Van'daki ekonomi zirvesinde Türkiye-İran ilişkileri konuşuldu

Behçet DALMAZ- Can EROK- Orhan AŞAN/VAN, (DHA)- VAN'da Uluslararası Altın Kentler Derneği'nin bu yıl ilkini düzenlediği  'Kent Ekonomisi ve Yerel Kalkınma Zirvesi', ikinci günde de konuşmacıların kentin ekonomisi ve Türkiye-İran ticari ilişkilerine yönelik yaptıkları sunumlarla devam etti.
Bir otel’de düzenlenen ‘Kent Ekonomisi ve Yerel Kalkınma Zirvesi' kapsamında düzenlenen panele katılan konuşmacılar, Van’ın ekonomik anlamda kalkınmasına yönelik yapılacak olan projeler ile Türkiye-İran ilişkileri masaya yatırıldı. Türkiye’nin önde gelen ekonomistlerinden Van Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mithat Melen, yapılan bu tür zirvelerin en önemli sonucunun insani değerlere önem verilmesi olduğunu söyledi. Üretimin önemine değinen Prof. Dr. Melen, şöyle konuştu:  
"Yani insan kaynaklarının buradaki niteliğini artırmak, teşvik etmek. Tabi, sorunsuz geçmiyor. Birçok sorun var, birçok şeyi tartışıyoruz. Sanayiyi, ticareti ve Van’ın meselelerini konuştuk. Zaten ekonomik olarak refahı artırırsanız çekişmeler, itişmeler, takışmaları da önler. Ben hep söylerim. Din, dil, ırk bana sorarsanız modası geçmiş işler. Üretim önemli. Burada ne yaptığınız önemli. Kim olduğunuz, nereden geldiğiniz önemli değil. Çatışmalarla artık vakit kaybetmememiz gerekir. Neden? Dünya ile başka türlü rekabet edemeyiz. Bunları gidip Amerika'da söylerseniz gülerler. Onun için bu bölgenin çok büyük bir şansı var. Bir kere Organize Sanayi Bölgesi var. Burada geçmiş dönemlerde süper devletler kurulmuş. Urartular, sonrasında gelenler var. Ama biz ondan sonra gelmişiz. Bir komşumuz  İran. İran’la ticareti geliştirmeyiliz, Araplarla aynı şekilde. Biz bu bölgenin yıldızı olabiliriz.İran ile tiracetimizi artırmayılız. Çürkü burada tarih var, birikim var, insan kapisitesi yüksek. Bunları var etmek lazım, fırsatlar vermek lazım, önünü açmak lazım. Üretim bir kültürdür, birikimdir. Eğitim düzeyini düzeltmek gerekir. Her şeyi Ankara’dan beklememek gerekir. Bizim için en önemli olanı sivil inisiyatifdir. Gerçekten ekonomiyle Van’ı çevirmek, değiştirmek gerekir.”
EN BÜYÜK TALİHSİZLİK GÜVENLİK SORUNU
Başbakan Başdanışmanı Adnan İnanç ise, böyle bir zirvenin Van’da yapılmasının ciddi bir avantaj olduğunu, gelenekleşmesinin de daha faydalı olacağını söyledi. Bu tür ekonomi zirvelerinde eleştirilerin yapıldığı bir ortamın oluşturulması ve sonuç bildiregesinin  yayımlanması gerektiğinide vurgulayan İnanç, "Bundan sonraki ekonomi zirvesinde toplantıya katılanların görüş ve önerilerinin dikkate alınıp, rapor haline getirilmesi önemli. Program da amacına ulaşmış olur. Van bölgenin en büyük illerinde birisi. Van, serhat şehridir. İran'a komşu, Irak’a çok yakındır. Tabii, bu anlamda Doğu Karadeniz’e de çok yakındır. Burada yapılacak hızlı tren seferleriyle çok güzel şeyler yapılabilinir. Ortadoğu'ya, Uzakdoğu'ya rahat bir şekilde ulaşabileceği bir kenttir. Bu da Van için çok ciddi bir avantajdır. Ama Van’ın en büyük talihsizliklerinden biri, bölgenin güvenlik sorunu yaşamış olması. Bugün çok büyük firmalar buraya yatırım yapmıyor. Hatırlarsanız 6-7 Ekim olaylarında burada büyük bir fabrika kurulacaktı ve bin 700 kişi çalışacaktı.Tam proje aşaması konuşuldu. Valilik  de destek oldu. İş yeri sahibi 'güvenlik' gerekçesile  buradan ayrıldı. Bununla birlikte onlarca firmanın buraya gelmesi de mümkün olacaktı. Bahsettiğim bu firma bu işi Bingöl’de yapıyor. Burada huzur iklimi oluşması ve güvenlik sorununun bitmesiyle birlikte Van hiçbir ille kıyas edilemeyecek kadar güzelliklere sahip olur "dedi
İRAN PAZARI İLE TURİZMİ YÜKSELTMEYE ÇALIŞTIK
Van Ticaret  ve Sanayi Odası Başkanı Nejdet Tavka da, Van’ın  gayrisafi hasıla ve sosyo-ekonomik gelişmişlik yönüyle Türkiye’nin dejavantajlı illerinden bir tanesi olduğunu dile getirdi. Takva, "Dolayısıyla tam da kent ekonomileri ve yerel kalkınmayı tartışabileceğimiz önemli bir şehirdeyiz. Bizler de tabi kent ekonomisini idare eden bir anlayışla bu zirveyi destekliyor ve yer alarak bu konuda ihtiyacımız olan temel sorunların paylaşılması konusunda performans gösteriyoruz. Özellikle İran pazarına yüzümüzü dönerek  turizmi yüksetmeye dönük bir çalışmamız oldu. Bu yıl İranlılar ile önemli bir turizm hareketliliği elde ettik. Özellikle deprem sonrası oluşan yerel ekonomik krizin aşması konusunda Van için bir can suyu hareketi olduğunu söyleyebilirim. 4 yıllık süreçte 17 kez İran’a seyahatimiz oldu ve oradaki muhataplarımızla kentin turizm potansiyelini ortaya çıkarma çalışmalarını gerçekleştirdik.Bu ayın sonunda da yine 40 kişilik bir heyetle İran’a gideceğiz. Bu zirvenin önemli bir çalışma olduğunu düşünüyorum. Van’a 9,5 ayda 400 bin turist giriş yapmış. Eğer bu kadar İranlı giriş yapmışsa bunun çok ciddi bir ekonomik karşılığının olduğunu söylemek gerekiyor " diye konuştu
SONUÇ RAPOR UÇIKARACAĞIZ
81 ilde ekonomik anlamda farkındalık sağlayan bir dernek olma özelliği taşıdıklarını ifade eden Uluslararası Altın Kentler Derneği Başkanı Cenap Tuncer de, "Bu anlamda  ‘Van Ekonomisi’ zirvesini düzenledik. Burada temel hedefimiz, ekonominin önemli aktörleriyle devletimizin muhataplarını bir araya getirerek, kent ekonomisine katkıda bulunmak.Sorunları, kentin önemli aktörleriyle birlikte, çözüm önerileriyle birlikte temel olarak ele almak. Buradaki zirve sonunda bir sonuç raporu çıkaracağız. İnşallah bunu her yıl geleneksel hale getireceğiz" dedi
TÜRKİYE- İRAN İLİŞKİLERİ ANLAMINDA ÖNEMLİ BİR ZİRVE
Bugünkü oturuma moratörlük yapan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nde görevli Akademisyen Doç. Dr Mehmet Akif Arvas da, Van’da yapılan ekonomi zirvesinin Türkiye-İran ilişkileri açısından büyük önem taşıdığını söyledi. Doç. Dr Arvas, "Bu zirvede birincisi, Türkiye-İran ilişkilerini masaya yatırdık. Karşılaştığı sorunlar, enerji ptansiyeli ve dezavantajlarımızdan bahsettik. Diğer taraftan Van’ın İran’a komşusu olması nedeniyle, sınır ticaretinin gerek Van’a, gerekse sınırın diğer tarafındaki yerel halka olan faydalarını tartışmaya çalıştık. Bu anlamda da Van’daki Kapıköy Sınır kapısının önemine değindi konuşmacılar.Tabi burada bunları paylaşıyor olmak, konuşuyor olmak bir farkındalığı oluşturur. Eğer biz bunları konuşmazsak, dile getirmezsek burada refahı geliştiremeyiz" dedi.

FOTOĞRAFLI