Beyin sağlığı, hafıza gücü, yaşlanma, demans... Hepsi için bu üç sayı çok önemli: 57, 70 ve 78...
Güncelleme Tarihi:
Uzun yaşamak son dönemde herkesin hayali haline geldi. Ancak uzun yaşamak kadar hem fiziksel hem de zihinsel anlamda sağlıklı yaşamak da önemli... Geçtiğimiz günlerde yayımlanan bir araştırma, insan beyninin yaşlanması bağlamında üç kritik dönemeç olduğunu ortaya koydu.
Bilim dergisi Nature'da yayımlanan çalışmaya göre, beynimizin bir anda yaşlandığı üç dönem bulunuyor.
Araştırma kapsamında bilim insanları 10 binden fazla sağlıklı yetişkinin beyin taramalarını inceledi. Ardından bilişsel yaşlanmanın bir işareti kabul edilen 'beyin yaşlanması boşluğu'nu (BAG) tespit edebilmek için bu yetişkinlerin yarısında kandaki protein değişimlerini takip etti.
Bunun sonucunda katılımcıların çoğunluğunun 57, 70 ve 78'inci yaşlarında, beyin yaşlanması anlamında zirve noktalara çıktığı görüldü.
Araştırmacılar, 57 yaşındayken yaraların iyileşmesiyle ve metabolizmayla alakalı protein değişimleri, 70 yaşındayken demans riskini artırabilecek beyin hücresi farklılıkları, 78 yaşındayken de bağışıklık ve inflamasyonla ilgili değişimler yaşandığını ortaya koydu.
Ancak bu yaşlara gelmek illa da beynin yaşlanması ve zayıflaması anlamına gelmiyor. Zihinsel gerileme riskini azaltmak için atılabilecek birçok adım bulunuyor.
İşte bilim insanlarına göre hafızayı iyileştirmekten beyindeki toksinleri temizlemeye, sayısız bilişsel faydaları olan bilim destekli davranışlar...
BOL BOL PROTEİN VE YEŞİL YAPRAKLI SEBZE TÜKETMEK
Başta sardalye ve yağlı balıklar olmak üzere yeterince protein tüketmek, hafızayı iyileştirip bilişsel gerilemeye karşı koruyabiliyor. Kuru yemişler, baklagiller, tam tahıllar ve yoğurt gibi fermente süt ürünleri de çok kaliteli protein kaynakları.
Öte yandan ıspanak ve karalahana gibi yeşil yapraklı sebzeler, optimal beyin sağlığı için hayati öneme sahip demir ve magnezyum gibi önemli besin maddelerini içeriyor.
Uzmanlar, bilişsel sağlık için beslenmeye dahil edilmesi gereken diğer besinlerin ise turna yemişi gibi orman meyveleri, bazı faydalı otlar ve çay olduğunu belirtiyor.
DAHA FAZLA HAREKET ETMEK
Beynin hipokampus ve prefrontal korteks bölgeleri, biz yaşlandıkça zayıflıyor. Ancak düzenli olarak hareket etmek, nöron büyümesini destekleyerek hafızayı iyileştiriyor.
Ancak bu her gün saatlerinizi spor salonunda geçirmeniz gerektiği anlamına gelmiyor. Kısa süreli yoğun egzersizlerin bile sağlığa pek çok faydası var. Örneğin çalışma molaları esnasında yapılan bir dakikalık squat'lar, odaklanmayı ve karar verme becerisini iyileştiriyor.
İnsanların dünyanın diğer yerlerine kıyasla daha uzun ve sağlıklı yaşadığı coğrafyalarını inceleyen Mavi Bölgeler projesi de günlük hayatlarında gidebildikleri her yere yürüyerek gidenlerin daha uzun yaşadığını gösteriyor.
DOSTLARLA VAKİT GEÇİRMEK
Kronik yalnızlık, fiziksel sağlığı birçok açıdan etkiliyor. En fazla zarar görenlerin başında da kalp fonksiyonu ile bağışıklık sistemi geliyor.
Yalnızlık ayrıca hafızayı etkiliyor, bilişsel gerilemeye ve demansa yol açabiliyor.
70'li yaşlarda bile olsa hobi grupları gibi yeni ortamlara dahil olmak arkadaş edinmenin en etkili yollarından biri olarak tavsiye ediliyor. Dahası kalabalıklar içinde yalnızlık çekmemek için de yüzeysel değil derinliği olan ilişkiler kurmak gerekiyor.
YETERİNCE DERİN UYKU UYUMAK
Uyku kalitesi, beyin sağlığı için kritik bir öneme sahip. Özellikle beyin dalgası frekanslarının yavaşladığı derin uyku anları, beyni toksinlerden arındırmak için şart.
Derin uykunun, uyku döngüsünün dörtte birinden azını oluşturduğunu düşünürsek, sağlıklı bir beyin için her gece 55 ila 97 dakika derin uykuya ihtiyacımız var.
Gün içinde egzersiz yapmak ve özellikle yatmadan önce kafeinli içecekler tüketmemek, geceleri uykuya dalmayı ve uyumayı kolaylaştırdığından, derin uyku ihtiyacının karşılanmasına da yardımcı oluyor.
KENDİNİZE MEYDAN OKUMAK
ABD'de bulunan Utah Üniversitesi'nde nörobiyoloji alanında dersler veren Jason Shepherd, Business Insider'a yaptığı açıklamada, yeni şeyler denemenin beyni sağlıklı tuttuğunu belirtti.
Bu yeni şeylerin bilmediğiniz yerlere seyahat etmek ya da yeni hobiler edinmek olabileceğini vurgulayan Shepherd, "Bence çoğumuz her gün aynı şeyleri yaptığımız rutinler ve alışkanlıklar içinde yaşıyoruz. Ancak yeni şeyler öğrenmek, beynin esnekliğine yardımcı oluyor" dedi.
Business Insider'ın "Scientists say your brain suddenly ages at 57, 70, and 78. Here are 5 ways to curb mental decline." başlıklı haberinden derlenmiştir.