Artık her ürünün organiği var… Peki organik gıdalar gerçekten daha mı faydalı? Geleneksel yöntemle yetiştirilen ürünlerden ne farkı var?
Güncelleme Tarihi:
Organik adıyla satılan sebzeler, meyveler, meyve suları, yağlar, yumurtalar ve daha birçok besin son yıllarda çok daha fazla karşımıza çıkıyor. Hatta artık semtlerde kurulan ‘organik pazarlar’ bile var. Öte yandan organik ürünler diğerlerine göre daha pahalıya mâl oluyor. Peki daha yüksek fiyat etiketi daha fazla sağlık faydalarını da beraberinde getiriyor mu? Organik gıdalar gerçekten daha mı besleyici?
Organik gıdaları her zaman satın almak bütçenizi aşıyor ise uzmanlar endişelenmemenizi, geleneksel gıdalardan da aynı besin faydalarını alabileceğinizi söylüyor. En önemli şeyin ise organik gıdalardan ziyade bol meyve ve sebze içeren sağlıklı bir beslenme şekli uygulamanız olduğunu ekliyorlar.
Organik gıdalar neden daha pahalıdır?
Tarım Bakanlığı organik gıda üreticileri için katı kurallar belirlemektedir. Örneğin sertifikalı organik ürünler, çoğu sentetik pestisit ve herbisit kullanılmadan yetiştirilmelidir. Et, kümes hayvanları, süt ürünleri ve yumurta gibi hayvansal ürünler ise yıl boyunca açık havaya erişimi olan ve büyüme hormonları ya da antibiyotikler kullanılmadan yetiştirilen hayvanlardan elde edilmelidir. Organik ürünlerde genetik mühendisliği de kullanılamaz.
Colorado Springs Üniversitesi'nde beslenme ve diyetetik programı direktörü ve diyetisyen olan Sean Svette, organik gıdaların geleneksel muadillerinden daha pahalı olmasının bir nedeninin, sentetik pestisitler veya herbisitler olmadan üretilmelerinin daha fazla emek gerektirmesi olduğunu söyledi.
Örneğin yabani otları öldüren güçlü bir herbisit kullanmayan organik bir çiftçinin yabani otları temizlemek için daha fazla işçi çalıştırması gerekebilir.
Yumurta üstündeki rakamlar ne anlama geliyor?Daha yüksek maliyetler daha fazla besin anlamına mı geliyor?
Birmingham'daki Alabama Üniversitesi'nde beslenme bilimleri profesörü olan Lizzy Davis, protein, karbonhidrat ve yağ gibi makro besinler açısından organik ve organik olmayan gıdalar arasında bir fark olmadığını söyledi.
Bazı çalışmalar vitaminler, mineraller ve bazı antioksidanlar gibi mikro besinler arasında küçük farklılıklar olduğunu göstermektedir. Örneğin bir çalışmada, organik yaban mersini ve mısırın organik olmayan muadillerine göre daha yüksek antioksidan seviyeleri içerebileceği bulundu.
Ancak Dr. Davis, bu bulguların tutarsız olduğunu söyledi. Ve araştırmacıların bu mikro besin farklılıklarının sağlığı etkileyecek kadar büyük olduğunu kanıtlamadıklarını da sözlerine ekledi.
Virginia Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde pediatri doçenti olan Dr. Irene Mathieu, “Bu çalışmalar, büyük ölçekte tekrarlanmamış tek seferlik çalışmalardır. Daha büyük analizlerin çoğu kesin sonuç vermemiştir” dedi.
Organik gıdalar hastalık riskinizi azaltır mı?
Organik gıdaların uzun vadeli sağlık etkilerini araştıran çalışmalar biraz karmaşık.
2018 yılında Fransa'da yaklaşık 70.000 yetişkin üzerinde yapılan bir çalışmada, araştırmacılar organik gıdalarla en sık beslenenlerde, hiç organik gıda tüketmeyenlere kıyasla yüzde 25 daha az kanser teşhisi konulduğunu tespit etti.
Ancak birkaç yıl önce, İngiltere'de yaklaşık 623.000 orta yaşlı kadın üzerinde yapılan bir çalışmada, organik beslenenler ile organik beslenmeyenler arasında kanser oranlarında bir fark bulunamadı.
Dr. Mathieu, bu çelişkili bulguların bir açıklamasının, sürekli olarak organik gıda tüketen insanların geleneksel gıda tüketenlere kıyasla daha sağlıklı beslenme alışkanlıklarına ve daha yüksek gelire sahip olmaları olduğunu söyledi. Dolayısıyla, organik gıdaların kendilerinin herhangi bir sağlık sonucuna neden olduğunu söyleyemeyiz. Bu çalışmalar aynı zamanda insanların aylar veya yıllar boyunca yedikleri her şeyi doğru bir şekilde hatırlamalarına dayanmaktadır ki bunu yapmak oldukça zordur.
Diğer çalışmalar, organik gıdalarla beslenmenin daha düşük diyabet, obezite ve kalp hastalığı riskleriyle bağlantılı olabileceğini öne sürmektedir. Ancak bunlar da benzer şekilde neden ve sonuç ilişkisini kanıtlamamıştır.
Organik fiyat etiketine değer mi?
Anketler genellikle pestisit maruziyetini geleneksel olarak üretilen gıdalarla ilgili temel endişelerden biri olarak gösteriyor.
Uzmanlar, organik olmayan gıdaları tüketirken maruz kaldığımız sentetik pestisit seviyelerinin bize zarar verebileceğine dair şu anda somut bir kanıt bulunmadığını söyledi. Ancak bu pestisitlerin zararlı olmadığı anlamına gelmiyor.
Araştırmalar, düzenli olarak yüksek düzeyde bu pestisitlere maruz kalan tarım işçilerinin Parkinson hastalığı ve muhtemelen bazı kanserler gibi belirli rahatsızlıklara yakalanma riskinin daha yüksek olabileceğini gösteriyor.
Bazı insanlar genetiği değiştirilmiş organizmalardan veya G.M.O.'lardan kaçınmak için organik gıdaları tercih edebiliyor ancak bunların insan sağlığı için risk oluşturduğuna dair çok az kanıt var.
Sonuç nedir?
Sean Svette, insanların pestisit maruziyetlerini azaltmak istemelerinin anlaşılabilir olduğunu söyledi, “Her şeyi organik olarak satın almaya gücünüz yetmiyorsa en çok yediğiniz gıdalara odaklanabilirsiniz” dedi.
Çevre Koruma Ajansı'na göre, taze meyve ve sebzeleri akan suyun altında yıkamak ve ovmak da yüzeylerindeki eser kimyasal seviyelerini azaltmaya yardımcı olabilir ancak tamamen ortadan kaldırmaz.
Dr. Davis, marulun dış yaprakları gibi yapraklı yeşilliklerin dış katmanlarını atmanın da yardımcı olabileceğini söyledi ve ekledi: “Pestisitler bazen et ve kümes hayvanlarının derisinde veya yağında toplanıyor. Bu kısımları kesmenin bir zararı olmayacaktır.”
Sonuç olarak uzmanlar, sağlığınız için yapabileceğiniz en iyi şeyin organik olsun ya da olmasın meyve, sebze, tam tahıllar ve işlenmemiş gıdalar gibi genel olarak besleyici gıdalara öncelik vermek olduğunu söylüyor.
Dr. Mathieu, “Çeşitli meyveler, sebzeler ve tam tahıllar daha iyi bir sağlık için gerçekten tavsiye edilen şeyler. Bunu destekleyen güçlü kanıtlarımız var” dedi.
The New York Times'ın 'Are Organic Foods Really More Nutritious?' başlıklı haberinden derlenmiştir.