Selçuklu birliklerinin ilk şehitliği 'Cennet çukuru' gizemini koruyor

Hasan DÖNMEZ/KONYA, (DHA) - KONYA'da, Musalla Mezarlığı'nda bulunan, Malazgirt Savaşı öncesi Büyük Selçuklu Hükümdarı Alparslan'ın Anadolu'ya gönderdiği öncü birliklerin Konya'ya kadar gelip, Bizans askerlerince şehit edilerek, cenazelerinin atıldığı yer olarak bilinen 'Cennet çukuru', gizemini koruyor. Türkiye Selçuklu Devleti üzerinde araştırma yapan tarihçi Muhammet Ali Orak, rivayete göre, Selçuklu askerlerinin, şehit edildikten sonra Bizans askerlerince o dönem su dolu olan çukura atıldığını belirtti. 
'Türklere Anadolu'nun kapılarını açan zafer' olarak bilinen Malazgirt Savaşı, 26 Ağustos 1071 tarihinde Alparslan tarafından yönetilen Selçuklu ordusu ile Bizans ordusu arasında gerçekleşerek, Selçuklu'nun zaferiyle sonuçlandı. Konya'daki Musalla Mezarlığı'nda bulunan ve diğer mezarlara göre çukur seviyesinde olan toplu mezarın yer aldığı alan, bu savaştan önce Konya'ya kadar gelen Selçuklu ordusunun öncü birliklerinin şehit edilip, cenazelerinin atıldığı yer olarak biliniyor. 'Cennet çukuru' denilen bu alanda, 2006 yılından sonra defin işlemleri durduruldu. Belediye tarafından ise 'Cennet çukuru' adı altında bilgilendirici tabela asıldı. Anadolu'daki ilk toplu mezar ve şehitlik olma özelliği de taşıyan 'Cennet çukuru'nda birçok tarihi süslü mezar taşları ve lahitler yer alıyor.
SELÇUKLU ŞEHİTLERİ SU DOLU ALANA ATILMIŞ
Türkiye Selçuklu Devleti hakkında araştırma yapan tarihçi Muhammet Ali Orak, 'Cennet çukuru'nun Selçuklu şehitlerinin bulunduğu alan olduğunu belirterek, '"Sultan Alparslan, Malazgirt'i almadan önce Selçuklu öncü birlikleri Anadolu'ya geliyorlar ve burada Bizanslılarla savaşıyorlar. Rivayete göre, birlikler, Konya'ya da geliyor. Konya'da bu birliklerle Bizanslılar arasında savaş yaşanıyor. Bu savaşta şehit olan Selçuklu öncü birlikleri Bizans askerleri tarafından o dönemde içi su ile dolu olan bu alana atılıyor" diye konuştu. 
SU KUYUSUNA ZEMZEM AŞILANMIŞ
Bölgenin sonradan 'Cennet çukuru' adını aldığını kaydeden Orak, 100 yıl önceki kaynaklar incelendiğinde bu isme rastlanılmadığını belirterek, şunları söyledi:
"Burasıyla ilgili şöyle bir bilgi de yer alıyor. Kutalmışoğlu Süleyman Şah buraya bir kuyu açtırıyor. Bu kuyudan insanlar su ihtiyacını karşılıyorlar. 'Zemzem aşılama' denilen bir olaydan bahsediliyor. Burada hacdan gelen insanlar getirdikleri zemzemleri, ilk öncü birliklerin şehit olduğu yer olduğundan dolayı burada açılan kuyudaki suya zemzem aşılayarak zemzem çoğaltıyorlar. Enteresan olan şudur; yakın zamanın önemli tarihçilerinin ve İbrahim Hakkı Konyalı dahil olmak üzere 'Cennet çukuru' tabirinin geçtiği hiçbir araştırma yazılarında ve ana kaynaklarda böyle bir bilgi yoktur. Bu alanın 'Cennet çukuru' olarak adlandırılmasının bize göre yeni bir olaydır. Çünkü 100 yıl öncesinde bir bilgi belge mevcut değil."
AHLAT KADAR ÖNEMLİ 
Konya'nın Selçuklu Devleti'nin başkenti olduğunu hatırlatan tarihçi Muhammet Ali Orak, bu nedenle 'Cennet çukuru' alanının da Bitlis'in Ahlat ilçesindeki Selçuklu Mezarı kadar önemli olduğunu belirtti. Kazı çalışmaları yapıldığı takdirde birçok önemli eserin ortaya çıkarılabileceğini dile getiren Orak, '''Cennet çukuru' denen alanın doğusunda Siraceddin Urmevi'nin türbesidir. Urmevi, 13’üncü yüzyılın kadılarındandır. Bu zatın türbesinin burada olduğu ana kaynaklarda geçmektedir. Bu bölgede ciddi bir araştırma yapıldığı zaman 'kripta' dediğimiz Selçukluların mezar odaları ortaya çıkar. Teknolojinin de yardımıyla buradaki toprak altındaki kriptalar tespit edilebilir. Bu alan içerisinde çok yoğun Selçuklu mezar taşları var ve çok süslü mezar taşları, lahitler var. Ancak bu gördüğümüzün daha fazlası toprak altında kalmıştır. Buradaki lahitler ve mezar taşları çıkarıldığı zaman Selçuklu ile alakalı birçok bilgi edinebiliriz. Son yüzyılda 'Cennet çukuru' adıyla burası gündeme geliyor; ama burası Selçuklunun belki Ahlat kadar önemli bir mezarlığıdır. Çünkü burası Türkiye Selçuklu Devleti'nin başkentidir. Burada birçok alim, arif, entelektüel, sanat adamı ve bilim adamının yaşadığı alandır'' dedi.

​​FOTOĞRAFLI