Turnalara GPS'li takip

Yaprak KOÇER/SAMSUN, (DHA) - SAMSUN'da bulunan ve Türkiye'nin en önemli sulak alanlarından olan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'ndeki 3 yavru turnanın göç hareketi, üzerlerine takılan GPS cihazıyla 2 yıldır takip ediliyor. Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırmalar Merkezi görevlisi Doç.Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, turnaların aslında dünya popülasyonun çok kalabalık olduğunu ancak Türkiye'deki üreyen turna sayısının düştüğünü söyledi.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü koordinatörlüğünde 2013 yılında Ulusal Turna Eylem Planı hazırlandı. Turnalar hakkında bilimsel bilgi boşluğunun giderilmesi amacıyla turna halkalama çalışmaları programı başlatıldı. Bu kapsamında Samsun'da bulunan ve Türkiye'nin en önemli sulak alanlarından olan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde Turna (Grus grus) envanter, GPS takip cihazı takılması ve halkalama çalışmaları gerçekleştirildi.
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde 24 Haziran 2016'da yuvalarda tespit edilen yavru turnalara halkalama yapıldı. Çalışma sonucunda 31 turna sayılırken bunlardan 4 çiftin ürediği tespit edilip 5 yavru turna belirlendi. 2017 yılı envanter çalışmasında ise 20 turna sayıldı.
Yapılan çalışmalar sonucunda turnalara halka ve GPS takip cihazı takıldı. GPS takip cihazıyla 3 turnanın takibi yapılarak hareketlilikleri hakkında bilgi edinildi. 2016 yılında GPS takılan turnaların Sivas'a göç ettiği, 2 yıl orada kaldıktan sonra bir bireyin tekrar Kızılırmak Deltası'na döndüğü tespit edildi. Yaz mevsimini deltada geçiren turnanın geçen Ekim ayının 2'nci haftasında Samsun'un Terme ilçesine gittiği, ardından Tokat'ın Reşadiye ilçesi üzerinden Sivas'ın Suşehri ilçesine gittiği tespit edildi.
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırmalar Merkezi görevlisi Doç.Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, turnanın aslında dünya popülasyonun çok kalabalık olduğunu Sibirya, Rusya bölgesinde çok fazla görüldüğünü belirterek, "Ancak Türkiye'deki üreyen turna sayısı düşüyor. Çok rahatsız edilmeyi sevmeyen bir kuş türü. Türkiye'de sulak alanlarda, sazlıklarda bataklıklarda uygun habitata bulamadığı için sayılarında da azalma var son 10-15 yıllık zamanda. Mesela Kızılırmak Deltası'nda üreyen turna çifti sayısı 1990'lı yıllarda 40 olarak veriliyordu şu an sadece 5 tane olduğunu tahmin ediyoruz. Kızılırmak Deltası turnalar için hem önemli bir konaklama hem de üreme alanı ama onun dışında Sultan Sazlığı, Çukurova Deltası önemli kışlama alanları. Sivas ve Erzincan bölgelerindeki sulak, sazlık bölgeler üreme alanları. Turna insanların ilgisini çeken türküler yazılar bir kuş. Türkiye'de Anadolu Dağ Turnası diye bir alt türü daha var. Bu alt türün, ayrı bir tür olma ihtimali de var. Eğer ayrı bir tür ise bu kuşları daha da kıymetli hale getirir bununla ilgili çalışmalar devam ediyor. Bu noktada turnalarla ilgili yapılan GPS'le takip ve halkalama çalışmaları çok kıymetli. Onların hareketlerini anlamak açısından önemli" dedi.

FOTOĞRAFLI