Fiilen tam çalışma yapmasına rağmen kısa çalışmada gösterilen işçinin hakları
Pandemi döneminde fiilen çalıştığı halde kısa çalışmada gösterilen büyük bir işçi çoğunluğu var. Birçok işçinin ücret farkı elden ödeniyor, sosyal güvenlik primi eksik ödeniyor veya hiç ödenmiyor. İşçiler eksik ödenen ücretleri nedeniyle birçok haklarından mahrum oluyorlar. Zira primlerin eksik yatırılması sebebiyle asgari ücretli gösterilen işçinin emekli maaşı, kurum tarafından ödenen iş göremezlik ücreti, kıdem ve ihbar tazminatı, işsizlik ücreti, kadın işçi ise doğum ücreti gibi yasal hakları zedelenmiş olmaktadır. Sigorta primlerinin düzenli ödenmemesi halinde çalışan ve devletin mağduriyeti doğmakta ise de eksik prim ödendiğinin tespiti halinde işverenler de çok ciddi yaptırımlarla karşı karşıya gelmektedirler
Fiilen çalıştığı halde kısa çalışmada gösterilerek sigorta primi yatırılmayan veya eksik yatırılan işçilerin iş akdini haklı nedenle feshedebileceği gerek mevzuat gerekse Yargıtay uygulaması ile sabit bir husustur.
İşçilerin bir kısmı fiilen haftada en az kırk beş saat çalıştıkları halde sosyal güvenlik priminin daha az gün karşılığında yatırıldığını, ücret farkının işverence elden ödendiğini savunmaktadır. İşçilerin bir kısmı ise ayın birkaç gününde kısa çalışma yaptıkları halde daha fazla kısa çalışma yapmakta gösterilerek primlerinin eksik yatırıldığını ücretlerinin eksik ödendiğini bildirmekte olup ücretin geç veya eksik ödenmesi, sigorta primlerinin eksik yatırılması 4857 sayılı İş Kanunu’nun 24/II-e maddesi gereğince, işçinin iş akdini haklı nedenle fesih nedenleri arasındadır.
Sigorta priminin eksik ödenmesi, hiç ödenmemesi veya düşük ücretten ödenmesi işçinin sosyal güvenlik hakkının ihlali olmanın yanı sıra, ücretin eksik ödendiği anlamıyla Yargıtay uygulamasıyla da karşılığını bulmakta olup 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesinin; ‘’ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık’’ başlığı altında işçiye haklı nedenle fesih imkanı verir.
Sonuç olarak, sigorta primlerinin eksik yatırılması, haklı sebeple fesih nedeni sayılmakta ve kıdem tazminatına hak kazandırmaktadır. Ancak işçinin, iş sözleşmesini feshetmesinden kaynaklı; ihbar tazminatı hakkı doğmayacaktır.
Bunun yanı sıra; işçi, sigorta priminin eksik yatırılması sebebiyle, işverenine karşı ‘’hizmet tespit davası’’ açabilecek olup bu hususta daha önceki yazılarımda ele alınmıştır.
Hürriyet.com.tr