Bayram dijital el öpmeler sanal olacak

Bu yıl Ramazan bayramının ilk kez sokağa çıkma kısıtlaması kapsamında kutlanması nedeniyle bu bayramın iletişim teknolojilerinin her zamankinden daha yoğun kullanılacağı bir bayramlaşma anlamına gleceğini ifade eden Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Adıgüzel, “Sadece bayramla sınırlı kalmayacak, öncesi ve sonrası olan bir değişim yaşıyoruz” dedi. Bu bayram için “İlk dijital bayramımız” tanımlaması yapan Adıgüzel, şu değerlendirmelerde bulundu:

GELENEĞİMİZ BU SÜRECE AYAK UYDURACAK

“El öpmeler, sarılmalar, şeker baklava ikramları, harçlık alıp vermeler olamayacak diye bayramı kutlamayacak değiliz. Sevdiklerimizle buluşmanın, kavuşmanın yerini tutmayacağını elbette biliyoruz ama olağanüstü dönemler yaşadığımız farkında olarak bu ramazan bayramını mevcut şartlarda en güzel şekilde kutlayacağız. Aslında her zorluk, her kısıtlama yeni bir fırsatı ve kolaylığı da beraberinde getiriyor. Koronavirüs sürecinde hayatımızın her alanını yeniden organize edilirken, bayramlaşma geleneğimiz de bu sürece ayak uyduracaktır. Bu bayramda pandeminin daha fazla tehdit ettiği büyüklerimizi fiziksel ortamda ziyaret edemesek de, dijital platformlardan görüntülü arayarak bayramlaşacağız. Hatta bayramın ilk günü aile büyüğünün evinde buluştuğumuz gibi, dijital platformda bir oturum açarak tüm aile fertlerini aynı ortamda görüntülü olarak buluşturma ve bayramlaşma fırsatı bulacağız. Türkiye’nin veya dünyanın farklı ülkelerindeki akrabalarımızla bayram sevincini dijital olarak eş zamanlı yaşayabileceğiz. Koronavirüs günleri bizleri daha fazla dijital platformlarda zaman geçirmeye zorladı. Kısıtlamaların olduğu günlerde bir taraftan işlerimizi diğer taraftan sosyal hayatımızı devam ettirmek durumundayız. Bu bayramda yaşayacağımız yoğun internet ve teknoloji kullanımı sadece bayram günleri ile sınırlı kalmayacak. Bir süre daha uzaktan iletişim kurmaya, dijital yöntemleri tercih etmeye devam edeceğiz. Teknolojiye mesafeli olan yaşlılarımızın elinde sıklıkla cep telefonu görmek artık bizleri şaşırtmıyor. Her ne kadar gençlerle olduğu kadar yoğun bir şekilde olmasa da, teknoloji artık yaşlılarla da bağ kurmaya başladı. Sadece bayramla sınırlı kalmayacak, öncesi ve sonrası olan bir değişim yaşıyoruz. Hiç bir şey eskisi gibi olmayacak demek çok keskin bir ifade olabilir belki ama geçmişte yaptığımız birçok şeyi farklı yöntem ve tekniklerle yapmaya devam edeceğiz. Çalışmanın, eğitimin, sosyalleşmenin ve iletişim kurmanın yeni dijital yollarını keşfedeceğiz. Virüsün etkiler tamamen ortadan kalkıncaya kadar bu şekilde yaşamaya alışmalıyız.”

BAŞARILI ÖRNEKLER DE ORTAYA ÇIKTI

 Dijital iletişim araştırmacısı, Sakarya Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Görevlisi Dr. Mustafa Bostancı ise dijital bayramlaşma deneyimimizin ilk olmadığını fakat pandemi sürecinde bir zaruriyete dönüştüğüne dikkat çekti. Pandemi sürecinde dijital teknoloji kullanımının arttığını ve yeni başarılı uygulamalar çıktığını vurgulayan Bostancı şunları kaydetti: “Koronavirüs pandemisiyle beraber her alanda etkisini derinden hissettiğimiz bir dijitalleşme süreci yaşanıyor. Sosyal mesafeyle birlikte buluşmalar azalırken, yazışma ve konuşmalar artıyor. Hayatı durma noktasına getiren koronavirüse karşı dijital mecralar en güçlü alternatif olarak görülüyor. İletişim ihtiyacımız, bir araya gelmenin riskli olmasıyla birlikte daha çok dijital imkânlarla karşılanıyor. Yapılan araştırmalar özellikle pandemi sürecinde internet ve sosyal medya kullanımının her zamankinden daha fazla olduğunu ortaya koyuyor. Eğitim öğretim süreçleri tamamen uzaktan gerçekleştirilirken ülkemiz adına başarılı uygulama örnekleri de ortaya çıkıyor. Toplantılar Zoom, Teamlink, Google Meet başta olmak üzere benzeri birçok program üzerinden yapılırken, Turkcell’in Bip ve Aselsan’ın geliştirdiği BizBize (XperMeet) gibi yerli ve milli yazılımlar da kullanılmaya başlanıyor. İş süreçleri dijitalleşmeyle yeniden planlanıyor ve hayat herkes için dijitalleşen bir seyirle devam ediyor.

O CÜMLE GEÇERLİLİĞİNİ BU BAYRAM KAYBEDECEK

Söz konusu bayramlaşmak olduğunda, akrabalar ve dostlarla sosyal mesafeyi azaltarak yakınlık kurabilmenin tek yolu dijital bayramlaşma yöntemlerinden geçiyor. İletişim teknolojileri tam da bu noktada kullanıcıların imdadına yetişiyor. Görüntülü ve sesli iletişim kurabilmenin kolaylaştığı bir zaman diliminde birkaç tık sizi sevdiklerinize ulaştırabiliyor. Bu bayramda bayramlaşmalar ancak dijital yöntemlerle gerçekleştirilebilecek ve aileler ancak telekonferans uygulamaları sayesinde bir araya gelebilecek. Sıklıkla duyduğumuz ‘bırakın o telefonları da biraz sohbet edelim’ cümlesi geçerliliğini bu bayrama özel olarak kaybedecek. Büyüklerin elleri, küçükleri gözleri ancak görüntülü görüşmeler sayesinde öpülecek. Uzaktaki yakınlarımızla birlikte bir bayram fotoğrafı çekinmek için ‘ekran görüntüsü’ almak gerekecek. Bu bizim ilk dijital bayramlaşma deneyimimiz değil fakat ilk defa yediden yetmişe hemen hemen herkesin dijital bayramlaşacağı bir Ramazan Bayramı yaşayacağız.

DİJİTAL YAKINLIĞI TERCİH ETMELİYİZ

Marc Prensky’nin dijital göçmenler olarak tanımladığı, teknolojiye mesafeli ve yeni teknolojileri belirli bir yaştan sonra öğrenmek durumunda kalan yaş grubu, her zamankinden daha çok teknoloji ile ilgilenmek durumunda kalacak. Bayramlar, özellikle yaşlılarımızın uzaktan akraba ve ziyaretçilerini bekledikleri, yol gözledikleri önemli günlerdir. Fakat yaşanan pandemi tedbirleriyle maalesef yollarda kimseler olmayacak, kapılar çalmayacak. Gözler her zamankinden daha fazla telefonda olacak, çalması beklenecek. Şüphesiz alıştığımız bayramların tadı olmayacak, ‘nerede o eski bayramlar’ dedirtecek fakat daha güzel bayramlarda bir araya gelebilmemiz için dışarı çıkma yasağına uymalı, sosyal mesafeyi mutlaka korumalı ve şimdilik dijital yakınlığı tercih etmeliyiz.” Bayram için teknolojik hazırlık konusunda tavsiyelerde de bulunan Bostancı şöyle devam etti: “Her bayram öncesi tatlı, şeker, kolonya almak gibi geleneksel bayram hazırlıklarının yerini bu bayramda internet paketini yenilemek, telefonu ve uygulamaları test etmek gibi hazırlıklar alıyor. Sorunsuz ve keyifli bir bayram geçirmek için az çok akıllı cep telefonu veya bilgisayar kullanabilmeyi bilmeniz gerekiyor. Ortalama hızda bir internet bağlantısına sahip olmanız sevdiklerinize dijital bağ kurmanız için yeterli olacaktır. Kamera çözünürlüğü iyi bir cep telefonuna sahip olmanız görüşmenin kalitesini artıracaktır. Görüntülü görüşme uygulamalarını kullanabilmeniz ve bayram öncesi denemeler yapmanız iyi olacaktır. Bütün bunların yanı sıra, internet servis sağlayıcıları ve cep telefonu operatörlerinin de yaşanabilecek yoğunluğu dikkate alarak ek tedbirler alması gerekiyor. Aynı zamanda servis sağlayıcılar ve operatörlerin bu dijital bayrama özel olarak, müşterilerine internet paketleri hediye etmeleri anlamlı olacaktır."