Rayiç bedeli, bir malın satım ve alım sırasında malın güncel mali değerine denilmektedir. Bu rayiç bedeli sayesinde malın satış sırasında değerinin altında fiyata satılması engellenmektedir. Sadece alım satım işlemlerinde kullanılmamaktadır. Vergileme ve sigortalama bedellerinin de belirlenmesinde kullanılmaktadır. Bir mala ait olan vergi ve sigorta bedeli rayiç bedeli üzerinden hesaplanmaktadır. Rayiç bedeli hakkında ayrıntıları derledik.
RAYİÇ BEDEL NE DEMEK?
Rayiç bedeli bilmesi gereken önemli bir terimdir. Bir malın değeri rayiç bedelidir. Rayiç bedeli yıldan yıla hatta aydan aya bile değişiklik gösterebilmektedir. Aynı zamanda rayiç bedelin değerli malların türüne göre de değişiklik gösterebilmektedir.
Rayiç Bedeli Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Bir malın güncel piyasada alım ve satım olayına rayiç bedeli denilmektedir. Valilikler belli komisyonlar atayarak güncel malın güncel piyasadaki en düşük değerini belirler. Bir gayrimenkulün etrafında olan imkanlar rayiç bedelinin tespit edilmesinde etkilidir. Hatta bir gayrimenkulün yıpranma payı da rayiç bedeli belirlenirken göz önünde bulundurulur.
Eğer bir binanın inşasının tamamlandığı tarih ile binanın satışının yapıldığı tarih arasında bir yıldan fazla süre var ise rayiç bedelinden %2 yıpranma payı düşülür. Bir malın rayiç bedeli hesaplanacak ise bazı durumlar göz önünde bulundurulur. Konut için rayiç bedeli hesaplanıyor ise dikkat edilmesi gereken kriterler şu şekildedir:
Konutun genişliği,
Konutun bulunduğu şehir,
Konutun toplu taşıma, okul, hastane, market gibi yerlere yakınlığı,
Binanın yaşı,
Konutun site içerisinde olup olmadığı,
Konutun yıpranma payı,
Konutun olduğu yerin merkezi durumu,
Konutun sosyal yerlerde yakınlığı,
Konutun manzarası ve cephesi,
Konutun site içerisinde sunduğu imkanlar,
Araç rayiç bedeli için dikkat edilmesi gereken kriterler şu şekildedir:
Aracın üretildiği yıl,
Aracın motor ve beygir gücü,
Aracın kaza geçmişi,
Aracın modeli,
Aracın yaşı,
Aracın ayırt edici özellikleri,
Arsa rayiç bedeli için dikkat edilmesi gereken kriterler şu şekildedir:
Arsanın genişliği,
Arsanın bulunduğu bölge,
Arsanın bulunduğu bölgesinin yakındaki binalar, sosyal alanlar,
Arsanın tarım arazisine uygun olup olmadığı,
Rayiç Bedeli Nasıl Hesaplanır?
Rayiç bedeli hesaplama malın cinsine göre değişiklik göstermektedir.
Konut Rayiç Bedeli Hesaplama:
Konutun olduğu bölgede konuta yakın ve konut ile benzer özelliklere taşıyan üç farklı konut tespit edilir. Bu üç konutun rayiç bedellerine bakılarak toplam rayiç bedeli tespit edilir. Üç konutun toplam metrekare sayısı toplanır. Çıkan toplam rayiç bedeli toplam metrekareye bölünür. Çıkan sonuç konutun metrekaresi ile çarpılır. Bu işlemlerin sonucunda elde edilen sonuç konutun metrekare başına düşen rayiç bedelini gösterir.
Araç Rayiç Bedeli Hesaplama:
İlk önce Türkiye Sigortalar Birliği’nin kasko değeri listesine bakılır. İkinci el araç satışı yapan web sitelerde yer alan ilanların fiyatlandırmalarına bakılır. Bunun dışında yukarıda da bahsettiğimiz kriterlere bakılarak ortalama bir rayiç bedeli belirlenir.
Arsa Rayiç Bedeli Hesaplama:
Arsanın etrafında olan üç farklı arsa tespit edilir. Bu üç arsanın rayiç bedellerine bakarak toplam rayiç bedeli hesaplanır. Üç arsanın toplam metrekare sayısı toplanır. Çıkan sonuç ile arsanın metrekaresi çarpılır. Daha sonra belirlenen rakam arsanın metrekare başına rayiç bedelini gösterir.
Rayiç Bedeli Nasıl Öğrenilir?
Bir kişi rayiç bedelini e-devler üzerinden veya resmi kurumlardan öğrenebilmektedir. Konuta ait ola rayiç bedeli öğrenmek için e-devler hesabına giriş yapılır ve daha sonra konutusun bulunduğu belediye seçilir. Daha sonra arsa metrekare birim değeri sorgulama bölümüne tıklanır.
Yeni gelen ekranda olan form doldurulur ve rayiç bedeli öğrenilir. Ayrıca konut rayiç bedeli için konutun bulunduğu yerdeki belediyeden de öğrenmek mümkündür. Eğe bu işlemi belediye üzerinden yapacaksanız tapunuzun üzerinde yer alan parsel, ada numarası ve isim soy isminizi de belirtmeniz gerekmektedir.