Rize kavurması ile kahvaltı geleneği

Aytekin KALENDER- Bayram Ali SARI/RİZE, (DHA)- RİZE'deki bir lokantada yarım asırdır kahvaltıda 'Rize kavurması' geleneği sürüyor. Her sabah saat 08.30’da düzenli olarak çıkan kavurma ile kahvaltı etmek isteyen, aralarında çevre illerden gelenlerin de bulunduğu kişiler lokantaya akın ediyor. Ünü ülkeye yayılan Rize kavurması için Ticaret Borsası da tescil başvurusu yaptı.
Rize'de lokanta işleten Reyhanoğlu ailesi, yarım asırdır kahvaltıda 'Rize kavurması' geleneğini sürdürüyor. Özel seçilen ve aşçılar tarafın işlenen etler, tarihi kuzine üzerinde bakır tencerede tereyağında pişiriliyor. İlave sosu ile enfes bir lezzete dönüşen kavurma, her sabah düzenli olarak saat 08.30'da hazır hale geliyor. Kavurma ile kahvaltı yapmak isteyen, aralarında çevre illerden gelenlerin de bulunduğu kişiler lokantaya akın ediyor. Lokanta, Rize’yi ziyaret eden siyasetçi, işadamı ve sanatçıların da uğrak yeri haline geldi. Ünü ülkeye yayılan 'Rize kavurması' için Ticaret Borsası da harekete geçti. Rize Ticaret Borsası, sabah kahvaltılarının vazgeçilmezi olan Rize kavurması için Türk Patent Enstitüsü'ne Coğrafi İşaret başvurusunda bulundu. 
'RİZE'DE KAHVALTIDA KAVURMA YENİR'
Lokantanın işletmecisi İsmail Reyhanoğlu, dedelerinden aldıkları geleneği yaşattıklarını belirterek kavurmanın özel bir yöntemle hazırlandığını söyledi. Reyhanoğlu, "Kavurmayı odun ateşinde 52 yılık kuzinede bakır tencerede pişiriyoruz. Kavurmanın ünü Rize’yi aştı, Türkiye’yi aştı, Avrupa’ya sıçradı. İnsanlar medyadan, televizyondan kavurmayı görüp paylaşıyorlar. Görenler de bizi arayarak 'Kavurma yemeye geleceğiz' diyorlar. Kavurmanın en büyük özelliği ise aldığımız etin kalitesi ve ustalarımızın marifetidir. Bir de diğer özelliği sabah kahvaltısında yenmesidir. Liman Lokantası olarak kahvaltının kültürünü değiştirdik. Genelde yenilen zeytin, peynir, reçel yerine artık müşterilerimiz kavurma yemeyi tercih ediyor. Rize’de kahvaltıda kavurma yenir” dedi.
Lokanta aşçısı Haydar Çelik de kavurmanın nasıl hazırlandığını anlattı. Çelik, "Her eti kavurmada kullanmayız. Kaburga etinden yapılır. Sırf tereyağı tencereye konur, ardından soğanı kavrulur. Eti konulur, su verdikçe yeniden et ilave ederiz. Tencere dolduktan sonra suyunu alırız. O suyla beraber pişmez. Suyunu aldıktan sonra yağını ilave ederiz. Üzerindeki sebzesini koyarak tekrar fırına veririz. Bir saat fırında pişer, dinlendirip servis ederiz” ifadelerini kullandı.
Rize’de sabahları kavurma yemenin geleneksel bir adet olduğunu belirten müşterilerden Ramazan Yılmaz ise, “Rize kavurması lokum gibi yumuşak ve lezzetli. Bu kadar lezzetli nasıl oluyor diye merak ediyorum? Rize’de yıllardır bilinen, yapılan bir gelenek. Özellikle sabahları tüketiyoruz. Rizeli olmayanlara bu biraz tuhaf gelebilir. 'Sabah sabah kavurma yenir mi?' diyebilirler. Ama denemelerini tavsiye ederim” dedi.
İstanbul'dan Rize'ye kavurma yemeye geldiğini anlatan Ahmet Yılmaz da "Bu kavurmanın lezzeti ile yıllar önce tanışmıştım. Aklımda çıkmıyordu. Arkadaşlarla İstanbul'dan kalkıp kavurmaya yemeye geldik." diye konuştu.
Şaban Ali Meral ise 40 yıldır kavurma ile kahvaltı yaptığını belirterek bu lezzetten vazgeçemediğini söyledi.
RİZE KAVURMASI
Kavurma dendiğinde eti pişirip saklama yönteminin ardından sofralarda tüketim akıllara geliyor. Ancak Rize Kavurması hem bu özelliği, hem de pişirilip günlük olarak tüketimi ile öne çıkıyor. Rize’de, 1900 yılların başlarında, yörük olarak gelen göçebe halkların hayvancılıkla uğraşması ve kışın tüketmek için hazırladığı bir karışım ile Rize kavurması ortaya çıktı. Hayvanları kesip imal edilen, bir nevi bilinen çoban kavurmaya benzeyen tarzda pişirilip, daha sonra tüketmek için metal kap içerisine hava almayacak şekilde kapatılan ve bu şekilde uzun müddet bozulmadan durabilen bir gıda maddesi ortaya çıktı. 1927 yıllarda ticaretine başlanan bu enfes tat, sofraların vazgeçilmezi oldu.

FOTOĞRAFLI