Cırcır böceği yöntemi ile mışıl mışıl uyuyun
Ayaklarını birbirine sürterek ses çıkaran cırcır böceklerinin bu hareketinden esinlenildiği için ‘cricketing’ adı verilen uykuya geçiş yöntemini pek çok kişi bu haberle duyuyor olabilir. Ama belki de siz yıllardır sebebini bilmeden ayaklarını birbirine değdirerek uyuyanlardan yani ‘cricketing’ yapanlardan birisiniz.
ABD'de yayınlanan Bustle dergisi, geçtiğimiz günlerde bir haberinde bazı insanların yatağa uzandıktan sonra ayaklarını cırcır böcekleri gibi birbirine sürterek huzurlu bir şekilde uykuya daldıklarını aktardı. TikTok'ta da Marissa adlı bir kullanıcı, yatmadan önce uyguladığı bu tekniği anlattığı video yayınladı ve uykuya geçişi kolaylaştıran 'cricketing'i geniş kitlelere duyurdu.
TikTok'ta 53,4 milyon kez görüntülenen videonun altında "Uyumadan önce ayaklarımı cırcır böceği gibi birbirine sürtüyorum" yazıyordu. Videoya yorum yapanların pek çoğu aynı şeyi kendilerinin de yaptıklarını, “Aman Tanrım, tek olmadığım için çok mutluyum” , "Rahatlatıcı!", "Ah, aynısını yapmayı seviyorum" gibi yorumlarla dile getirdi.
426.000'den fazla takipçisi bulunan Kristen adlı başka bir TikTok kullanıcısı da bu uyku tekniğini kullananlardan olduğunu belirtti. Çektiği videoyu, "Bunu yeni öğrendim ve daha önce yaptığımı hiç fark etmedim” mesajıyla paylaşan Kristen'a takipçilerinden biri, “Bunun adı bu muymuş? Bunu her zaman yapıyorum ama bu kadar yaygın olduğunu hiç fark etmemiştim” diye yanıt verdi. Bir başkası "Uyumamın tek yolu bu" dedi. Bir diğeri de "Çocukken annem bana rahatlamama ve uykuya dalmama yardımcı olması için bunu yapmam gerektiğini söylerdi” diye yazdı.
BİLİMSEL AÇIKLAMASI VAR MI?
Ayak parmaklarınızı bir cırcır böceği gibi birbirine sürtme eylemi, gerçekten de sakinleşmenize ve uykuya dalmanıza yardımcı olabilecek ilginç bir alışkanlık. Uzmanlar, tekniğin sinir sistemini sakinleştirme ve vücudunuzun kendi kendini düzenlemesine yardımcı olma gibi kanıtlanmış faydaları olduğunu söylüyor.
Bu alışkanlığı akupunktura benzeten Çinli akupunktur uzmanı ve fizyoterapist Dr. Eileen Li, Bustle'a yaptığı açıklamada ayakların sinir uçları ve bir dizi akupunktur noktasıyla dolu olduğunu, bunların uyarıldığında vücudunuzu sakinleştirmeye yardımcı olduğunun bilindiğini söyledi.
Li, ayak masajının, bir rahatlama ve stres giderme şekli olduğunu, gerginliği hafifletmeye, kan dolaşımını iyileştirmeye ve rahatlık hissi sağlamaya yardım ettiğini, ayaklarınızı bu şekilde birbirine değdirmenin tekrarlayıcı olması nedeniyle kişiyi sakinleştiren bir tür alışkanlık olduğunu, ayrıca stresi azaltan ve iyi hissettiren hormonların salınmasına destek verdiğini söyledi.
Li'ye göre ayaklarda bu rahatlamayı sağlayan ilgili iki özel akupunktur noktası var. Birincisi, ayağın üst kısmında, birinci ve ikinci ayak parmakları arasında bulunan 'LV3 veya Karaciğer 3' olarak adlandırılan bölgeler. İkincisi ise ayak parmaklarının altında, ikinci ve üçüncü ayak parmakları arasındaki çukurda yer alan, 'KD1 veya Böbrek 1' adı verilen noktalar. Yatmadan önce rahatlama rutininizin bir parçası olarak, ayaklarınızı birbirine değdirebilir ya da ellerinizle bu bölgelerdeki her noktaya ayrı ayrı bir iki dakika masaj yapabilirsiniz.
Akupunktur uykusuzluk sorunlarına karşı çok faydalıdır. Kas gevşemesi, endorfin ve melatonin salınımını artırmak gibi birçok olayı tetikler ve hastalarda uyku sorunlarını çözmeye yardımcı olur. Akupunkturda kalp noktalarından HT7 denilen el bileğindeki bir alan ile birlikte ayakta da 3-4 nokta, doğrudan uyku için kullanılır. Cricketing ile yapılan bu sürtünme hareketi de insanların akupunktur noktalarını harekete geçirerek uykuya dalmalarını kolaylaştırıyor olabilir. (Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Belma Doğan Güngen)
Bilinçli ya da bilinçsiz, kendimizi sakinleştirmek için bunun gibi yaptığımız belirli hareketler var. Ancak insanların bu hareketleri yapmalarının tek bir evrensel nedeni yok.
Avustralyalı bir psikolog Kaelan Jones, wellandgood.com’a verdiği röportajda "Kendini sakinleştirme, bireyin duygusal durumunu kendi başına düzenlemek için kullandığı herhangi bir davranışı ifade eder. Benim için bu davranış, genellikle geceleri yatağa gömüldüğümde ve uykuya dalmaya çalıştığımda ayaklarımı birbirine değdirme hareketidir” diye konuştu.
Klinik psikolog Lauren Kerwin de bunun tamamen fiziksel rahatlama, kendini sakinleştirme veya kaygıyı azaltmanın bir yolu olabileceğini söyledi. Tekrarlayan sesler, saçları parmağın arasında döndürerek oynama, ayak ve bacakları sallama, ayakları birbirine değdirme gibi hareketlerin, aşırı uyarılmış bir kişinin dikkatini diğer uyaranlardan uzaklaştırmaya yardımcı olabileceğini vurgulayan Dr. Kerwin, "Bazı kanıtlar, tekrarlayan hareketlerin, vücut tarafından üretilen doğal ağrı kesiciler olan ve kendimizi iyi hissettiren nörotransmiterlerin (oksitosin gibi) ve endorfinlerin salınımını uyarabildiğini gösteriyor" dedi.
Uyumadan önce cricketing hareketini yapmanın çok yaygın olduğunu söyleyen Kerwin, kendini sakinleştirme tekniklerinin her insanda farklı olduğunu, bunu yapanların genellikle uykuya geçmeden önce, karanlık ve sessiz bir alanda yaptıklarını ancak bazen gün boyunca diğer aktiviteler sırasında bilinçli olarak ayaklarını birbirine değdiren insanların da olduğunu ve bu davranışın, yaptıkları işe daha iyi odaklanmalarına yardımcı olabileceğini söyledi.
Criketing hareketinin bu şekilde duygusal düzenleyici olarak kaygıyı ve stresi azaltmak için yaygın bir tepki olduğunu vurgulayan Terapist Sydelcis Mendez de herkesin stres faktörlerini tanımlama, bunlarla başa çıkma, tolere etme ve bunların etkilerini yönetme becerisinde farklılık gösterdiğini belirtti.
Daha kaliteli bir uyku için egzersizi ne zaman yapalım? KALİTELİ UYKUNUN DİĞER SIRLARI NELER?
Uykuya rahat dalmak için uyku hijyen terapilerinin çok önemli olduğunu söyleyen Nöroloji Uzmanı Doç. Dr. Belma Doğan Güngen, “Kaliteli bir uyku için yatağa gitmeden önce TV, tablet, telefon gibi aletlerden mavi ışık temasının kesilmesi, akşam ağır yemek yememek, uyuduğunuz ortamın tam karanlık olması, egzersiz yapmak ancak yatmaya yakın saatlerde egzersizden kaçınmak, kafein oranı ve zamanlamasına dikkat etmek, her gün aynı saatte uyanmak gerekir” dedi.
Pek çok insan ‘cricketing’ hareketi ile kolayca uykuya daldığını söylüyor. Bu hareketin gerçekten işe yarayıp yaramadığını sorduğumuz Güngen, sosyal medyada gördüğümüz uykuya dalma tüyolarının bazılarının bilimsel temellere bağlanabilecek önerileri içerebildiğini söyledi ve bu hareketin neden işe yaradığını şu sözlerle anlattı:
“Bu hareket bir uyarma işlevi yaparak sakinlik ve rahatlatıcı bir durum yaratabilir. Bu durum bazen ellerde de aynı mekanizma ile işe yarayabilir. Stres durumlarında elleri birbirine sürtme eyleminde de olduğu gibi parasempatik sistem aktivasyonu, kardiovasküler sistem rahatlaması, hormonal sistemde özellikle rahatlatıcı hormon sisteminin aktivasyonu gibi bir dizi iç fizyolojik değişim etkili olduğundan böyle bir etkiye sahip olabilir."
Doç. Dr. Belma Doğan Güngen, cricketing hareketi dışında uykuya dalmayı kolaylaştırıcı önerilerini sıraladı:
1) Akupunktur noktası el bileğinde olduğu için el bileğini ovmak uyku getirebilir.
2) Özellikle sinir sistemi gerginliğini azaltan ve ağrıyı tetiklemeyen sakin bir uyku duruşu uykuya dalmayı kolaylaştırabilir.
3) Yatakta uzanıp sakin ve güzel bir yerde olduğunu düşünerek baştan özelikle alından başlayarak yüz, boyun, göğüs, bel, bacak ve ayakların sırasıyla gevşediğini hissedip o sırada doğru nefes alıp vererek uykuya dalmada kolaylaştırıcı bir etki yaratılabilir.
4) Bazen çok basit bir davranış bile uykuya dalmada önemli olabiliyor. Kendinizi iyi hissettiren bir yatak ve yastık, çarşaf, dinlendirici bir müzik, alerjisi olmayanlara doktor önerisi ile lavanta gibi esansiyel yağlar ve odanızın doğru sıcaklıkta ayarlanması yer alır.
