Doç. Dr. Nermin Köşüş
Doç. Dr. Nermin Köşüş
Doç. Dr. Nermin KöşüşYazarın Tüm Yazıları

Spiral nedir, nasıl takılır? Herhangi bir zararı var mıdır?

Spiral yani rahim içi araç (RİA) oldukça sık kullanılan bir doğum kontrol yöntemidir. Bu yöntemde gebelik oluşmasını engellemek için rahim içerisine değişik şekillerde ve içeriklerde olan aletler yerleştirilir. Bu aletlere “rahim içi araç yani kısaca RİA” denir.

Haberin Devamı

Spiralin farklı tipleri vardır. En sık kullanılan tipleri içerisinde bakır olanlar ve hormon bulunanlardır. Bunların da farklı türde ve büyüklükte olanları vardır. Spiral takılması ve spiral çıkarılması oldukça kolay ve ağrısız bir işlem olduğundan kadınlar arasında sık tercih edilen bir doğum kontrol yöntemidir.

Spiral nasıl takılır?

Spiral taktırma işlemi oldukça basittir. Jinekolojik muayene esnasında rahim ağzı antiseptik bir solüsyonla temizlendikten sonra rahim derinliği ölçülür. Daha sonra alınan bu ölçüye göre hazırlanan spiral rahim ağzından geçirilerek rahim içine yerleştirilir. Spiral takılması 2 dakika süren bir işlemdir. Ancak rahim ağzında darlık olan hastalarda takılma işlemi biraz ağrılı ve zor olabilir. Böyle durumlarda anestezi verilerek takılır.

Haberin Devamı

Spiral ne zaman takılır?

Spiral adetin herhangi bir döneminde takılabilir. Ancak spiral takılırken gebelik olmadığından emin olmak amacıyla adetli dönem tercih edilir. Aynı zamanda adet döneminde rahim ağzı genişlediği için spiral takma işleminde ağrı daha az olur. Gebelik ihtimali olmayan ya da gebe olmadığından emin olan hastalarda spiral herhangi bir zamanda takılabilir.

Spiral zararları var mıdır? Spiralin yan etkileri nelerdir?

Spiralin bilinen önemli bir yan etkisi ya da zararı yoktur. Ancak enfeksiyon riskini bir miktar arttırabilir. Bu nedenle enfeksiyonu olan veya enfeksiyon riski taşıyan hastalara spiral takma işlemi yapılmaz. Enfeksiyon tedavi edildikten sonra tekrar değerlendirilerek uygunsa spiral takmak gerekir.  Standart bakırlı spiraller adet miktarını ve süresini biraz uzatabilir. Bu nedenle kansızlığı olan, kanaması çok olan hastalar için uygun değildir.  Hormon içeren spirallerde ise ilk aylarda adet düzensizliği, uzayan leke şeklinde ara kanamalar olabilir. Ancak uzun dönemde hormonlu spiraller adet süresinde ve miktarında azalmaya neden olur. Bir süre sonra hasta hiç adet olmamaya başlar. Bu etki geçicidir, spiral çıkarıldıktan sonra normal adet düzeni geri döner.

Spiralle gebe kalma riski var mıdır? Spiral hamile kalmayı kesinlikle engeller mi?

Spiralle gebe kalma riski vardır. Bu risk spiral yerinde ise 1/1000’dir. Ancak spiral yerinden kaymışsa koruyuculuğu azalır ya da kalmaz. Bu nedenle spiral taktırma işleminde sonra 1. ve 3-6. ayda ultrason ile yerinde olup olmadığı kontrol edilir.

Haberin Devamı

Spiral kimlere takılmaz?

Spiral kadında iltihap ve gebelik varsa takılmaz. Bunun dışında standart spiraller aşırı kanama ve kansızlık olan hastalara, rahim içi miyomu olan hastalara, kanser şüphesi olanlara takılmaz.

Spiral ne zaman çıkarılır? Spiral adetliyken mi çıkarılır?

Spiralin süresi dolduğunda çıkarılması gerekir. Yine gebelik düşünen hastalarda spiralin çıkarılması gerekir. Spiral herhangi bir zamanda çekilebilir ancak en ideal dönem adetli dönemdir. Adetli dönemde rahim ağzında hafif genişleme olduğundan daha rahat çekilecektir.

Spiral nasıl çıkarılır?

Spiral çıkarılması jinekolojik muayene sırasında yapılabilen bir işlemdir. Halk arasında bilindiğinin aksine spiral çekilmesi oldukça basit ve ağrısız bir işlemdir. Spekulum dediğimiz bir alet yardımıyla rahim ağzı görüldükten sonra spiralin ipi gözlemlenir. Daha sonra bir alet yardımıyla spiralin ipinden tutularak çekilir ve çıkarılır. Ancak muayenede ipi görünmeyen spirallerin farklı yöntemler kullanılarak çıkarılması gerekir.

Haberin Devamı

İpi görünmeyen spiral hangi işlemle alınır? İpi kopmuş spiral nasıl çıkarılır?

Eğer muayenede spiralin ipi görünmüyorsa öncelikle ultrasonla spiralin rahim içinde olup olmadığı kontrol edilir. Spiral rahim içerisinde ise ipi içeriye kaçmış demektir. Bu durumda spiral çıkarılması için özel ince uçlu aletler ile rahim içerisine girilerek spiral bulunur ve çekilir. Bu işlem ağrılı bir işlem değildir, hafif kasıklarda sancı olabilir. Spirali rahme yapışmış veya rahim duvarına saplanmış olan hastalarda işlem ağrılı olabilir. Bu durumlarda hiç ağrı hissetmek istemeyen hastalarda sedasyon dediğimiz hafif anestezi altında histeroskopi dediğimiz kameralı bir alet yardımıyla rahim ağzından girilerek bu işlem yapılabilir.

Haberin Devamı

Ancak yapılan ultrasonda rahim içerisinde spiral yoksa bu durumda 2 olasılık vardır. Ya spiral kanama ile birlikte düşmüştür ve hasta fark etmemiştir ya da rahimden karın içerisine düşmüştür. Bu hastalarda direk karın grafisi çekilerek karın içerisinde spiralin olup olmadığına bakılır. Grafide spiral gözlenmezse adet kanaması ile birlikte düştüğü kanısına varılır. Ancak çekilen grafide spiral gözlendiyse karın içerisine düşmüş demektir. Bu hastalarda laparoskopi dediğimiz kapalı ameliyat yöntemi ile girilerek spiralin bulunup çıkarılması gerekir.

Histeroskopi ile spiral çıkarılması nasıl yapılır?

Muayenede ipi görünmeyen spirallerde, spiral rahim içindeyse, histeroskopi yöntemi ile spiral çıkarılır. Histeroskopi dediğimiz kameralı alet yardımıyla rahim ağzından girilerek spiralin ipi bulunur ve çekilip alınır. Rahme yapışık veya gömülü spirallerin çıkarılmasında da aynı yöntem kullanılır. Bu esnada hasta sedasyon dediğimiz hafif anestezi aldığından herhangi bir ağrı hissetmez.

Haberin Devamı

Spiral rahim duvarına yapışması durumunda nasıl çıkarılır?

Spiralin rahme yapışması durumunda normal yollarla çıkarılması zorlaşır, genelde bu esnada ipi kopar. Bu nedenle bu hastalarda histeroskopi ile rahim içine girilerek yapıştığı yerden kesilerek spiral çıkarılır.

Spiral ipi içeri kaçarsa ne yapılmalıdır? Çıkarılması gerekir mi?

Spiral ipi içeri kaçarsa tedirgin olmayınız. Eğer spiralin süresi dolmamışsa ve gebelikten korunmaya devam etmek istiyorsanız, böyle bir durumda spiralinizin çekilmesine gerek yoktur. Koruma özelliği devam edecektir. Sadece spiral çıkarılacağı zaman ipini bulmak gerekecektir.

Spiral nerede çıkarılır?

Spiral kadın doğum uzmanının olduğu herhangi bir yerde çıkarılabilir. Ana çocuk sağlığı merkezlerinde bunun eğitimini almış ebeler tarafından da çekilebilir. Normal muayene sırasında çekildiği için muayenehanelerde ya da hastanelerde çektirebilirsiniz.

Gebelikte spiral çıkarılması uygun mudur?

Spiralle birlikte gebe kalan kadınlarda genelde spiral yerinde değildir, kaymıştır, rahim ağzına yakın bir yerdedir. Bu durumda büyüyen gebeliğe zarar vermemesi için gebeliğin erken döneminde spiral ipinden çekilerek çıkarılır. Ancak spiralin ipi görülmüyorsa, rahmin üst tarafında ise yani rahim ağzına yakın değilse ve çekilirken gebelik kesesini bozma ihtimali varsa genelde dokunulmaz. Spiralin yerinde bırakılması düşük ve erken doğum riskine neden olabilir. Öte yandan çekilmesi sırasında da benzer riskler oluşabilir. Bunun akıldan çıkarılmaması gerekir.

Spiral çıkarıldıktan sonra kanama olur mu?

Spiral çıkarıldıktan sonra bazı hastalarda hafif, lekelenme şeklinde bir kanama olabilir. Özellikle rahim ağzı dar olanlarda, spirali rahme yapışmış olanlarda kanama miktarı normalden biraz daha fazla olabilir. Ancak spiral çıkarılmasından sonra ciddi bir kanama beklenmez.

Spiral çıkarıldıktan sonra ne zaman hamile kalınır? Spiral çıkarıldıktan sonra hemen hamile kalınır mı?

Spiral çıkarıldıktan sonra hemen hamile kalabilirsiniz. Çünkü spiralin çekilmesinden sonra spiralin koruyucu etkisi hemen ortadan kalkacaktır. Hamilelik düşünüyorsanız spiral çekilmeden 2-3 ay öncesinden folik asit içeren bir vitamine başlamanız ve gebelik öncesi testleri yaptırmanız uygun olacaktır.

Spiral çıkarıldıktan sonra adet düzensizliği olur mu?

Standart normal spiral çıkarıldıktan sonra adet düzensizliği olmaz. Sadece kanama miktarı eskisine göre biraz azalabilir. Bu nedenle spiral çekildikten sonra adet düzensizliği varsa bunun nedeni araştırılmalıdır. Hormonlu spirallerde özellikle tedavi amaçlı takıldıysa, spiral çıktıktan sonra kanama miktarı artabilir, adet düzensizliği olabilir.

Spiral kullananlar nelere dikkat etmeli?

Spiral takıldıktan sonra düzenli kontrollerin yapılması gerekir. Bu kontroller genelde yıllık olarak yapılır. Süresi dolan spiraller çıkarılıp, gebelik isteği yoksa yenisi takılır. Spiral takılıyken akıntı, iltihap, aşırı kanama, ağrı ve adet gecikmesi olursa mutlaka doktora haber verilmelidir. Hormonlu spirallerde kanama miktarının azalacağı, bir süre sonra adetlerin leke şeklinde olabileceği akıldan çıkarılmamalıdır.

Yazarın Tüm Yazıları