Danıştay’dan Akdeniz Belediyesi’ni Sevindiren Karar

Danıştay, Akdeniz Belediyesi’nin iptal ve yürütmeyi durdurma istemiyle açtığı dava üzerine, Camişerif, Mahmudiye ve Nusratiye mahallelerinde, kentsel sit alanı ve etkileme geçiş alanını da kapsayan bölgenin ’Yenileme Alanı’ olarak kabul edilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu kararının yürütmesini durdurdu.
Akdeniz Belediyesi’nden yapıla yazılı açıklamaya göre, Akdeniz Belediyesi’nin, ilçe sınırları içerisindeki Camişerif, Mahmudiye ve Nusratiye mahallelerinde bazı alanların ’Yenileme Alanı’ olarak kabul edilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu’nun 31 Mayıs.2015 tarih ve 29372 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2015/7567 sayılı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Başbakanlık ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı aleyhine açtığı davada, Danıştay 14. Dairesi, yürütmenin durdurulması kararı verdi. Yüksek Mahkeme’nin 10.11.2015 tarihli oybirliği ile aldığı kararda, Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkındaki Kanun’un 2’inci maddesindeki, "...Büyükşehirlerde ise ilçe ve ilk kademe belediye meclislerince alınan bu kararlar, büyükşehir belediye meclisince onaylanması halinde, Bakanlar Kurulu’na sunulur..." ifadesine dikkat çekildi.
Kararda, ortak uygulama yapılması halinde de ilgili idarelerin kendi görev ve yetki sınırları içinde kalan alanlar için karar alacakları da belirtilerek, "Büyükşehir belediyesi sınırları içerisindeki ilçe ve ilk kademe belediye meclislerince alınan kararlar onaylanmak üzere Büyükşehir Belediye Meclisine sunulur. Anılan kurallara göre, Bakanlar Kurulu’nun yenileme alanları ile ilgili karar verebilmesi için öncelikle yenileme alanının, büyükşehirlerde ilçe ve ilk kademe belediye meclislerince belirlenmesi, ardından da Büyükşehir Belediye Meclisi’nce onaylanması ve Bakanlar Kurulu’na sunulması gerekmektedir" görüşü vurgulandı. Akdeniz Belediyesi’nin dava dilekçesinde de ilçe sınırları içerisinde ilan edilen 59,45 hektarlık yenileme alanının, bir bölümünün ’kentsel sit alanı’, bir bölümünün de ’etkileme geçiş alanı’ olmak üzere tescil ve ilan edilmiş olmasına karşın, bir bölümünün ise ne sit alanı ne de koruma alanı olduğuna dikkat çekildi. Dava yazısında, gerek Akdeniz Belediye Meclisi kararının alınmamış olmasının gerekse yenileme alanı ilan edilmesi mümkün olmayan ‘4,9 hektarlık’ bir alanın yenileme alanına dahil edilmiş olmasının, kanun ve yönetmeliğe aykırı bir uygulama olduğu ifade edildi.
“4,9 HEKTARLIK ALANIN YENİLEME ALANI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ HUKUKEN MÜMKÜN DEĞİL”
Öte yandan, Akdeniz Belediyesi’nin başvurusu üzerine konuyu değerlendiren Kültür ve Turizm Bakanlığı Adana Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu da kararında şu görüşü açıkladı: "...’Yenileme alanı olarak ilan edilen alan içerisinde kalan etkileşim geçiş alanının koruma alanı olarak değerlendirilmesi ve yine aynı alan içerisindeki 4,9 hektarlık alanın yenileme alanı olarak değerlendirilmesi, hukuken mümkün olmamaktadır. Söz konusu yenileme alanının 5366 sayılı kanundaki tanımı göz önünde bulundurularak kentsel sit sınırları dışında kalmayacak şekilde belirlenmesi gerekmektedir. Yenileme alanının, 5366 sayılı kanun doğrultusunda revize edilmesine yönelik işlemlerin, Mersin Büyükşehir Belediyesi’nce tesis edilmesi...’ dendiğinden ilgili idarelerce işlem sonlandırılıncaya kadar kurulumuzda sadece, alanda yer alan kültür varlıklarının korunması ve yaşatılmasına yönelik projelerin değerlendirilebileceğine karar verildi."
Dosyayı inceleyen Danıştay 14. Dairesi, davacı Akdeniz Belediye Başkanlığı’nın mücavir alan sınırları içindeki mahallelerde, ilçe belediye meclisince alınan bir karar olmadan, Mersin Büyükşehir Belediye Meclisi’nin aldığı kararla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın bu isteği uygun görmesi teklifi üzerine, Bakanlar Kurulu’nun dava konusu olan kararıyla anılan mahallelerin ’Yenileme Alanı’ ilan edildiğinin anlaşıldığına işaret etti. "Bu durumda, dava konusu Bakanlar Kurulu kararında, şekli yönünden hukuka uyarlık görülmemiştir" denilen Danıştay kararında, "Açıklanan nedenlerle, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. Maddesinde öngörülen koşulların gerçekleştiği görüldüğünden, 08/04/2015 günlü, 2015/7567 Sayılı Bakanlar Kurulu kararının ’Yürütmeyi durdurulması isteminin kabulüne’, bu kararın tebliğini izleyen (7) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na itiraz edilebileceğinin duyurulmasına, 10.11.2015 tarihinde ’oybirliğiyle’ karar verildi" ifadeleri yer aldı.
Danıştay’ın bu kararı, Mersin Büyükşehir Belediyesi’nce, ’Yenileme Alanı İlanı’ kullanılarak projeler hazırlanması ve uygulamaya geçirilmesiyle ilgili süreci de etkileyecek.