10 dakikada nasıl romatoid artrit hastası oldum

Kronik boyun ve omuz ağrıları hayatımın bir parçası. Ancak itiraf etmeliyim ki RA bundan çok betermiş. Bana bunu hissetiren giysiyi Abbott’un Berlin’de düzenlediği ‘Romatolojik Hastalıkların Bireyler, İşverenler ve Ekonomiler Üzerindeki Etkisi: Gelecek Neler Getirecek?’ toplantısında giydim.
Bana RA’yı yaşatan giysi, içine zor girilen bir tulum. İki kişinin yardımıyla giymeyi başardıktan sonra, kollarım, ayak bileklerim, bacaklarım, belim, sırtım ipler ve bantlarla iyice sıkıldı, hatta kıstırıldı. Ayağıma özel çizmeler giydim.
Sonra sıra ellere geldi. Önce başparmaklarımı tutan sert bir plastik, üzerine de parmaksız bir eldiven geçirdim. Bütün parmaklar yine bantlarla kıvrıldı ve kıpırdamaması için sabitlendi.
En son da boyunluk takıldı. Tüm bunlardan sonra ilk hissettiğim inanılmaz bir kısıtlılık haliydi. Dakikalar önce yaptığım en sıradan işleri yapmak ne kadar zahmetliydi artık... Her eklem, kemik, kasımı hissediyorum nasılsa. Yürümek, sağa sola dönmek büyük zahmet. Zorlama ağrıya da yol açıyor.
Kalem tutmayı, yazı yazmayı denedim. Mümkün değil! Bu kez yere koyduğum şişeyi eğilerek almaya çalıştım. Başardım ama zorluğunu ne siz sorun ne ben anlatayım... Söz konusu toplantının derdi bu insanların sesini duyurmaktı. Aynı toplantıda Fit for Work (Sağlıklı İşgücü Çalışması) Avrupa Koalisyonu, ülkelere kronik kas ve iskelet sistemi hastalıklarıyla ilgili ulusal eylem planı yapmaları çağrısında bulundu.
Yeri gelmişken hatırlatayım, kas-iskelet sistemi hastalıkları, hastalarda ağrı ve işlevsel bozukluğa neden olan kas, tendon, bağlar, periferik sinirler ve destekleyici kan damarlarını etkileyen 200’ün üzerindeki durumu kapsayan genel bir terim.

SADECE AVRUPA’DA 100 MİLYON KİŞİ

The Work Foundation (İş Vakfı) Başkanı Stephen Bevan, kas-iskelet sistemi ağrısının Avrupa’da yaklaşık 100 milyon kişinin sorunu olduğunu açıkladı. Üstelik bunların 40 milyonu çalışıyor. Ama yüzde 40’ı da bu sorunları nedeniyle çalışmayı bırakıyor. Sorunun mali boyutu da göz ardı edilebilir gibi değil: Tam 240 milyar Euro. “Üstelik önümüzdeki 20 yıl hasta ve maliyetleri daha çok artacak” diyor Bevan. Yine AB’de kas iskelet sistemi hastalıkları işe gitmemenin yüzde 49’u, kalıcı iş görmezliğinin yüzde 60’ından sorumlu.

TÜRKİYE ‘DE DE SORUN

Küresel hale gelen sorundan Türkiye de muaf değil maalesef. Kas-iskelet sistemi hastalıklarının en sıkıntılılarından ikisi RA ve ankilozan spondilit (AS) hastalıklarının bizdeki maliyetini çıkarmak için 21 kişilik uzman biraraya geldi. İlk verilerine göre, RA hastasının yıllık toplam maliyeti 5 bin 542 lira. AS hastası başınaysa bu rakam 6 bin 775 liraya yükseliyor. Çalışamama gibi dolaylı maliyetler de eklenince RA’lının yıllık maliyeti 13 bin 412, AS hastasınınsa 20 bin 56 lira olduğu hesaplandı. Tüm hastaların ülke bütçesine etkisiyse korkutucu. İki hastalığın getirdiği toplam yük yaklaşık 8 milyar 240 milyon lira. Bu yükü düşürmenin tek yolu, erken tanı ve tedaviyle hastalığın tahribatını azaltmak. Dolasıyla insanların normal yaşantılarını sürdürmesine olanak vermek.

Namık Ekin (Sporcu-rekortmen)
SAĞLIĞIM İÇİN

* MUTLAKA YAPARIM Bu sene iki rekor denemem daha olacak. Bu yüzden sporcu gibi yaşamak ve beslenmek zorundayım. Peyniri yağsız yerim. Sebzeye ağırlık veririm. Kuru fasulye, barbunya, nohut, yeşil mercimek gibi baklagilleri yerim. Günde 15 bardak su içerim. Kepek ekmeği kullanırım. Elma, muz, kivi, kuru kara üzüm tüketirim. 30 senedir kahvaltıdan önce, yarım litre suya iki kaşık elma sirkesi, bir limon, çok az sızma zeytinyağıyla hazırladığım ara sıra içine maydanoz, dereotu, karanfil suyu kattığım karışımı içerim. Her gün spor yaparım. Gün içerisinde bol bol yeşil çay ve rezene içerim. Son zamanlarda akşamları yoğurt yiyorum veya süt içiyorum.
* ASLA YAPMAM Kırmızı et yemem. Üç beyazdan uzak dururum. Hamburger, pide gibi fast-food tarzı yiyeceklerdan kaçınırım. Kaymağı, yağı ekmeğe sürmeyi yılda bir yaparım. 25 senedir çaya şeker atmam.
* MUTLAKA YAPACAĞIM Kırılmamış rekorlarımı kırmak istiyorum. Sağlık kitaplarımı bitereceğim.

Hastaneden canlı çıkmak
ŞİFA KÜTÜPHANESİ

Hasta Güvenliği Derneği Başkanı Dr. Mustafa Bulun, ‘Hastaneden Canlı Çıkmak’ kitabında tıbbi hatalara göz atıyor. Dr. Bulun sorunun daha çok sistem hatalarından kaynaklandığını savunuyor. Sage Yayınevi, 16.80 lira.

UZUN LAFIN KISASI

YANLIŞ Ne çarpıntım var ne de başka bir belirti. Kalbim sapasağlam, isteğim kadar spor yaparım.
DOĞRU Spora başlamadan önce hangi yaşta olursanız olun mutlaka kardiyolojik check-up’dan geçin.

Karaciğer dostu demirhindi
TAMAMLAYICI TIP

Demirhindi şerbeti, karaciğer rahatsızlıkları ve karaciğerden kaynaklanan cilt hastalıklarının tedavisinde yardımcı olarak kullanılabilir. Ayrıca sindirim sistemi dostu, ağızdan, mideye kadar tüm sindirim sistemi üzerinde iyileştirici etkisi var.