kulüplere üye olun: İnsan kaynakları uzmanlarının baktığı bir diğer şey de hobileriniz. Öğrencilerin artık sadece iyi ders notları alması yetmiyor, kendi hayatını nasıl zenginleştirdiği, nelere ilgi duyduğu da şirket kültürüne uyup uymadığının bir göstergesi.
Gönüllülük projelerinde yer alın: Yurtdışında sosyal sorumluluk projelerinde yer almak üniversiteye girmek için bile çok önemli. Bizde ise sosyal sorumluluk, gönüllülük projelerinin önemi yeni yeni ortaya çıkıyor. Pek çok şirket çalışanlarına gönüllülük yapmaları için fırsat tanıyor ve yeni mezunların da gönüllülük proejelerinde yer almış olmalarına bakıyorlar.
İş hayatına hazırlık 1. sınıftan başlıyor
Üniversitelerin, öğrencilerini 4. sınıfa geldiklerinde iş hayatına hazırlamalarının bir faydası yok. 4. sınıfa gelmiş ama hiç staj yapmamış, hiçbir şirkette bulunmamış, nasıl network yapacağını öğrenmemiş bir öğrenci için ne yazık ki çok geç kalınmış oluyor. Bunun farkına varan üniversiteler birinci sınıftan itibaren öğrencilerini iş hayatına hazırlamaya başlıyorlar.
Özyeğin Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Esra Gençtürk, Sektörel Eğitim Programı ile üniversite yaşamına iş yaşamını entegre ettiklerini söylüyor: “Tüm programların 2. sınıfları için zorunlu olan Sektörlere Giriş ve Yetkinlik Yönetimi, 3. Sınıfta Sektörel Uzmanlık ile 4. Sınıftaki Sektörel Proje uygulamaları ile öğrencilerimizin farklı sektör ve sektör dinamikleri konusunda bilinçlenmelerini ve kendi yetkinliklerini keşfetmelerini iş hayatını deneyimlemelerini sağlıyoruz. Üniversiteye adım attıkları ilk yıldan itibaren özel olarak kurgulanmış yurtiçi yurtdışı kredisiz yaz staj olanaklarının, 2. sınıf sektörel derslerinden sonra zorunlu staj yapma hakkının, üniversitemizin çeşitli birimlerinde sigortalı ve maaşlı olarak yarı zamanlı çalışma imkanlarının, öğrencilerimizin mesleki geleceğine önemli katkılar sağladığına inanıyorum. Bütün öğrencilerimize açık iki hafta süren Sectoral Orienteering etkinliğimizde, hazırlıktan son sınıfa kadar öğrencilerimiz farklı sektörlerden yönetici, girişimci, sanatçı ve sporcularla bir araya geliyor. 2016 etkinliğimizde 115 kurumla birlikte 101 farklı etkinlik düzenledik. Ayrıca öğrencilerin kariyer hedeflerini belirlemeleri ve bilinçli tercih yapabilmeleri için eğitimlerinin ilk senesinden itibaren kişiye özel bir yaklaşımla rehberlik hizmeti sunuyoruz. Kariyer Gelişim Eğitimleri ve kurumlarla geliştirilen projelerle öğrencilerimiz deneyim kazanıyor. Sonuç olarak öğrencilerimiz son sınıfa geldiklerinde ‘mezun olunca hangi sektörde, hangi alanda, ne yapacağım’ sorusunu çoktan cevaplamış oluyorlar.”
Üniversitelere ve öğrencilere 8 tavsiye
money.usnews.com sitesinde yer alan bir haberde, kariyere iyi bir başlangıç için öğrencilere ve üniversitelere şu tavsiyelerde bulunuluyor:
1- Öncelikle üniversite bünyesinde iyi bir kariyer merkezi olmalı. Kariyer merkezlerinde çalışanlar genelde iş deneyimi olan kişiler değiller ki bu büyük bir handikap. Daha önce bir iş deneyimi olmayan birisi nasıl başkalarına tavsiyelerde bulunabilir?
2- Artık güncelliği olmayan tavsiyelerden uzak durun. Pek çok kariyer merkezinde hâlâ eski moda CV tavsiyeleri, karşı tarafı bıktıran ısrarcı telefon aramaları yapmaları gibi artık geçerliliği kalmayan kariyer tavsiyelerinde bulunuluyor.
3- Öğrencilere nasıl network yapacakları öğretilmeli. Artık bütün öğrenciler network yapmanın önemini biliyor ve sık sık networklerinini geliştirmeleri yönünde tavsiyeler alıyorlar fakat önemli nokta bunu nasıl yapacaklarını bilmiyorlar.
4- Pek çok öğrenci halen iyi bir iş bulmak için mezuniyet derecesinin en önemli şey olduğunu düşünüyor. Fakat iş dünyası dereceden çok iş hayatına nasıl hazırlandınız diye bakıyor. Staj yaptınız mı, vaka çalışmalarına katıldınız mı...
5- Öğrencilere bir işvereni nasıl değerlendirecekleri öğretilmeli. Yeni mezunlar genelde buldukları işe giriyorlar, ama yeteneklerini, o işin kendilerine uygun olup olmadığını, iş kültürünü sorgulamıyorlar. Üniversiteler, öğrencilere potansiyellerini keşfetmeleri için, neye uygun olup olmadıklarının farkına varmaları konusunda destek olmalılar.
6- Kariyer hakkında konuşmaya son sınıfta başlamamalı. Üniversitenin ilk yıllarından itibaren öğrenciler iş hayatına hazırlanmalı.
7- Öğrenciler, CV yazma, mülakatta nasıl davranmaları konusunda bilgilendirilmeli.
8- En önemlisi öğrenciler üniversite hayatları boyunca mutlaka bir iş deneyimi edinmeliler. Üniversiteler bunun önemini öğrencilere aktarmalı ve onların iş deneyimi edinmelerine yardımcı olmalı.