Milas, 'Altın Taç'ı geri istiyor

Cavit AKGÜN/MUĞLA, (DHA)- MUĞLA'nın Milas ilçesindeki Uzunyuva Arkeolojik SİT Alanı'nda yapılan kaçak kazıda bulunarak yurt dışına kaçırıldığı belirlenen, İskoçya'nın Edinburgh şehrinde bulunduktan sonra uzun bir hukuki süreç sonucunda Türkiye'ye getirilen 'Altın Taç', Ankara'da Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmeye başlandı. Müzeyi ziyaret edip eseri inceleyen Milas Ticaret ve Sanayi Odası (MİTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Reşit Özer, 'Altın Taç'ın Milas'a ait olduğunu belirtti.
Milas'ta 2010 yılının Ağustos ayında jandarmanın Uzunyuva Arkeolojik SİT Alanı'ndaki bir eve yaptığı baskınla, Uzunyuva Hekatomnos Anıtmezarı bulundu. Mezarın bölgede 2005'ten beri süren kaçak kazılarla çıkartıldığı belirlendi. Anıtmezar, arkeologlarca, 'Arkeolojide 100 yılın buluşu' olarak nitelendirildi. UNESCO, anıt mezarı 'Dünya Mirası Geçici Listesi'ne aldı. Anıtmezardan çalınan eserlerin ise izinin sürülmesine başlandı. 2010 yılında, İskoçya'nın Edinburgh kentinde 3 Türk'ün iki müzayede evi ile görüşerek ellerindeki tarihi bir altın tacı, açık arttırma ile satmaya çalıştıkları öğrenildi. İskoç polisi, alıcı kimliğine bürünerek kişilerle bağlantı kurarak yaptığı görüşmede, bu kişileri gözaltına aldı. Altın Taç'a ise da el kondu. Gözaltına alınan 3 Türk'ten 1'si verdiği ifadede, Altın Taç'ın, Çemişgezek'te ölen dedesinden miras kaldığını, ancak kendisinin nakliye şirketinin maddi sıkıntıya düşmesi üzerine satmaya karar verdiğini anlattı. İskoç Başsavcılığı ise eserin Türkiye'den yurt dışına çıkarılışına ilişkin kriminolojik bir veri elde edilemediğinden zanlılar hakkında bir ceza davası açmadı. Bunun üzerine altın tacın dedesinden miras kaldığını söyleyen kişi tarafından 2013 yılında mülkiyetin tespiti davası açıldı. Fakat bu kişi daha sonra, 5 Aralık 2017 tarihindeki duruşmada davasından vazgeçerek talebini geri çekti.
MİLAS'TAN KAÇIRILDIĞI KANITLANDI
Olayı Interpol'den öğrenen T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, İskoçya'daki mahkemeye taraf oldu ve incelemek üzere altın tacı Türkiye'ye götürmek istedi. İskoçlar dikkat çeken bir kararla tacı, 'inceleme sonrasında geri vermek' koşuluyla Türkiye'ye gönderdi. Altın Taç, Türkiye'ye geldikten sonra Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'na gönderilerek Uzunyuva Hekatomnos Anıtmezarı'nda bulunan diğer buluntularla birlikte nükleer incelemeye alındı. Yapılan incelemede Altın Taç'ın Milas'tan kaçırıldığı kanıtlandı. Altın Taç ise tekrar İskoçya'ya gönderildi. Bakanlık, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nun kanıtlarıyla birlikte Altın Taç'ın, Milas ve Bodrum çevresinde bulunmuş benzer taçlarla, özellikle de Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nde, M.Ö. 4. yüzyıla ait 'Kraliçe Ada' sergisindeki altın taç ile benzerliğini gösteren belgeleri ve kanıtları mahkemeye sundu. Bu kanıtlar üzerine İskoç Mahkemesi, tacın Türkiye'ye geri verilmesini kararlaştırdı.
Türkiye'ye dönen Milas'ın Altın Taç'ı, yine yurt dışına kaçırılan ve çalışmalarla Türkiye'ye kazandırılan M.Ö. 2. bin yıla ait bronz dağ keçisi heykelciği ile birlikte Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilemeye başlandı. MİTSO Yönetim Kurulu Başkanı Reşit Özer, müzeyi ziyaret etti.  Müze yetkilileriyle de görüşen Özer, "Tarihi eserler ancak bulundukları yerlerde gerçek değerine kavuşurlar. Şu anda Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmekte olan Altın Taç da Milas'tan, Uzunyuva'dan çalınmıştır. Altın Taç, en kısa sürede evine, yani Milas'a dönmelidir. Biz, Altın Taç'ın evine, yani Milas'a dönmesi için elimizden geleni yapacağız" dedi. Öte yandan; Altın Taç'ın önünde şu bilgi notu bulunuyor:
"İskoç makamlarınca yapılan bir araştırma sonucunda tespit edilen Altın Taç'ın ülkemizden yasa dışı yollarla çıkarılmış olduğu Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, İçişleri Bakanlığı ve Selçuk Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ertekin Doksanaltı'nın katkılarıyla Bakanlığımızca ispatlanmıştır. Ülkemize iadesi sağlanan Altın Taç, M.Ö. 4. yüzyıla tarihlenmektedir."

FOTOĞRAFLI