"Kömür havzalarına termik santraller kurulmalı"

KONYA (AA) - ABDULLAH YILDIZ - Selçuk Üniversitesi (SÜ) Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Niyazi Bilim, kömür ocaklarındaki kazaların önüne geçilmesi ve iş güvenliğinin artırılmasının bir yolunun da havzalara küçük ya da büyük termik santraller kurulmasından geçtiğini söyledi.

Bilim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünya enerji ihtiyacının yüzde 84'ünün termik santrallerden sağlandığını, Amerika'da enerjinin yüzde 45'i, Türkiye’de ise yüzde 25'inin termik santrallerden elde edildiğini ifade etti.

Dünyada linyit rezervine sahip dördüncü ülke konumundaki Türkiye’nin üretimde ise ilk 5 ülke arasında yer aldığına dikkati çeken Bilim, yurt içindeki termik santrallerde linyit kömürü kullanıldığını belirtti.

Buna rağmen Türkiye’nin yüzde 58 dış kaynaklı enerji ürettiğinin altını çizen Bilim, termik santrallerin daha fazla oranda devreye sokulması gerektiğini anlattı.

Bilim, Anadolu'nun pek çok yerine dağılmış halde linyit kömür yatakları ve kömür ocakları bulunduğuna işaret ederek, bu kömürlerin termik santrallerin bulunduğu alanlara nakliyesinin de ayrı bir maliyet oluşturduğunu kaydetti.

- Amerika ve Almanya örneği

Tek çarenin Amerika ve Almanya’daki gibi kömür havzalarının bulunduğu alanlara küçük ya da büyük termik santraller kurulması olduğunu dile getiren Bilim, bu santrallerin küçük kömür işletmelerinin pazar sorununu ortadan kaldıracağını, dolayısıyla teknolojik altyapıyı yenileme ve mekanizasyona geçmelerine imkan sağlayacağını ifade etti.

Linyit kömüründeki kükürt ve sülfür oranı nedeniyle şehir merkezlerindeki ısınmada yasaklandığını, bu nedenle küçük işletmelerin pazar payının sınırlı kaldığını vurgulayan Bilim, "Küçük pazar dolayısıyla yeterli seviyede para kazanmıyorlar. O yüzden de iş yeri tedbirlerinden ister istemez kaçınıyor, yanlış yapıyorlar. Ermenek ve bazı bölgelerdeki kömür ocaklarında meydana gelen olaylar gibi..." dedi.

Pazar sorunu yaşamayacak işletmelerin daha fazla üretim için iş güvenliğine daha fazla önem vereceklerini belirten Bilim, şöyle devam etti:

"Bence Türkiye’nin enerji konusundaki tek kurtarıcısı termik santraller. Türkiye termik santralleri artırmalı. Dünyada birim maliyet olarak elektriği en ucuz üreten santraller, termik santrallerdir. O yüzden dünya termik santrallere yöneldi. Bundan sonra küçük işletmelerin olduğu havzalarda devlet kendisi termik santraller kurmalı ya da özel sektöre bu konuda teşvikler vermeli. Ondan sonra 'Buyurun kömürünüz için pazar payı hazır, siz istediğiniz kadar üretin, satın alacağım' desin. Böylece kişiler fazla üretim yapma ihtiyacı hissedecekleri için ister istemez mekanizasyona, yani teknolojik sistemlere geçerler. Böylelikle enerjide dışa bağımlılık sorunu çözülmüş olur. Devlet kendisi kurduktan sonra işletmesi için özel sektörü teşvik de edebilir. Devlet o imkanı sunmalı, karşılığında iş güvenliği tedbirlerini en üst seviyede tutup teknolojik altyapılarını yenilemelerini sağlamalı."

- Ermenek'teki kömürü Soma'ya taşımak maliyetli

Bilim, havzalardaki kömürü belirli bölgelerdeki termik santrallere taşımanın ayrı bir maliyet getirdiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

"Ermenek'ten çıkardığınız kömürü Soma’daki termik santrale gönderirseniz nakliyat kurtarmaz. Termik santral bulunduğu yerde olursa kurtarır. Kömür az miktarda ise küçük, çok fazla rezerv olan bölgede ise büyük bir termik santral kurulmalı. Ya devlet kendisi ya da teşviklerle özel sektör termik santralleri devreye sokmalı. Böylece teknolojik altyapıyı ister istemez yükseltmiş olacağız."