Mol gebelik (Üzüm gebeliği) nedir?
Mol gebelik öncelikle anormal bir gebeliktir. Hatalı döllenme sonucunda oluşur. Bunun sonucunda hem plasentanın oluşumunda hem de fetusta anormallikler görülür. Bu kişilerde gebelik testi pozitiftir ve tüm gebelik bulguları ortaya çıkar, hatta bunlar normalden daha şiddetli olabilir. Ama ultrasonda fetüs görülmez ya da anormal gelişim gösteren bir fetüs vardır. Benzer şekilde plasenta da anormal yapıda, kistik, üzüm tanesine benzer şeklidedir. Bazen mol gebelik olan kadınlardan vajinadan bu kistcikler üzüm tanesi gibi dökülür. Bu nedenle halk arasında mol gebeliğe üzüm gebeliği de denmektedir.
Mol gebelik neden oluşur?
Mol gebelik hatalı döllenme sonucu oluşur. Bu hastalıkta 2 çeşit hatalı döllenme ve buna bağlı 2 tip mol gebelik vardır. Bu tiplerden biri olan komplet mol, çekirdeği olmayan boş bir yumurtanın spermle döllenmesi sonucu oluşur. Yumurtanın çekirdeksiz olması nedeniyle fetüs gelişimi olmaz sadece plasenta oluşur. O da anormaldir, sıvı dolu kistler şeklinde oluşan plasenta dokusu bulunur, fetusa ait herhangi bir yapı izlenmez.
Diğer mol gebelik türü Parsiyel (kısmi) Mol’dür. Bu tip mol gebelik normal yumurta hücresinin iki spermle döllenmesi sonucunda oluşur. Bu da anormal döllenmedir. Çünkü normalde tek yumurta tek spermle döllenerek gebelik oluşur. Parsiyel molde plasental anormallik daha hafifdir ve fetüs gelişimi vardır. Ancak her ne kadar bebek oluşmuş ise de genetik olarak anormaldir ve yaşama şansı yoktur. Bu fetuslar genelde çok erken haftalarda anne karnında canlılığını yitirirler.
Mol gebelik en sık kimlerde görülür?
Mol gebelik her kadında görülebilir ama en çok anne yaşı ileri olanlarda özellikle 40 yaş üstünde, genç yaşta özellikle 20 yaş altı gebeliklerde, sosyoekonomik seviyesi düşük ve kötü beslenen kadınlarda görülür. Görülme oranı kabaca 1000 gebelikte 1’dir.
Mol gebelik tekrarlar mı?
Daha önceden mol gebelik hikayesi olan kadınlarda tekrar mol gebelik geçirme riski 10 kat artar ve %1' e yükselir. İki kez mol gebelik geçirmiş olanlarda risk %10'a kadar yükselir.
Mol gebelik nasıl anlaşılır?
Mol gebelikte aynı normal gebelikte olduğu gibi adet gecikmesi olur, gebelik testi pozitiftir, tüm gebelik bulguları vardır. Bu bulgular özellikle erken dönemde görülen bulantı-kusma bu gebelerde genelde normalden daha şiddetlidir, tedaviye dirençlidir. Bu şikayetlere neden olan Beta-HCG dediğimiz en önemli gebelik hormonunun aşırı yükselmesidir.
Adet gecikmesi olan kadın gebeyim diye kontrole gittiğinde ultrasonda gebelik görülmez. Gebeliğin 6 haftalık olmasına rağmen gebelik kesesinin ve fetusa ait oluşumların görülmemesi sonucu mol gebelikten şüphelenilir. Bu nedenle kadınların hamile kalır kalmaz doktora muayene olması ve kontrollerini aksatmaması gerekir. Durum parsiyel molde biraz daha farklıdır. Eğer parsiyel mol mevcutsa, bunlarda fetüs bulunduğu için 3. Aya kadar tanı konması gecikebilir.
Mol gebelikler sağlıksız olduğu için bu hastalarda damla şeklinde görülen ara kanamalar sıktır. Doktor kontrolüne gitmeyen veya çok geç gelen 3 ayın üstündeki mol gebeliklerde aşırı vajinal kanama oluşabilir. Kanamayla beraber üzüm şeklinde parçalar, sıvı dolu kesecikler rahimden düşebilir. Normal gebelerde 5.aydan sonra görülen “gebelik zehirlenmesi” dediğimiz yüksek tansiyon ve idrarda protein atılımıyla seyreden preeklampsi hastalığı mol gebelikte daha erken ortaya çıkıp, daha şiddetli seyredebilir.
Bazı gebelerde ise hiç bir şikayet olmaz, ultrason kontrolleri esnasında durum fark edilir. Bazen ultrasonda bile anlaşılmayabilir, anne karnında bebek öldükten sonra yapılan küretaj sonrası patoloji testiyle tanı konulur.
Mol gebelik kaçıncı haftada belli olur?
Mol gebelik genelde 5-6. haftada bulgu vermeye başlar. Hastalarda lekelenme şeklinde kanama, aşırı bulantı-kusma, aşırı şekilde karında büyüme gibi belirtiler oluşabilir. Bazen hiç bir bulgu olmaz. Bulgu olsa bile normal gebelik bulgularıyla karışır. Bu nedenle genelde tanı rutin ultrason kontrolleri sonrasında konur. Ultrasonda gebeliğin 5-6 haftalık olmasına rağmen gebelik kesesinin görülmemesi, anormal plasenta görüntüsü olması, kese oluştuktan sonra içinde fetusun oluşmaması veya anormal gelişme göstermesi gibi bulgular mol gebelik şüphesine neden olur.
Mol gebelik tanısı nasıl konulur?
Mol gebelikte görülen bulgular normal gebelikle benzer olduğu için tanıda ultrason bizi yönlendirir. Ultrasonda komplet mol olan kadınlarda gebelik kesesi görülmez. Su keseciklerine benzer, anormal plasenta görünümü vardır. Bu nedenle komplet molde tanı daha çabuk konulur.
Parsiyel molde ise pplasental anormallik daha az belirgindir, fetüs vardır, bu nedenle tanısı daha geç ve zor olabilir. Fetusun varlığı nedeniyle bir süre normal gebelik olduğu düşünülebilir. Fetüs anormal olduğu için genelde ilk 3 ayda anne karnında ölür. Böyle durumlarda kesin tanı gebelik tahliye edildikten sonra patoloji sonucu ile konulur.
Mol gebeliğin tedavisi nasıldır?
Mol gebeliğin tedavisi hastanın yaşına, beraberinde ek sorunlar olup olmamasına ve ileride çocuk sahibi olmak isteyip istemediğine göre değişir.
Çocuk isteği olan, genç hastalarda rahim içi tahliye edilir yani küretaj yapılır. Anestezi altında rahim ağzı genişletilerek rahim içerisinde bulunan materyal tamamen boşaltılır. Rahim içi komple temizlenir. Tahliyeden sonra hastalar düzenli olarak haftalık Beta Hcg takibine alınır. Bunun amacı hastalığın kesin olarak bittiğinden emin olmaktır. Çünkü mol gebeliklerde bazen tekrarlama, yeniden büyüme ve kanserleşme olabilir. Böyle bir durum oluşursa hastaya kemoterapi verilmesi veya rahmin alınması gerekebilir. Bu gibi durumlar hasta için hayati tehlike oluşturabilir. Bu nedenle riskli hastalarda, özellikle ileride çocuk istemeyen, yaşı ileri kadınlarda tedavi için rahmin alınması söz konusu olabilir.
Mol gebelik tehlikeli midir?
Mol gebelik sağlıklı bir gebelik değildir. Kürtajla sonuçlanır. Ancak asıl sorun bu değildir. Mol gebelik geçiren kadınların bir kısmında küretaja rağmen Beta Hcg üreten hücrelerin aktivitesi devam eder. Bu nedenle gebelikten sonra da takip edilmesi önemlidir. Çünkü bu durum daha kötü sonuçlar doğurabilecek problemlere yol açabilir. Mol gebeliği geçiren kadınların %10’unda gebeliğin bitmesine rağmen Beta Hcg seviyesinin artmaya devam ettiği görülmüştür. Bu durum gereğinden fazla çoğalan hücrelerin diğer organlara kan yoluyla metastaz yapması sonucu kansere yol açabilir. Özellikle akciğer, vajene metastaz yaparak buradan tüm organlara yayılabilir.
Mol gebelikten sonra tekrar ne zaman hamile kalınır?
Mol gebelik sonrası tekrar gebelik düşünmek için HCG değerlerinin tamamen normale dönmesi ve ultrasonda rahimde anormal bir bulgunun görülmemesi gerekir. Buna takip eden doktor karar vereceğinden, doktora danışılmadan kesinlikle gebe kalınmamalıdır. Yeniden gebeliğe izin verilene kadar etkili bir yöntemle gebelikten korunmak gerekir.
HCG değeri tamamen normale döndükten sonra 6 ay-1 sene arasında tekrarlama olup olmadığını görmek için beklenir. Bu zaman zarfında tekrarlama olmazsa yeni bir gebelik düşünülebilir.
Hürriyet.com.tr