TÜRKİYE’nin en önemli istihdam kollarından tarım sektörü, istihdamın yüzde 18’ini karşılıyor. Bugün tarım alanında 800 bin kişi kayıtlı çalışırken,
mevsimlik ve serbest çalışma ile bu sayı 4,8 milyona kadar çıkıyor. İşin ilginci, tarımda kayıtlı çalışan sayısı her geçen yıl düşüyor. 2010 yılında tarımda 1,1 milyon kişi kayıtlı çalışıp, devletin sunduğu sosyal haklardan yararlanırken; 2015 yılında bu sayı 800 bin kişiye kadar düştü. Yani, son 5 yılda tarımda kayıtlı çalışan sayısı yüzde 37 geriledi.
Tarımda istihdam, tarımsal iş yoğunluğunun zirveye çıktığı temmuz-ağustos aylarında 6 milyonu geçiyor. Bunun en büyük sebebi ise mevsimlik işçilerin devreye girmesi. En son, 2015 yılı temmuz ayında 6 milyon 18 bin, ağustos ayında ise 6 milyon 17 bin kişi tarım sektöründe çalıştı. Aylara göre değişmekle birlikte hala toplam istihdamın yüzde 18.3 ile yüzde 22.2’si tarım sektöründe kendine yer buluyor. Tarımın ayrıca, toplam işsizliği de aylara göre, 1.9 ile 2.1 puan arasında düşürdüğü uzmanlarca ifade ediliyor. En son ocak ayında tarım sektöründe çalışanlar sayesinde toplam işsizlik oranını yüzde 13’ten 1.9 puan düşürerek yüzde 11.1’e gerilemişti.
İLK GÖÇ ÇUKUROVA’YA
Yaz aylarının gelmesiyle birlikte Türkiye’de tarım alanında büyük bir hareketlenme yaşandığını ifade eden Türkiye Ziraat Odaları Birliği Başkanı Şemsi Bayraktar, “Önümüzdeki süreçte mevsimlik işçiler de tarım bölgelerine gitmeye başlayacak. Ülkemizde tarımda mevsimlik işçilik oldukça yaygın. Bunun sebeplerinden biri, tarımda mekanizasyonun tam anlamıyla yaygınlaşamaması. Mekanizasyon ise işletmelerin küçük ve parçalı yapıda olması, topografik yapı, finansman sorunları sebebiyle tarım arazilerinde olamıyor. Mevsimlik işçilerin göçü Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden Çukurova’ya göçmesiyle başlıyor. Daha sonra diğer bölgelere yapılan göçlerle devam ediyor” dedi.
ÖZEL SEKTÖRDE ALT SINIR 54 TL
Tarım sektöründe ve diğer sektörlerde çalışanların ücretlerinin ise her yıl asgari ücret belirlendikten sonra Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) prime esas kazançların günlük alt ve üst sınırlarının belirlendiğini söyleyen Bayraktar, “Özel sektörde bir işverene tabi olarak çalışan sigortalılar için, 2016 yılı günlük kazanç alt sınırı 54 lira 90 kuruş belirlenirken, 2016 yılı günlük kazanç üst sınırı 356 lira 85 kuruştur” dedi
Ücretler temmuz ayında belirleniyor
MEVSİMLİK işçi ücretlerinin temmuz ayında belirlendiğini söyleyen Şemsi Bayraktar, “Bu yüzden ücretlerin geçen yıl göre nasıl değiştiğine dair bir değerlendirme yapamıyoruz. Şu ana kadar bize gelen bilgilere göre mevsimlik işçi bulma konusunda herhangi bir sıkıntı yaşanmıyor” diye konuştu.
Mevsimlik işçilerin göç rehberi
1. GÖÇ
Ocak-haziran arası süreyi kapsar. Bu sürede işçiler, sebze, sera, yer fıstığı, pamuk ve karpuz-soğan çapaları, fide tohumları, ot ayıklama, ilaçlama, gübreleme ve sulamanın ardından bu ürünlerinden bazılarının hasadı işlerinde çalışıyor.
2. GÖÇ
Hatay’a yapılıyor. Soğan çapası ve hasadı dönemini kapsıyor.
3. GÖÇ
15 Mayıs-15 Haziran tarihleri arasında pancar, nohut ve patates çapası için Konya, Yozgat, Aksaray, Eskişehir, Ankara, Afyonkarahisar, Karaman, Kayseri, Tokat, Muş illerine yapılıyor. Bakliyat, kimyon hasadı için ise Mardin, Diyarbakır, Batman, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Konya, Karaman, Aksaray, Mersin, Antalya, Isparta, Burdur, Eskişehir, Ankara, Yozgat, Sivas, Kütahya, Manisa Denizli, Siirt illerine gidiliyor.
4. GÖÇ
Fındık hasadı için Karadeniz bölgesine gidiliyor. Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Zonguldak, Bartın, Sakarya, Kocaeli illerine yönelik olarak ağustosta başlayıp 15 Eylül’e kadar sürüyor.
5. GÖÇ
Pamuk hasadı için eylül-ekim aylarında, Çukurova’ya ve pamuk tarımı yapılan illere yapılır. 15 Kasım’a kadar süren pamuk hasadı Mardin, Diyarbakır, Adıyaman, Şanlıurfa, Adana, Hatay, Gaziantep, Kahramanmaraş, Mersin, Antalya, Denizli, Aydın, Manisa, Şırnak illerini kapsıyor.
6. GÖÇ
İç Anadolu bölgesinedir. Bölgede Konya, Yozgat, Aksaray, Eskişehir, Ankara, Afyonkarahisar, Karaman, Kayseri, Tokat, Muş illerinde 1 Ekim-30 Kasım tarihleri arasında patates, pancar hasadı yapılıyor.
7. GÖÇ
Malatya, Elazığ, Kahramanmaraş, Sivas, Mersin, Isparta, Iğdır illerine kayısı hasadı için, Temmuz başından 15 Ağustos tarihleri arasında yapılıyor.
8. GÖÇ
Üzüm ve narenciye hasatları içindir. Üzüm hasadı; Ağustos başından Eylül sonuna kadar Manisa, İzmir illerinde, narenciye hasadı ise Hatay, Adana, Mersin, Antalya, Muğla, Aydın, İzmir, Balıkesir, Kahramanmaraş, Çanakkale illerinde eylül ayında başlayıp mart sonuna kadar devam ediyor.
9. GÖÇ
Geri dönüştür. Bir kısmı kısa bir süreliğine geri dönmeyip, bulunduğu yörelerde konaklayarak kışı geçirip yeni hasadı beklerken, birçoğu da esas kaldıkları memleketine geri döner.