Kapıköy Sınır Kapısı, Van'ın kaderini değiştirecek

VAN (AA) - CEMAL AŞAN - Van'ın, başta İran olmak üzere komşu ülkelerle ticari ve ekonomik ilişkilerini geliştirmesi konusunda büyük önem taşıyan ancak yıllardır değerlendirilemeyen Saray ilçesindeki Kapıköy Sınır Kapısı'nda, kentin kaderini değiştirecek yeni bir proje hayata geçiriliyor.

İran'la 295 kilometre sınır hattı bulunan, Ermenistan, Azerbaycan, Irak ve diğer ülkelere ulaşılmasında önemli bir jeopolitik konuma sahip olan Van'ın bu potansiyelini ortaya çıkarmayı amaçlayan hükümet, İran tarafında uzun yıllardır yapılmayan ve adeta kangrene dönüşen 90 kilometrelik yolun inşası için düğmeye bastı.

Türkiye-İran arasındaki üçüncü nokta olan Kapıköy Sınır Kapısı'nın transit geçişlere açılması için gerekli olan ancak İran'ın ekonomik sıkıntılar nedeniyle tamamlayamadığı Kotur Deresi'ndeki 90 kilometrelik yol, iki ülke arasında imzalanan protokolle Türkiye tarafından inşa edilecek.

Özellikle Orta Asya ve Ortadoğu ülkeleriyle ticaretin geliştirilmesinin amaçlandığı Van'da, sınır kapısının etkin kullanılması için gerekli tüm altyapı çalışmalarını tamamlayan Türkiye, İran tarafındaki yolun yapımı için 300 milyon lira harcayacak.

Yürütülen çalışmalarla ilgili AA muhabirine açıklamada bulunan Vali Aydın Nezih Doğan, Kapıköy Sınır Kapısı'nın hem İran'ın hem de Türkiye'nin stratejik çıkarlarına uygun bir hudut kapısı olduğunu söyledi.

Son dönemlerde iki ülke arasındaki ticari kapasitenin artırılması yönünde merkezi hükümet düzeyinde adımlar atıldığını ve 22 milyar dolarlık ticaret hacminin 35 milyar dolara çıkarılması konusunda gerekli mutabakatın sağlandığını vurgulayan Doğan, şöyle konuştu:

"Beklentilerin karşılanması, iki ülke arasındaki mal gidiş gelişinin düzenli olabilmesi için daha nitelikli standartlara ihtiyacımız var. Bu anlamda en uygun noktalardan biri Kapıköy Sınır Kapısı. Burası bir süredir faaliyette. İki ülke arasındaki görüşmelerde Türkiye tarafı Kapıköy'e kadar olan yolu duble yol haline getirme ve kapının yenilenmesi taahhüdünde bulunmuştu. Karşı taraf da yine aynı taahhütlerde bulunmuştu. Türkiye verdiği sözlerin ilkini yerine getirdi ve yolumuz duble hale getirildi. İran tarafında yol yapımıyla ilgili bir çıkmaz vardı. Bu geçtiğimiz aylarda iki ülke cumhurbaşkanlarının yakın işbirliği arayışlarıyla geride kalmaya başladı ve daha etkili sürece girmiş olduk. Bu çerçevede Gümrük ve Ticaret Bakanımızın geçtiğimiz günlerdeki İran ziyaretinin gündem maddelerinden biri Kapıköy Sınır Kapısı ve buraya erişim yollarıydı. Bu konuda Türkiye tarafı olarak yeni yolla ilgili alternatif plan sunuldu ve İran buna ön onay verdi. Türkiye, Kotur Deresi'ndeki yoldan bağımsız olarak doğrudan Hoy kentine ve oradan uluslararası karayollarına bağlanan yeni bir duble yol yapmayı öngörmekte."

Proje kapsamında, Hoy kentine kadar 75 kilometre, oradan da uluslararası karayollarına bağlantı için 15 kilometre olmak üzere 90 kilometrelik bir yolun yapılmasının ön görüldüğünü bildiren Doğan, yol üzerindeki coğrafik güçlüklerin aşılması için köprü, viyadük ve tünel gibi yapılara ihtiyaç olabileceğini, bu nedenle de yol için 300 milyon liralık bir bütçeye ihtiyaç duyulabileceğinin ön görüldüğünü ifade etti.

Vali Doğan, Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli'nin İran ziyaretinde iki ülkenin de bu konuda gerekli iradeyi ortaya koyduğuna değinerek, şöyle devam etti:

"Sorunların, bundan sonra geçmişe oranla daha hızlı giderileceğini söylemek iyimser bir tahmin olmaz, gerçekçi bir yaklaşım olur. Gözümüzde dünya haritasını canlandırdığımızda Asya'da üretilen bir malın Avrupa pazarına karayollarından ulaştırılması için geçilebilecek en etkili yol Van üzerinden geçen güzergahtır. Bu da kente önemli bir stratejik üstünlük sağlıyor. Bu proje lojistik sektörünün gelişebileceğinin ip uçlarını taşıyor. Ancak sadece lojistik değil üretim alanında da kentin ekonomisinin geliştirileceğine inanıyoruz.

Mal üretiminde fiyatı etkileyen faktörlerden biri pazara yakınlıktır. Ürettiğiniz mal pazara uzaksa lojistik maliyetler yükleneceği için rekabette şans azalır. İranla pazarına yönelik Türkiye'de yapılacak üretim açısından Van stratejik bir ildir. İran'da üretilen bazı temel doğal kaynakların sanayi mamülüne dönüşmesi açısından da Van önemli bir yerdir."

İlerleyen dönemlerde sadece iç pazar değil dış pazar için de üretim yapan yeni ve büyük ölçekli yatırımcıların Van'ı daha iyi tanıyacaklarına dikkati çeken Doğan, Tekstil Kent projesinin bu adımlardan birincisi olduğunu, burada üretilecek ürünlerin İran üzerinden diğer ülkelere rahatlıkla ulaştırılabileceğini dile getirdi.

-"Kentin her alanda gelişmesine katkı sunacak"

Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli'nin İran'a gerçekleştirdiği ziyarette, heyette yer alan ve Kapıköy Sınır Kapısı'yla ilgili görüşmelere katılan AK Parti Van İl Başkanı Zahir Soğanda ise yol inşasının tamamlanmasıyla, kentin her alanda gelişmesine katkı sunacak çok önemli bir projenin hayata geçirileceğini belirtti.

Bölgenin en büyük kenti olan Van'ın, İran ile 295 kilometrelik sınır hattını verimli olarak kullanamadığına işaret eden Soğanda, "AK Parti hükümeti iktidara gelene kadar düzgün bir kapımız yoktu. Daha önce Kapıköy'de tren geçişi söz konusuydu. 2011 yılında hükümetimizin yaptığı girişimler sonucu Kapıköy'ün hafif araç trafiğine açılmasına karar verildi. İran'ın yollarının büyük araçların geçişine yeterli olmaması nedeniyle transit geçişler bu konuda sınırlandırıldı. O günden bu yana hükümetimiz ve yetkililerimiz tarafından kapının transit geçişe açılması yönünde çalışmalar yapıldı" dedi.

Soğanda, İran topraklarında bulunan yolun yıllardır yapılmadığını, bu nedenle de beklenen gelişmelerin yaşanmadığını bildirerek, şunları kaydetti:

"Hükümetimizin, bakanlarımızın ve milletvekillerimizin yaptığı girişimler neticesinde belli bir aşama katedildi. Daha önce Gümrük Bakanlığı bürokratları gerekli görüşmeleri yaptılar ve bir mutabakata varıldı. Geçtiğimiz hafta bakanımızla birlikte Tahran'a gittik. Burada İran'daki bakanlarla yaptığımız görüşmelerde Türkiye ile İran arasında sınır ticaretinin gelişmesi gerektiği, ihracat ve ithalatın geliştirilmesi yönünde karara varıldı. Kapıköy'ün 24 saat esasına göre transit geçişe açılması konusunda anlaşma sağlandı. Hükümetimiz bu konuda Hoy ile Kapıköy arasındaki yolun yapımını üstlendi."