Karbonmonoksit zehirlenmelerine dikkat

KONYA,(DHA)- KONYA Halk Sağlığı Müdürü Hasan Öznavruz, havaların soğumasıyla birlikte özellikle sobadan sızan karbonmonoksit zehirlenmelerin arttığını belirtti.
ÖZnavruz, özellikle sobaların uygun ÅŸekilde yakılmaması, boru ve bacaların sıklıkla temizlenmemesi, ÅŸofbenlerin yanlış kullanılması ve havalandırmanın yeterli olmamasının karbonmonoksit zehirlenmelerine sebep  olduÄŸunu belirtti.Â
Öznavruz, ''Karbonmonoksit zehirlenmelerine neden olan çeşitli kaynaklar bulunur. Bunlar; doğalgaz ve benzin, propan, gazyağı, odun, kömür gibi karbon içeren yakıtlardır. Zehirlenmelerin sebepleri bu yakıtların varlığı değil, yanlış kullanılmalarıdır.
Karbonmonoksit solunduğunda kandaki oksijenin yerini alır, bunun sonucu oksijen açlığı (anoksi) ortaya çıkar ve hücreler ölür. Kalp, beyin gibi hayati organlara oksijen gitmesi azalır, bu organların işlevlerini yerine getirmesi engellenir. Karbonmonoksitin yüksek düzeyde alınması halinde birkaç dakikada ölüme sebep olur.''dedi.
Karbonmonoksit zehirlenmelerinin belirtilerinin çok ayırt edici olmadığını ifade eden Öznavruz, ''Bazen grip ve gıda zehirlenmeleriyle karıştırılabilinir. Kişiden kişiye değişen belirtiler gösterebilmesine rağmen genel bazı belirtiler şunlardır; Oksijen yetersizliği nedeniyle deride kırmızılaşma, kısa soluk alma, göğüste sıkışma, halsizlik, baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma, kaslarda halsizlik, genel halsizlik ve bilinç kaybıdır. Grip ile belirtileri aynı olsa da karbonmonoksit zehirlenmelerinde ateş görülmemektedir. Karbonmonoksit zehirlenmelerinden korunmak zor değildir. Ancak bu tür zehirlenmeler hakkında bilgi sahibi olunmalı ve gerekli tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirlerin başlıcaları şunlardır, lodoslu havalarda kesinlikle soba yakılmamalıdır. Soba zehirlenmelerinin çoğunluğu lodoslu havalarda yakılan sobalardan kaynaklanmaktadır. Sobalı odalarda yatılmamalı, zorunlu hallerde sobanın söndüğünden emin olunmalıdır.
Sobalar mutlaka üstten tutuşturularak yakılmalı, soba kovaları tam doldurulmamalı, kovadaki tamamen yanmamış kömürün üzerine kömür ilave edilmemeli. Soba borularının ve bacalarının sıklıkla temizliğinin yapılması gereklidir. Şofbenlerin mutlaka baca bağlantıları olmalı, ve havalandırmasının yeterli olması gereklidir. Şofben zehirlenmeleri yeterli havalandırmanın olmaması nedeniyle oksijen oranının düşmesi ve karbonmonoksit oranının yükselmesi sebebiyle gerçekleşmektedir. Oturduğunuz ve uyuduğunuz yerde yüksek standartlarda karbonmonoksitdedektörü monte ettiriniz. Bu dedektör yüksek yerde olmalıdır. Çünkü CO (karbonmonoksit) yüksekte birikir. Arabanızı motoru çalışırken kapalı garajda bırakmayınız. Sonuç olarak karbonmonoksit sinsi ve öldürücü gaz olması nedeniyle bu tür zehirlenmeye maruz kalmamak için azami tedbir alınması gerekmektedir. Karbonmonoksit kaçaklarından şüphelendiğinde yapılacak ilk şey bulunulan ortamı terk edip temiz havaya çıkmaktır. Çıkarken açılabilecek kapı ve pencereler açılmalı ve 112 acil aranmalıdır.''dedi.